CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in Değerlendirmeleri
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, tarım sektöründe 2024 yılının oldukça sorunlu bir dönem olacağını ifade etti. Gürer, ürün alım fiyatlarının açıklandığında çiftçilerin zararını ortaya koymak için altın ve mazot fiyatlarını baz alarak kıyaslamalar yaptı. Çiftçilerin hem altın hem de mazot bazında alım gücünün önemli ölçüde düştüğüne dikkat çekti.
Gürer, şu açıklamalarda bulundu: “2024 yılı çiftçiler için karamsar bir yıl haline geldi. Ürettiği ürünlere düşük alım fiyatlarının verilmesi nedeniyle çiftçiler geçim sıkıntısı çekiyor. TÜİK verilerine göre tahıl üretiminde yüzde 7’lik bir düşüş öngörülürken, sebze üretiminde ise yüzde 6’lık bir artış bekleniyor. Ancak bu artış, pazar raflarına yansımadı. Sebze fiyatları tarlada düşük kalınca, üreticinin elinde ürün kaldı; bu durum, aracının ürün fiyatlarını düşürmemesi için alım yapmamasına neden oldu. Sonuç olarak, vatandaş sebzedeki artıştan fayda sağlayamadı.
Gram Altın Hesabı
2023 yılına göre 2024 yılı, çiftçiler açısından daha olumsuz bir tablo ortaya koydu. 2023 yılında 10 ton buğday satan bir çiftçi, emeğinin karşılığında 61 gram altın alabiliyorken, 2024 yılında aynı miktar buğdaydan sadece 37 gram altın alabilir hale geldi. Bu, çiftçinin tam 24 gram altın kaybetmesi anlamına geliyor. Buğdayın bir yıl öncesine göre yüzde 12’lik fiyat artışı, çiftçiye fayda değil, aksine zarar getirdi. Çünkü enflasyon oranı yüzde 47 civarındayken, girdi maliyetleri yüzde 50’yi buldu. Ancak buğdaya yapılan artış sadece yüzde 12’de kaldı.
Arpa fiyatlarında da benzer bir durum söz konusu. 2023’te 10 ton arpa satan çiftçi, emeğinin karşılığında 52 gram altın alabiliyorken, 2024’te bu miktar sadece 29 grama düştü. Bu durumda çiftçi 23 gram altın kaybetmiş oldu. Şeker pancarında ise yüzde 28’lik bir artış gerçekleşti. 100 ton şeker pancarı satan çiftçi, 2023’te 114 gram altın alabilirken, 2024’te bu miktar 82 grama geriledi. Burada 34 gramlık bir kayıp yaşandı. Yaş çayda da benzer bir kayıp mevcut; 2023 yılında 10 ton yaş çay satan üretici 85 gram altın alırken, 2024 yılında bu miktar 69 grama düşerek 16 gramlık bir kayıp yaşandı.
Mazot Karşılaştırması
2023 yılında 1 ton buğday satan bir çiftçi, 404 litre mazot alabiliyorken, 2024 yılında bu miktar 229 litreye düştü. Bu, 175 litre gibi büyük bir kayıp demek. 2023’te 1 ton arpa satıp 342 litre mazot alabilen çiftçi, 2024’te sadece 179 litre alabiliyor. Kaybı burada da 163 litre olarak kaydedildi. 2023 yılında 1 ton yaş çay satan üretici, 556 litre mazot alırken, 2024 yılında bu miktar 422 litreye düştü. Yine burada 134 litre kayıp söz konusu. 2023 yılına göre geliri azalmış, alım gücü düşmüş durumda ve bu durum çiftçilerin refah seviyesini de olumsuz etkiledi. Şu anda Niğde’de patatesler depoda bekliyor. Girdi maliyetlerine göre çiftçi patatesini satamadı, mağduriyet devam ediyor. Sebzelerde de tarlada kalan ürün, işçilik ve nakliye masraflarını karşılayacak kadar düşük bir fiyattan alım yapıldığında tarlada kalıyor.
Sonuç olarak, 2024 yılı çiftçiler için gerçekten zor bir dönem oldu. Bu nedenle üreticiler, ürettiklerinden para kazanamadı. İthalatçılar, rantçılar ve iktidar yanlısı bir kesimin sağladığı faydalar dışında tarım sektörü sorunlarla dolu hale geldi. Yaklaşık 2 milyon 300 bin çiftçimiz için 2024 yılı, mutlu geçmeyen bir yıl olmuştur.
