25 yaşındayken yayımlanan ilk romanı “Tek Meyve Portakal Değildir”, 1985’te En İyi İlk Roman dalında Whitbread Ödülü’ne layık görülen Jeanette Winterson; tiyatro çalışmaları, senaryoları, roman, öykü, deneme, anı ve çocuk kitaplarıyla her yaştan okuru kalemine hayran bıraktı ve ne üretiminin ne de kazandığı ödüllerin sonu geldi.
“Sanat Başkaldırır”, “Vişnenin Cinsiyeti” gibi çok ses getiren kitapların yazarı Winterson’ı “Normal Olmak Varken Neden Mutlu Olasın” eseriyle selamlıyoruz bu defa.
1959’da İngiltere’de doğan, Pentekostal Kilisesi’ne mensup bir çift tarafından 1960’ta evlatlık alınıp oldukça katı kurallar eşliğinde yetiştirilen ve -belki de- bu yüzden kitapların gücüne inanan, henüz 16 yaşındayken evden ayrılıp küçük bir arabada yaşamaya başlayarak cinsel kimliğini keşfe çıkan özgür ruh Winterson, hayatından böylesine çarpıcı kesitlerle birçok duyguya değinerek işlediği “Normal Olmak Varken Neden Mutlu Olasın”da yaşamının getirdikleri yüzünden beklenenin aksine hüzünden çok uzak bir dil kullanıyor.
“On altımda evden ayrılınca, küçük bir kilim aldım. O benim dürülmüş dünyamdı. O sırada hangi geçici odada, geçici yerde kalıyorsam, kilimi yere yayıyordum. Kendimin haritasıydı o. Başkalarının göremediği ama kilimin kaydettiği şey, kaldığım bütün yerlerdi -birkaç haftalığına, birkaç aylığına. Yeni bir yerdeki ilk gecemde yatağa uzanıp kilime bakmak ve kendime yok denecek kadar az da olsa, ihtiyacım olan şeye sahip olduğumu hatırlatmak hoşuma giderdi.”
Akıcı üslubuyla aile trajedilerinin sona ermediğini ama insanın fiziksel ve ruhsal sağlığına ancak başkalarını severek kavuştuğunu vurguluyor. Hiç çığlık atmadan, lezbiyenliğin hayata bakışını nasıl değiştirdiğini sıralıyor.
İsmine hayran kalarak elime aldığım bu Winterson kitabının içinden de bir hazine çıkıyor. Duygular değişkendir, izleri kalabilir ama mutluluğu istemek bir haktır, diye fısıldıyor kulağıma. Aile olmak öğrenilebilir, diyor omuzlarını dikleştirerek.
Kimse, kendisini yetiştirenlerin yükünü taşımaktan sorumlu değil ama benliğiyle barışmak zorunda. Güvenli alan konforu kimi kanatları yaralıyorsa bir kilim ile uçma riskini göze alma dürtüsüyle uyanabilir insan. Winterson’ın dürülmüş dünyası olan kilimi gibi, bizi bize hatırlatan ne çok şeyimiz var kim bilir…
Yazar: Jeanette Winterson
Çeviren: Püren Özgören
Yayınevi: Sel Yayıncılık
Tür: Deneme
Sayfa Sayısı: 215
