Princeton Plazma Fiziği Laboratuvarı’nın Devrim Niteliğindeki Füzyon Reaktörü
Princeton Plazma Fiziği Laboratuvarı, 3D baskı teknolojisi ve ticari olarak temin edilen parçalarla, adeta bir bilim kurgu filminden fırlamış gibi görünen bir füzyon reaktörü inşa etti. Bu reaktör, o kadar kompakt ki, bir mutfak masası üzerine bile yerleştirilebiliyor. Ancak görünüşü aldatıcı; bu basit yapının ardında oldukça karmaşık ve etkileyici bir mekanizma yatıyor.
Reaktör, yalnızca mıknatıslarla kaplanmış bir cam tüpten oluşuyor. Mıknatısların oluşturduğu güçlü manyetik alan sayesinde, plazma yüzeye değmeden hareket edebiliyor. Bu şekilde, yüksek sıcaklıkta ve enerjide atomların çarpışmaları sağlanıyor. Elektronsuz atomlar, çekirdeklerini kaynaştırdıklarında muazzam bir enerji açığa çıkıyor. İşte bu, nükleer enerjinin ucuz ve etkili bir biçimde elde edilmesi anlamına geliyor.
Reaktörün en etkileyici yanlarından biri de maliyetle ilgili. Yeni nesil nükleer santrallerin inşası, uzun süreli ve maliyetli süreçler olarak biliniyor. Örneğin, Almanya’daki benzer bir reaktörün inşası 1,1 milyar dolara mal oldu ve tamamen tamamlanması tam 20 yıl sürdü. Oysa Princeton’da geliştirilen bu devrim niteliğindeki reaktör, yalnızca 640.000 dolara mal oldu ve bir yılın altında bir sürede tamamlandı. Bu durum, nükleer enerjinin geleceğini şekillendirebilecek büyük bir adım olarak değerlendiriliyor.
Ancak bu kadar kolay ve ucuz nükleer enerji üretiminin bazı riskleri de beraberinde getirdiği unutulmamalı. Nükleer enerjinin yaygınlaşması, olası kazalar sonucunda çevreye yayılabilecek ölümcül radyasyon riskini artırıyor. Güvenlik standartlarının titizlikle uygulanması durumunda, nükleer enerjinin temiz bir enerji alternatifi olduğu da göz ardı edilmemeli.
Bir diğer dikkat çekici detay ise, bu “mini” reaktörlerin, Mars gibi uzak gezegenlerdeki keşif görevlerinde enerji kaynağı olarak kullanılma potansiyelidir. Aslında, dünya üzerinde pek çok denizaltı ve uçak gemisinde benzer mini nükleer reaktörler kullanılmakta. Ancak bu mevcut reaktörler, Princeton’un geliştirdiği gibi düşük maliyetli yapılar değil. Gelişen teknoloji ile birlikte, bu tür reaktörlerin gelecekte daha da yaygınlaşması bekleniyor.
