Cumalıkızık: Tarih ve Doğanın Buluştuğu Yer
Bursa’nın büyüleyici güzellikleri arasında yer alan Cumalıkızık, Uludağ’ın etekleriyle vadileri arasında sıkışıp kalmış tarihi bir köydür. Bu köyler, zamanında ‘kızık’ adıyla anılmış ve birbirlerinden ayırt edilebilmek için çeşitli isimler verilmiştir; örneğin, fidye veren köye “Fidyekızık” ve dereye yakın olan köye “Derekızık” gibi. Cumalıkızık’ın ismiyle ilgili iki rivayet bulunmaktadır. Birinci rivayet, buranın çevre köylerden insanların cuma namazları için topluca gittiği bir yer olmasıdır. İkinci rivayet ise Osman Bey’in bu köyü bir cuma günü kurmuş olmasıdır.
Cumalıkızık, Osmanlı Devleti’nin Bursa’da yerleştiği ilk bölgelerden biri olarak tarihte önemli bir yere sahiptir. Bu köy, Osmanlı sivil mimarisinin en güzel örneklerini günümüze taşımaktadır. Yıldırım ilçesindeki Cumalıkızık’ın tarihi, yaklaşık 700 yıl öncesine uzanmaktadır. Ağaç, kerpiç ve moloz taş kullanılarak inşa edilen evler genellikle üç katlıdır ve üst katlardaki pencereler cumbalı veya kafeslidir. Boyalı evlerin beyaz, sarı, mor ve mavi tonları göz alıcı bir güzellik sunarken, giriş kapılarındaki dövme demir tokmaklar ve kulplar ise ustalıkla yapılmıştır.
Köyün dar sokakları, kaldırımsız yapısı ve taş döşemeleri, Cumalıkızık’ın karakteristik özelliklerinden biridir. Uludağ’ın eteklerinde yer alan bu köy, doğal güzellikleri ile de dikkat çekmektedir. Yeşil alanlar ve etkileyici dağ manzarası, turizm açısından önemli bir potansiyele sahiptir. 2014 yılında Bursa’nın UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmasıyla birlikte Cumalıkızık, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle daha fazla ilgi çekmeye başlamıştır. Yerel el sanatları, köy pazarları ve organik ürünlerin satıldığı stantlar, ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir. Yöre halkı, köy kahvaltıları ve yöresel yemekler sunarak turistlere hizmet etmektedir. Ayrıca her yıl düzenlenen ‘Ahududu Festivali’, büyük bir katılımla gerçekleşmektedir.
HAFTA SONLARI 8 BİN KİŞİ GEZİYOR
Cumalıkızık Kadınları Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, 15 kadının çalıştığı bir yapıdır. Bu kadınlar, ellerinin değdiği her ürünü lezzetli hale getiriyor. Mantı, erişte, tarhana ve gözleme gibi yöresel ürünler üreten kadınlar, aynı zamanda topladıkları ahududu ve böğürtlenlerin suyunu ve reçelini hazırlarken, ev ekonomilerine katkıda bulunuyor ve sosyal rollerini güçlendiriyor. 220 haneden oluşan ve 750 kişinin yaşadığı bu yerleşim yerinde, 170’e yakın bina tescillenmiş ve bunların yarısı restore edilmiştir. Cumalıkızık, hafta içi her gün en az 3 bin, hafta sonları ise 8 bin ziyaretçi tarafından gezilerek tarihe yolculuk yapılmaktadır.
YILDIRIM BELEDİYESİ ÖZEL OLARAK İLGİLENİYOR
Yıldırım Belediyesi, Cumalıkızık köyünü sıfır atık köyüne dönüştürmek için kapsamlı çalışmalar yürütmektedir. Ayrıca, Güney Marmara’daki kadın kooperatiflerine hitap edecek olan Gülçiçek Hatun Üst Birliği’nin Cumalıkızık köyünde hizmete açılması için hazırlıklar sürmektedir.
‘FİLMLERDEN İZLEDİKLERİ TARİHİ YERLERİ, CANLI GÖRMEK İÇİN GELİYORLAR’
Cumalıkızık Mahalle Muhtarı Mustafa Eser, “Cumalıkızık’ın nüfusu 750 kişi olmasına rağmen, buraya hafta içi günlük yaklaşık 3 bin, hafta sonları ise 7 bin kişi gelmektedir. Yurt dışından gelen misafirlerimiz de var. Özellikle Uzak Doğu’dan buraya çok sayıda misafir geliyor. Köydeki eski binaları ve tarihi eserleri görmek için ziyaret ediyorlar. Buradaki turizm, kahvaltılarımızdan doğal ürünlerimize kadar her şeyi kapsıyor. Daha önce izledikleri filmlerden etkilenip gelen misafirler, bu yerleri canlı görmek için buraya geliyorlar. Gelen misafirler, köyümüzün yemeklerine ve tarihine hayran kalıyorlar” dedi.
