Brüksel Mülteciler İçin Sıkı Önlemler Alıyor
Brüksel, Avrupa’ya sığınan onbinlerce mültecinin “göç merkezlerine” yönlendirilmesi amacıyla önemli kararlar alma sürecine girdi. Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkan Yardımcısı Henna Virkkunen, “AB’nin geri dönüş politikası başarısız oldu” diyerek bu durumun aşırı sağ partilerin yükselişine zemin hazırladığını vurguladı. Almanya’nın başbakan adayı Friedrich Merz de göç politikasında sert önlemler vaat etti. Merz, son aylarda göçmenler tarafından gerçekleştirilen bazı saldırıların ardından sınır kontrollerinin artırılması, sığınmacılara giriş yasağı getirilmesi ve sınır dışı işlemlerinin hızlandırılması gerektiğinin altını çizdi.
Aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisi, toplu geri gönderme çağrısıyla seçimde %21 oy alarak ikinci sıraya yerleşti. AB verilerine göre, Avrupa’da sınır dışı kararı verilen kişilerin yalnızca beşte biri kıtayı terk edebiliyor. Virkkunen, bu durumun AB vatandaşlarını, korunma hakkına sahip olan göçmenleri kabul etme konusunda daha isteksiz hale getirdiğini savundu. Virkkunen, “Net ve kararlı olmalıyız; ancak bunu Avrupa’nın adalet ve temel haklar değerlerine bağlı kalarak yapmalıyız” dedi.
2024’ün ilk yarısında, AB’de sınır dışı edilme kararı verilenlerin %20’sini Cezayir, Fas ve Türkiye vatandaşları oluşturdu. Yeni öneriye göre, bir AB ülkesinde alınan sınır dışı kararı, tüm birlik çapında geçerli olacak. Bu durum, göçmenlerin başka bir AB ülkesinde yeniden sığınma başvurusu yaparak sınır dışı işlemlerini geciktirmesinin önüne geçmeyi hedefliyor.
Kimlik belgelerini imha ederek yetkililerle iş birliği yapmayan kişiler, iki yıla kadar gözaltında tutulabilecek. Planın en tartışmalı unsuru ise AB dışındaki geri dönüş merkezleri. Komisyon, bu merkezlerin yalnızca AB veya üye devletlerle göç anlaşması olan ülkelerde kurulacağını ve uluslararası hukuk ile insan hakları standartlarına uygun olacağını vurguladı. Ayrıca, refakatsiz çocuklar ve ailelerin bu merkezlere gönderilmeyeceği belirtildi.
Brüksel, göçmenlerin doğdukları ülkelerine iadesi konusunda diplomatik baskıyı artırmayı planlıyor. 2024’ün ilk yarısında, sınır dışı edilmesine karar verilen AB dışı vatandaşların %20’si ülkelerine geri gönderildi. Bu oran, 2023 yılı boyunca gerçekleşen toplam iade oranına kıyasla hafif bir artış gösterdi.
AB Göç Komiseri Magnus Brunner, sınır dışı işlemlerinin, AB’nin gerçekten korunmaya ihtiyacı olan mültecilere ev sahipliği yapabilmesi için şart olduğunu savundu. Brunner, “Bu sistem, burada kalma hakkı olmayan kişilerin suistimaline açık olduğu sürece sürdürülebilir olamaz” dedi. Ayrıca, AB’nin planladığı geri dönüş merkezlerinin, İtalya’nın Arnavutluk’ta açmayı planladığı ve mahkemeler tarafından uluslararası hukuka aykırı bulunan gözaltı kamplarından farklı olacağını belirtti.
AB’nin yeni sisteminde, sığınma başvuruları reddedilen kişiler ancak yasal sürecin tamamlanmasının ardından bu merkezlere gönderilecek. Teklifin yürürlüğe girebilmesi için üye ülkelerin ve Avrupa Parlamentosu’nun onayı gerekiyor. Brunner, sürecin hızlı ilerleyebileceğini düşünüyor. Ancak Avrupa Parlamentosu’ndaki sol tabanlı milletvekilleri, planı fazla sert bulurken, aşırı sağcı partiler ise yetersiz olduğu görüşündedir.
