Enerji Sektöründeki Gelişmeler ve Yeni Politika Yaklaşımları
Gazetecilere sektörel gelişmeler ve enerji politikalarını değerlendiren Erdeniz, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) elektrikte son kaynak tedarik tarifesi çerçevesinde yaptığı düzenlemelere dikkat çekti. Bu yeni düzenlemeye göre, yıllık 5 bin kilovatsaat tüketimi olan konut ve ticarethane aboneleri artık elektrikte sübvansiyonlardan yararlanamayacak. Erdeniz, geliri belirli seviyenin üzerinde olan kesimlerin maliyet bazlı fiyat politikası kapsamında ödeme yapmalarını doğru bulduklarını belirterek, şu ifadeleri kullandı:
“Biz sektör olarak elektrikte maliyet esaslı tarifeye geçişi uzun zamandır savunuyoruz. Doğru iletişimle yeni dönemin nasıl gelişeceğini aktarabileceğimiz 2,5 aylık bir zaman dilimi var. Bu sürece çok destek veriyoruz. Atılan adımın çok doğru olduğunu söyleyebilirim. Hatta kısa ve orta vadede, hızlı bir şekilde, ilan edilen son kaynak tedarik limitinin daha aşağıya çekilmesi gerektiğini düşünüyoruz.”
Erdeniz, gerçekten desteklenmesi gereken kesimlerin, yani kırılgan veya korunmaya muhtaç tüketicilerin desteklenmesi gerektiğini vurgulayarak, 5 bin kilovatsaat olan oranının kamunun üstündeki sübvansiyon yükünü azaltacak seviyelere yaklaştırılması gerektiğini ifade etti.
Bugün itibarıyla mesken faturasının desteklenen ilk kademesinin 496 liraya karşılık geldiğini aktaran Erdeniz, bu durumun gerçek maliyetinin 3 bin lira olduğuna dikkat çekti. “496 liraya elektrik almaya devam edeyim, elektrikli arabamı da şarj edeyim, elektrikle de ısınayım” demenin ne kadar doğru olduğunu sorgulayan Erdeniz, bu durumun hem dağıtım şirketleri hem de ilgili kurumlar üzerinde milyarlarca dolarlık bir yük oluşturduğunu belirtti. Dolayısıyla bu durumun sürdürülebilir olmadığını, maliyet bazlı enerji politikası ve fiyatlama politikasına dönülmesi gerektiğini, bu sebeple son kaynak tedarik limitinin orta vadede aşağıya indirilmesi gerektiğini savundu.
2023’te Enerji Güvenliği için Yapılan Yatırımlar
Erdeniz, sektörün sübvansiyon yüküne ve biriken alacaklara rağmen 2023 yılında 2,2 milyar dolarlık bir yatırım yaparak enerji arz güvenliğini desteklemeyi başardığını ifade etti. Enerji sektöründe yaşanan dönüşümle birlikte enerji tüketiminin artacağına da dikkat çeken Erdeniz, şunları ekledi:
“Bu dönüşüme ayak uydurmak için elektrik dağıtım şirketleri olarak önümüzdeki 8-10 yılda asgari 20 milyar dolarlık yatırıma ihtiyacımız var. Bu yatırım yapılabilirse, omurga bu dönüşüme hizmet verebilir. Dolayısıyla buna hazırlık yapmamız gerekiyor.”
Erdeniz, enerji altyapısında köklü bir dönüşüm gerektiğini belirterek, “Şu anda bir sokakta 3 elektrikli araç varken, bu sayı kısa sürede 20’lere, hatta 100’lere çıkacak. Bugün için güç ve enerji talebini karşılamada sorun yok. Ancak, gerekli yatırımları yapmazsak mevcut sistem bu artan talebi karşılayamayabilir.” dedi.
Erdeniz, herkesin arabasını istediği zaman şarj edebilmesi veya evdeki elektrikli cihazlarını sorunsuz bir şekilde çalıştırması için enerji şebekesinin güçlendirilmesi ve dönüştürülmesinin şart olduğunu vurguladı.
Yenilenebilir enerji dönüşümünün Türkiye için kritik öneme sahip olduğunu belirten Erdeniz, şöyle devam etti:
“Biliyorsunuz, Sayın Bakan yakın zamanda buna ilişkin hedefleri ortaya koydu. Yerli ve milli enerji üretimi yapmak istiyoruz. Bununla ilgili bir süreç başlatıyoruz; ancak bu süreç sadece üretim ayağından ibaret değil. Üretilen elektriğin iletilmesi, dağıtılması, tüketiciye ulaştırılması ve bu sistemin yönetilmesi başlı başına ciddi yatırımlar gerektiriyor.”
Örneğin, akıllı sayaçların ciddi bir yatırım gerektirdiğini vurgulayan Erdeniz, “Akıllı sayaçlar, akıllı dijitalleşme ile birlikte bilgi teknolojilerinin ve yazılım imkanlarının kullanılmasını gerektiriyor. Bunların hepsi büyük yatırımlar demek.” dedi. Ayrıca, üretim maliyetinde belki bir düşüş görüleceğini, ancak sistem yönetimi ve şebeke tarafında yapılacak çok şey olduğunu belirtti.
Erdeniz, dağıtım şirketlerinin bu noktada devreye girmesi gerektiğini ifade ederek, “20. yüzyılın şebekeleriyle elektrifikasyonun ve yenilenebilir kaynakların daha fazla şebekeye bağlanmasını yapma şansımız yok. 21. yüzyıla uygun, dijitalleşmiş, elektrifikasyonun arttığı, her şeyin elektrikle çalıştığı bir dünyada, dağıtım, üretim, yenilenebilir üretim ve kesintili üretim gibi faktörlerle çok daha esnek ve dalgalı bir sisteme hazır olmamız gerekiyor.” şeklinde konuştu.
Son olarak, özellikle dağıtım şebekesinin büyük yatırımlarla dönüştürülmesi gerektiğine dikkat çeken Erdeniz, “Bu problemi çözemediğimiz noktada, ne elektrikli araçlarla ilgili ne de yenilenebilir enerji hedeflerimizle ilgili planladığımız oranlara, rakamlara ulaşma şansımız olmayacak.” değerlendirmesinde bulundu.
