Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlediği bilgiye göre, geçen yıl Kovid-19 etkisiyle gerileyen sanayi üretimi, salgının olumsuz etkilerini üzerinden atmaya devam ediyor.
Avrupa’da geçen yıl Kovid-19 etkisiyle büyük ölçüde düşüş gösteren endeks, ekonomilerin yeniden açılması ve aşılamanın yaygınlaşmasıyla tekrar yükselişe geçti. AB ve Avro Bölgesi’nde sanayi üretimi ocak-haziran döneminde yıllık bazda yalnızca şubatta geriledi. Endeks, haziranda 2020’nin aynı ayına göre AB’de yüzde 10,5, Avro Bölgesi’nde 9,7 arttı.
Türkiye’de de geçen yıl salgınla mart, nisan ve mayıs aylarında düşüş gösteren sanayi üretim endeksi, haziran itibarıyla tekrar yıllık bazda yükseliş trendine girmiş ve 2020’yi salgına rağmen artışla kapatmıştı.
Bu yıl da artış eğilimini sürdüren endeks, ocak-mayıs döneminde sırasıyla yüzde 11,3, yüzde 9, yüzde 16,8, yüzde 66,3 ve yüzde 40,9 yükseldi. Haziranda yıllık bazda Avrupa ortalamasının üzerinde performans gösteren Türkiye’nin sanayi üretimi, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 23,9 artış kaydetti. Böylece Türkiye bu performansıyla verileri açıklanan AB ülkelerinin tamamını geçti.
AB’de sanayi üretimini en çok Belçika artırdı
AB ülkeleri arasında bu dönemde sanayi üretiminde en yüksek artışın görüldüğü ülke Belçika oldu. Endeksin haziranda yıllık bazda yüzde 23,2 artış gösterdiği Belçika’yı, yüzde 20,1 ile Litvanya, yüzde 18,9 ile Slovenya ve yüzde 18,6 ile Macaristan izledi.
Endeksin aynı ayda en az arttığı ülkeler ise yüzde 2,3 ile Danimarka ve yüzde 4,2 ile Finlandiya olarak kayda geçti.
Avrupa ekonomisinin lokomotifi olarak kabul edilen Almanya’nın sanayi üretimi haziranda yıllık yüzde 6,5 artış gösterdi. Endeks Fransa’da yüzde 7,3, Hollanda’da yüzde 12,3 ve İtalya’da da yüzde 13,9 artış gösterdi.
“Baz etkisinin yanında artan talep de etkili oldu”
İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, Kovid-19 salgınıyla mücadelede aşılamayla belirli bir aşamaya gelindiğini, bu nedenle hem Avrupa’da hem de Türkiye’de sanayi üretim endekslerinde artış yaşandığını söyledi.
Bu artışta baz etkisinin yanında, ekonomilerin açılmasıyla reel olarak sanayi üretimindeki artışın belirleyici olduğunu ifade eden Şener, “Sanayi üretimine geçen yıldan gelen gecikmeli bir talep de var, bunu ihracat verilerinde de görüyoruz.” diye konuştu.
Şener, Türkiye’deki sanayi üretim artışında Avrupa’dan gelen ciddi talebin de etkili olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Avrupa, sanayi ürünü tedarik ettiği pazarları çeşitlendiriyor, Kovid-19 nedeniyle Uzak Doğu ülkeleri yerine Türkiye gibi lojistik avantaja sahip ülkelere yöneliyor. İlerleyen dönemde özellikle AB’nin Yeşil Mutabakat kararıyla birlikte Türkiye’nin sanayi üretimini çok daha üst seviyelere çıkarması gerekecek. Çünkü bu şartları karşılayan ülkelerden tedarik yoluna gidilecek.”
Türkiye’nin salgına rağmen üretimine ara vermediğini vurgulayan Şener, haziranda endeksin yüksek teknoloji kaleminde yaklaşık yüzde 33 artmasının da önemli bir avantaj olduğunu sözlerine ekledi.
