Kime entelektüel deriz? Entelektüel, belli sınıflara ait bir avuç insan mı? Entelektüellik için akademik kariyer ya da yetenek şart mı? Bilgi sahibi olmak ile entelektüel olmak farklı şeyler mi?
Entelektüel ifadesi Latince’de karşılığı “anlamak” olan intellectus kelimesinden gelir. Entelektüel olma hali dürtüsel bir meraktan kaynaklanır. Kişi durmaksızın sormaktan, neden-sonuç ilişkisi üretmekten vazgeçmez. Dolayısıyla entelektüel olmak bir tercih meselesi ya da bırakılabilen, vazgeçilebilen bir şey değildir.
Entelektüelden bilgi üretebilmesi, yüksek bir idrak ve muhakeme yetisi beklenir. Entelektüeller özünde pratik amaçlar gütmeyen faaliyetler yürüten, sanatla, bilimle ya da metafizik spekülasyonla ilgilenmekten keyif alan kimsedir. Din, ahlak ve politika gibi yaşamı kuşatan alanlarda en ideali arzulayan, olanı değiştirmek isteyen, yeni bir dünyayı düşleyenler birer entelektüel olarak tanımlanabilir. Entelektüeller dogma üretmektense bunlara karşı çıkmayı seçer. Düşünce tutkusunun peşinden giden herkes ideal bir dünyayı kurabilme hevesindedir ve bu hiç kuşkusuz çok geniş bir hayal gücünü de zorunlu kılar.
Ancak entelektüel kişiye karşı bir ön yargı gelişmişse bunun sebebi bütün entelektüellerin, uzmanlaşmış ve sadece aynı alanın diğer üyeleri tarafından kullanılabilen bir dili konuşması ve böylece uzmanlara hitap eden uzmanlar haline gelmeleri olabilir.
Entelektüeller fildişi kulelerine kapanmış, kendini gizemli meselelere adamış değildir. Aksine Simone de Beauvoir, Albert Camus, Jean-Paul Sartre, Michel Foucault, Hannah Arendt gibi isimler kusurlu otoritelerin karşısında gayet görünürde kişilerdir. Dünyanın her bölgesi kendi entelektüelini yaratır ve tüm entelektüeller kendi zamanlarına ait insanlardır.
Sartre’a göre entelektüel, onu ilgilendirmeyen işlere karışan kişiyken Charles Bukowski, entelektüel basit bir şeyi karışık söyleyebilen kişidir, diyerek entelektüellerin de kendi aralarında uyuşmazlıkları olduğunu gözler önüne serer. Antonio Gramsci ise günümüzde bilginin üretilmesi ya da dağıtılmasıyla bağlantılı herhangi bir alanda çalışan herkes entelektüeldir savıyla yelpazeyi genişletir.
Yaygın kanılar ya da ön yargılar ne olursa olsun entelektüel sıfatıyla tanımlanan kişilerden, bilgi ve kültür düzeylerinin yanı sıra topluma faydalı düşünceler üretmeleri, toplumsal sorunların farkında olmaları beklenir.
