Sayıştay’ın Kamu Denetim Raporları ve Sansür İddiaları
Sayıştay, kamu denetimi alanında gerçekleştirdiği incelemeler sonucunda hazırladığı raporları, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunarak kamuoyunu bilgilendirmektedir. Ancak, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na ait önemli iddiaları içeren 2020 yılı raporu, 189 sayfa ve 37 bulgu ile başlamışken, her yıl düzenli olarak 50 sayfa incelerek son rapor sadece 12 bulgu ve 39 sayfaya düşmüştür. CHP Genel Başkan Yardımcısı ve TBMM KİT Komisyonu üyesi olan Deniz Yavuzyılmaz, bu durumun iktidarın raporları sansürleme çabalarının bir yansıması olduğunu belirtmiştir.
Sayıştay’ın hazırladığı rapor, Avrasya Tüneli’nden 5 yıl içinde 8 milyon 12 bin 844 aracın kaçak geçtiğini, işletici şirkete 26 milyon 804 bin lira fazla garanti ödemesi yapıldığını ve 19.7 milyar liralık 9 ihalede usulsüzlükler tespit edildiğini ortaya koymuştur. Ayrıca, hatalı döviz kuru üzerinden sürücülerden toplamda 13 milyon 130 bin lira fazla para tahsil edildiği raporda yer almıştır.
Gereğinin Yapılmadığı İddiası
Sayıştay, devlete zarar veren bu uygulamalar için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan gerekli önlemleri almasını istemiştir, fakat bu taleplerin hiçbiri karşılık bulmamıştır. Eylül 2024’te tamamlanan ve 2023 yılına ait olan son raporda, önceki rapordaki bulguların hiçbiri yer almamıştır. Yavuzyılmaz, “Gereği yapılsın” denilen saptamaların buharlaştığını vurgulayarak, raporun her yıl daha da inceldiğini ifade etmiştir. Bu konuyla ilgili suç duyurusunda bulunduğunu belirten Yavuzyılmaz, iktidarın Sayıştay’ı etkisiz hale getirdiğini savunmaktadır.
Son Raporda Yalnızca Yüzeysel Bulgular
Kuşa çevrilen Sayıştay’ın son Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı raporunda, “Avukatlık vekalet ücretlerinin giderler yerine yatırımlar hesabına kaydedilmesi, depozito ve teminat muhasebe işlemlerinde dönemsellik ilkesine uyulmaması, kurum taşınmazlarının kayıtlarında eksiklikler olması, asgari ücret destek primlerinin Türkiye İş Kurumu’na gönderilmemesi, kamu idaresi alacaklarına ilişkin takipte eksiklikler bulunması, denetim kontrol listelerinin güncellenmemesi ve yıllık değerlendirme raporunun hazırlanmaması” gibi yüzeysel bulgular yer almıştır. Bu raporda belirtilen aksaklıkların da bir an önce giderilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
Önceki Bulguların Kaybolması
- 19.7 milyar lira bedelli 9 ihalenin, doğal afet ve salgın hastalık yasası maddesine dayandırılarak, istenmeyen firmaları elemek amacıyla yapılan pazarlık 21-B usulü ile gerçekleştirilmiştir.
- Gayrettepe-İstanbul Yeni Havalimanı metro yapımı için şirkete 7 milyon 945 bin 479 Euro ödenmesine rağmen, kazı bedelinin sözleşme gereği ilgili şirketten tahsil edilmemesi dikkat çekmiştir.
- Avrasya Tüneli’nden kaçak geçen araçların muayenesi, alım satımı ve yurt dışına çıkışının önlenmesi için Bakanlığın üstlendiği yükümlülüklerin yerine getirilmediği tespit edilmiştir.
- Kaçağın önlenmesi ve kaçak geçen araçların izlenip para tahsilatı yapılması halinde, şirkete 26 milyon 804 bin 423 lira daha az garanti ödemesi yapılacağı belirlenmiştir.
- Tünel geçiş ücreti zammı ve garanti ödemesinde 1 Ocak yerine 2 Ocak günlü döviz kurunun esas alınması nedeniyle otomobillerden 4.50 lira, minibüslerden ise 6.80 lira fazla ücret tahsil edilerek toplamda 13 milyon 130 bin lira fazla alınmıştır.
