Robert Zemeckis: Sinemanın Teknolojik Virtüözü
Otuz yılı aşkın bir süredir, Robert Zemeckis’in her yeni filmi, anlatım tarzı ve görsel efektleri ile sinema dünyasında iz bırakmıştır. Geleceğe Dönüş, Forrest Gump, Ölüm Kadına Yakışır, Mesaj, Who Framed Roger Rabbit ve Kutup Ekspresi gibi yapıtlarında, yönetmen geleneksel animasyonu gerçek görüntülerle birleştirerek, animatronik ile dijital efektleri ustaca harmanlamış, hareketi yakalama tekniğini de etkin bir şekilde kullanmıştır. Yeniliklere olan tutkusunu her daim sürdüren Zemeckis, son eseri Burada (Here/2024) ile bu kez Metaphysic şirketinin geliştirdiği yapay zeka teknolojisi sayesinde oyuncularını gençleştirerek dikkatleri üzerine çekmektedir.
Zemeckis, Richard McGuire’ın aynı isimli grafik romanından uyarladığı bu dramada, 30 yıl aradan sonra Forrest Gump ekibiyle yeniden bir araya gelmiştir. Filmin başrollerinde Tom Hanks ve Robin Wright gibi yıldız isimler yer alırken, senarist Eric Roth, görüntü yönetmeni Don Burgess ve besteci Alan Silvestri de projeye katkıda bulunmuştur. 50 milyon dolarlık bir bütçe ile çekilen film, sabit kamera kullanımıyla zamanın su gibi akıp gidişini gözler önüne sermektedir.
Zaman ve Mekânın Dönüşümü
Film, New Jersey’deki bir mekânın tarih öncesi dönemlerden başlayarak günümüze kadar uzanan zengin öyküsünü anlatmaktadır. Bir zamanlar bu yer, gökten düşen ateş toplarından kaçan dinazorlarla doluyken, ardından buzul çağı gelmiş, kıtanın gerçek halkı olan yerliler burada yaşamış, ilk göçmenler yerleşmiş ve Amerikan iç savaşı başlamıştır. 20. yüzyılda ise sevinçler ve savaşlarla dolu bir dönem yaşanmıştır.
Evin salonu ve penceresinden ailelerin kurulmasını ve dağılmasını izlerken, zamanın akışının titreşimini derinden hissetmekteyiz. Görüntüye giren vinyetler, yönetmene bir dönemden diğerine geçiş imkânı sunmakta, mobilyalar, renkler, giysiler, dekorlar ve aksesuarlar hızla değişmektedir. Tek mekâna rağmen film, teatral bir gösteriye dönüşmez; grafik romandan uyarlama olan bu yapım, zincirleme kararmalar ve pencerelere yansıyan izdüşümler aracılığıyla, çocuk masallarının resimlerini anımsatmaktadır. Çağlar, akışkan bir anlatım diliyle peş peşe belirmekte, Zemeckis türleri ve zaman dilimlerini ustaca harmanlamaktadır.
Geçmişin Yükü ve Geleceğin Tınısı
Zemeckis, “Romanda beni en çok etkileyen, orta yaşlı adamın salondaki divanda yatan yaşlı babasına yardım etmesi oldu. Roth ve benim için bu görüntü, filmin ana noktası haline geldi” diyerek, 2. Dünya Savaşı’ndan sonra eve yerleşen Young ailesinin hikâyesine odaklanmaktadır. Savaş gazisi Al, karısı Rose ve çocukları, düşlerini ertelemenin pişmanlıklarını yaşarken, Richard ile Margaret’in aşkı da öne çıkmaktadır.
Richard’ı bebekliğinden yaşlılığına, Margaret’i ise 17 yaşından yaşlılığına dek takip ederiz. Richard ve Margaret’in gençliklerine dair çekim sonrası setteki görüntüler, Tom Hanks ve Robin Wright üzerinde derin bir etki bırakmıştır. Zemeckis, “Dijital makyaj, onların içten, duygusal ve benzersiz performanslarından dolayı başarılı oldu. Bu teknik uzun bir hazırlık süreci gerektiriyor, çok sayıda prova yaptık. Çekim sırasında her ayrıntıyı titizlikle yerleştirdik” ifadelerini kullanmaktadır.
Yaşamın Geçici Doğası
Zamanın içine yapılan bu yolculuk, geçmişin yükünü, günümüzü ve geleceğin tınısını taşımaktadır. Richard yaşlandıkça, en büyük hobisi resim yapmaya başlayacaktır. “Bu evde ömür boyu yaşarım” diyen Margaret, Richard’dan ayrılarak kendi düzenini kurmayı seçer. Burada, kişisel, duygusal ve deneysel bir anlatım sunarak izleyici ile derin bir diyalog kurmaktadır. Mekân değişmezken, hareket eden tek unsur zaman ve zamanın karakterler üzerindeki etkisidir. Yaşamın geçici doğasını, “an”da kalmanın ve şimdiye odaklanmanın değerini anlatan bu eser, Tom Hanks, Robin Wright, Paul Bettany, Kelly Reilly ve Michelle Dockery’nin performanslarıyla beyaz perdede hayat bulmuştur. Film, izleyiciyle buluşurken, grafik romanı da raflardaki yerini almıştır.
