Yaşlılarda Müzik ve Hafıza İlişkisi
İleri yaşlardaki bireylerin hafızalarının belirgin bir şekilde gerilemeye başladığı bilinen bir gerçektir. Özellikle Alzheimer gibi nörolojik hastalıkları olmayan yaşlılar, günlük yaşamlarında zaman zaman bazı bilgileri unutma eğiliminde olabiliyorlar. Ancak, yapılan araştırmalar müziğin bu bilişsel gerileme üzerinde olumlu etkiler yaratabileceğini göstermektedir.
Hakemli dergi PLOS One‘da yayımlanan bir çalışmaya göre, müzik hafızası, yaşa bağlı bilişsel gerilemeden daha az etkilenmektedir. Bu çalışmada, Kanada’nın Newfoundland Senfoni Orkestrası, sağlıklı 90 katılımcıya yönelik üç farklı müzik parçası sahnelemiştir.
Çalışmaya katılan bireyler, 18 ile 86 yaşları arasında değişiklik göstermekteydi. Konser öncesinde her bir katılımcı, eserin tema müziği olarak adlandırılan temel melodiyi üç kez dinleme fırsatı buldu. Konser sırasında, bu tema müzikleri önce orkestra tarafından, ardından yalnızca bir enstrümanla çalan bir sanatçı tarafından icra edildi. Katılımcılardan, tema müzikleri çalındığında, çalan enstrüman sayısını dikkate almaksızın bir düğmeye basmaları istendi.
Etkinlikte, ünlü besteci W.A. Mozart‘ın Eine kleine Nachtmusik adlı eseri yanı sıra, araştırma için özel olarak bestelenmiş iki farklı parça da yer aldı. Bu parçalardan biri klasik müzik kurallarına uygun bir şekilde bestelenirken, diğeri bu kuralları aşan bir yapıya sahipti.
Katılımcıların Mozart’ın popüler eserini defalarca dinlemiş olduğunu varsayan araştırma ekibi, bu eseri kontrol grubu olarak kullandı. Beklendiği üzere, katılımcılar bu eserdeki tema müziğini rahatlıkla tespit edebildi. Diğer müzik parçalarında ise daha az kişi doğru bir tespit yapabildi ve özellikle son eserde katılımcılar ciddi anlamda zorlandılar.
Ancak araştırmacılar, katılımcıların melodiyi tanıma becerilerinde yaşa bağlı önemli bir farklılık gözlemlemediler. Bu durum, yaşlı bireylerin müzikle olan bağlarının, hafıza fonksiyonları üzerindeki etkisini gözler önüne seriyor.
Bilim insanları, elde edilen bulguların yaşlı bireylerde hafızaya yönelik tedavi yöntemlerinde müziğin kullanım potansiyeline işaret ettiğini belirtmektedir. Araştırmada, müziği tanıma yetisinin, hafızanın rehabilitasyonunda bir güç kaynağı olarak görülebileceği ifade edildi. Ayrıca, yeni kelimelerin veya kavramların tanıdık bir müzikle ilişkilendirilerek daha kolay hatırlanabileceği vurgulandı.
