Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek’ten Yeni Açıklamalar
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, iş dünyasının talepleri doğrultusunda uygulamaya aldıkları “enflasyon muhasebesi” ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Küçük işletmelere yönelik kolaylık sağlamak amacıyla yeni kararların devreye alınacağını belirten Şimşek, “Yaklaşık 1,5 milyon gelir ve kurumlar vergisi mükellefini geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi kapsamından çıkarıyoruz” dedi.
Türkiye’de enflasyon muhasebesi, en son 2004 hesap dönemine ilişkin bilançolarda uygulanmış, 2021 hesap dönemi sonuna kadar şartların oluşmaması nedeniyle yeni bir düzeltme yapılmamıştı. Ancak, 2021 yılı sonunda enflasyon düzeltmesi için gerekli şartların oluştuğu gözlemlendi. 2021 yıl sonunda yapılması gereken enflasyon düzeltmesine hazır olmadıklarını belirten meslek mensupları ve sivil toplum kuruluşları, taleplerini TBMM gündemine taşımışlardı.
İş Dünyasından Gelen Tepkiler
Bakan Şimşek, konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunarak, TÜRMOB başta olmak üzere meslek kuruluşlarının 2023 yılı sonuna kadar erteleme talep ettiğini hatırlattı. “Yapılan yasal düzenleme ile 2021 ve 2022 yıllarında enflasyon düzeltmesi uygulanmadı. Uygulama 2023 yılı sonuna kadar ertelendi. Daha sonra iş dünyası ile yapılan toplantılarda meslek kuruluşları, 2023 yıl sonunda mutlaka enflasyon düzeltmesi yapılması ve 2024 yılında da devam edilmesi gerektiğini vurguladılar. Bakanlık olarak gerekli düzenlemeleri yaptık” ifadelerini kullandı.
2023 sonunda herhangi bir vergi ödenmeden bilançoların düzeltildiğine dikkat çeken Şimşek, 2024 yılı ikinci geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesi uygulanmış beyannamelerin verilme sürelerinin mükelleflere zaman tanımak amacıyla önce 27 Ağustos’a, ardından da 6 Eylül’e kadar uzatıldığını belirtti. İlgili meslek kuruluşlarının, bu dönemde enflasyon muhasebesi nedeniyle özellikle cirosu düşük ve yatırım döneminde olup henüz faaliyete geçmemiş işletmelerin vergilendirilme sıkıntıları yaşayabileceği endişelerini dile getirdiklerini vurguladı.
1,5 Milyon Mükellef Kapsam Dışında
Şimşek, küçük işletmelere yönelik alınan kararlara dair şu açıklamalarda bulundu: “TOBB, MÜSİAD, TÜSİAD, TÜRMOB gibi iş dünyası ve meslek kuruluşlarının talepleri üzerine ‘enflasyon muhasebesi’ uygulamasında yeni bir aşamaya geldik. Küçük işletmelere yönelik aldığımız kararla, yaklaşık 1,5 milyon gelir ve kurumlar vergisi mükellefini geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi kapsamından çıkarıyoruz. 2023 yılı sonu itibarıyla cirosu 50 milyon liranın altında olan işletmelerimizin 2024 yılı ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapmalarına gerek kalmayacak.”
Konuya ilişkin hazırlanan tebliğ taslağının yayımlanmak üzere Cumhurbaşkanlığına gönderildiğini ifade eden Şimşek, 31 Aralık 2023 tarihli gelir tablolarındaki brüt satışları 50 milyon liranın altında olan mükelleflerin, 2024 yılının ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapmadan beyannamelerini vereceklerini ve buna dönem sonu bilançolarını eklemeyeceklerini bildirdi. Şimşek, kapsama giren mükelleflerden daha önce beyanname vermiş olanların düzeltme beyannamesi vermeleri gerektiğini de belirtti. “Düzeltme beyanlarını 6 Eylül 2024’e kadar yapan mükellefler herhangi bir ceza veya faiz ödemeyecek” şeklinde konuştu.
Yatırım Yapan Mükelleflere Yeni Model Üzerinde Çalışmalar
Bakan Şimşek, enflasyon düzeltmesinin, yatırım finansman giderlerinin maliyetlere eklenmesi nedeniyle üretime geçmeden ilave vergiye neden olduğu yönündeki tartışmalara da dikkat çekerek, şu değerlendirmelerde bulundu: “Enflasyon düzeltmesiyle amacımız, mali tabloların gerçek durumu ifade eder hale gelmesini sağlamak. Yatırım yaparak büyüme, istihdam gibi makroekonomik göstergelere katkı sağlayan ve faaliyet gösterdiği alanlarda önemli ölçüde katma değer yaratan işletmelerin devam eden yatırımlarını muhasebeleştirdikleri harcamaların enflasyon düzeltmesinden kaynaklı olumsuz etkilerini asgari seviyede tutmak için ilgili birimlere talimatlarımızı verdik. Uygulamanın yatırım maliyetlerini artırmaması gerektiğini değerlendirerek, yatırım yapan mükelleflere enflasyon düzeltmesinde kolaylık sağlayacak formüller üzerinde çalışıyoruz.”
Bu kapsamda, devam eden yatırımlar hesabının enflasyon düzeltmesinden kaynaklı değerlenmesi nedeniyle oluşan karların özel bir fona alınarak vergilenmemesi ve bu hesabın işletme döneminde 5 yıl gibi bir sürede vergiye tabi kazancın tespitinde dikkate alınabilmesine yönelik model seçenekleri arasında yer alıyor. Yatırım döneminde enflasyon düzeltmesi uygulamasında tercih edilecek model ne olursa olsun, konunun çözümü için kanuni düzenleme gerekiyor. Ekim ayında Meclisin açılmasıyla birlikte bu konunun yasama gündemine gelmesi için çalışmalara başlayacağız.”
Şirketler Üzerindeki Etkilerin Azaltılması Hedefleniyor
Enflasyon düzeltmesi, paranın satın alma gücündeki değişimler sonucu mali tabloların gerçek durumunu ifade eder hale gelmesini sağlamak amacıyla yapılan bir düzeltme işlemidir. Bilançolarında aktif hesapları güçlü olan mükellefler, varlıklarını sermayeleriyle edinmişlerse enflasyon düzeltmesinden olumlu etkilenmekte ve vergi yükleri azalmaktadır. Ancak borçları fazla olan mükellefler, borç kaleminin düzeltmeye tabi olmaması nedeniyle olumsuz etkilenmekte ve ilave vergi ödemeleri söz konusu olabilmektedir.
Bakanlık tarafından çalışılan tebliğ ile sermayeden ziyade yabancı finansman kaynakları kullanarak faaliyetlerini sürdüren ve uygulamadan daha fazla olumsuz etkilenme potansiyeli bulunan yaklaşık 1,5 milyon gelir ve kurumlar vergisi mükellefinin geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi kapsamından çıkarılması, bu mükelleflerin hesap dönemi sonunda düzeltme yapmalarını ve uygulamadan daha az etkilenmelerini hedeflemektedir.
