Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nden Fiyat Değerlendirmesi
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ağustos ayı boyunca üretici ve market arasındaki fiyat değişimlerini detaylı bir şekilde ele aldı. Bayraktar, yaptığı görüntülü basın açıklamasında, ağustos ayında üretici ile market fiyatları arasındaki farkın en çok limonda, yüzde 370,4 ile görüldüğünü belirtti. Limonun ardından havuç yüzde 323,9, kuru soğan yüzde 262,1 ve kabak ise yüzde 249,6 ile takip etti. Üretici fiyatlarının marketteki fiyatların ne kadar yükseldiğini gösteren önemli bir örnek olarak, limonun tarlada 4,7 katı, havuç 4,2 katı, kuru soğan 3,6 katı ve kabak ise 3,5 katı fiyatla satıldığını ifade etti.
Ağustos ayı itibarıyla 11 lira 17 kuruş olan limon, markette 52 lira 54 kuruşa; 8 lira olan havuç, 33 lira 91 kuruşa; 4 lira 88 kuruş olan kuru soğan, 17 lira 67 kuruşa ve 8 lira 75 kuruş olan kabak, 30 lira 59 kuruşa satıldı. Bayraktar, ayrıca Ağustos ayında fiyatı en fazla artan ürünün markette salatalık, üreticide ise kuru üzüm olduğunu belirtirken, fiyatı en fazla düşen ürünlerin ise markette kuru incir ve üreticide patates olduğunu vurguladı.
MARKET FİYATLARI
Ağustos ayında marketteki 37 ürünün 22’sinde fiyat artışı, 14’ünde ise fiyat azalışı gözlemlendi. Fiyatı en fazla artan ürün, yüzde 39,4 ile salatalık oldu. Salatalıktaki bu artışı yüzde 35,5 ile kabak, yüzde 35,4 ile patlıcan ve yüzde 26,5 ile marul izledi. Öte yandan, markette fiyatı en fazla azalan ürün yüzde 24,4 ile kuru incir olurken, bunu yüzde 19,3 ile limon, yüzde 11,1 ile şeftali ve yüzde 10,1 ile sivri biber takip etti.
ÜRETİCİ FİYATLARI
Üretici tarafında ise Ağustos ayında 29 ürünün 18’inde fiyat artışı, 8’inde fiyat düşüşü yaşandı. Üç üründe ise fiyatlarda herhangi bir değişiklik olmadı. Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 29,8 ile patateste görülürken, bu düşüşü yüzde 25,5 ile limon, yüzde 20,9 ile yeşil soğan ve yüzde 20,4 ile kuru soğan izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı ise yüzde 83,3 ile kuru üzümde meydana geldi. Kuru üzümdeki artışın ardından yüzde 47,8 ile kuru incir, yüzde 35,8 ile yumurta ve yüzde 34,4 ile kuru fasulye geldi.
Bayraktar’ın Değerlendirmesi
Bayraktar, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Bu ay özellikle patates, kuru soğan ve limonda üretici fiyatlarının yüzde 20 ile yüzde 30 oranında düştüğünü görmekteyiz. Bu durumun sebepleri arasında erkenci patates hasadının bu yıl 15-20 gün erken başlaması ve yazlık patatesin depolanamaması yer alıyor. Pazarda ortalama 15 lira olan patatesin üretici fiyatının 4,5 liraya kadar düşmesi üreticilerimizi zor bir duruma sokmuştur. Kuru soğan ekim alanında bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 10 artış bekleniyor. Ancak sahadan aldığımız verilerle bu artışın daha da yüksek olabileceğini öngörüyoruz,” dedi.
Bayraktar, ayrıca, “Çukurova Bölgesi’nde Adana gibi bölgelerde erkenci çeşit Mayer limonun üretimindeki fazlalık ve depolarda az da olsa ürün bulunması fiyatları olumsuz etkilemiştir. Geçen yıl yeterli geliri elde edemeyen limon üreticilerimiz, bu yıl da benzer sorunlarla karşı karşıya kalmaktadır. Özellikle meyve suyu üretiminde kullanılacak şeftalinin maliyetinin altında satılması sorun yaratmaktadır. Meyve suyu firmaları, üreticiden ucuza satın aldıkları şeftaliyi işleyip konsantre hale getirerek depolamakta ve bu ürünler sonraki yıllarda tüketiciye çok daha yüksek fiyatlarla satılmaktadır. Bu nedenle, bakanlığın devreye girerek sanayicinin alacağı ürüne uygun bir taban fiyat belirlemesi gerektiğini düşünüyorum. Üreticinin mağduriyetinin önlenmesi ve üretimin sürekliliği ancak bu şekilde sağlanabilir,” şeklinde sözlerini tamamladı.
