Teos Antik Kenti’nde Kazı ve Restorasyon Çalışmaları
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Geleceğe Miras” projesi çerçevesinde, geçmişi milattan önce 1000’li yıllara kadar uzanan Teos Antik Kenti’nde kazı ve restorasyon çalışmaları yıl boyunca aralıksız bir şekilde sürdürülmektedir. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Musa Kadıoğlu liderliğindeki kazı ekibi, antik kentin önemli yapılarının restorasyon çalışmalarını yürütmektedir.
Teos, milattan önce 3. yüzyılda şairler, tiyatrocular ve müzisyenlerden oluşan Dionysos Sanatçılar Birliği’ne ev sahipliği yapmasıyla tanınmakta olup, antik dönemin sanatçılar kenti olarak anılmaktadır. Aynı zamanda, milattan önce 2. yüzyılda inşa edilen Dionysos Tapınağı da bu önemli kentin bir diğer yapısıdır ve Anadolu’daki Dionysos adına inşa edilen tapınaklar arasında en büyük olanı olarak değerlendirilmektedir.
Dionysos’un Sütunları Birleştiriliyor
Antik kentte 2010 yılından bu yana kazı çalışmalarını sürdüren Prof. Dr. Musa Kadıoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kentin en önemli yapısı olan Dionysos Tapınağı’nı çevreleyen sütunların birleştirilme işlemlerine başladıklarını ifade etti. Helenistik dönemin ünlü mimarı Hermogenes tarafından inşa edilen bu tapınağı yeniden ayağa kaldırmayı hedeflediklerini belirten Kadıoğlu, “Türkiye’deki en büyük Dionysos Tapınağı’nı daha anlaşılır ve erişilebilir bir hale getirmeyi amaçlıyoruz. Yapısal ve tasarım açısından mevcut bazı sorunları giderme çalışmalarımızın büyük bir kısmını tamamladık ve şu an yayın aşamasına geldik. Ayrıca, tapınağı kısmen yeniden inşa ederek turistik cazibesini artırmayı hedefliyoruz.” dedi.
Kadıoğlu, tapınağı çevreleyen 26 sütunlu revakların restorasyonunun devam ettiğini aktararak, “Tapınağın etrafındaki revaklardan 10 sütunu, üst yapısıyla birlikte restore ediyoruz. Bu yapıyı üç boyutlu hale getirerek, ziyaretçilerin daha iyi anlamasını sağlamak istiyoruz.” şeklinde konuştu.
Teos’un Ziyaretçi Sayısı Artıyor
Teos’un, milattan önce 1000 yılına kadar uzanan geçmişi ve 12 İyon kentinden biri olarak öne çıktığına dikkat çeken Kadıoğlu, arkeolojik veriler ve seramik buluntularının, kentte 3000 yıl önce yerleşim olduğunu gösterdiğini ifade etti. Antik kentin; müzisyenler, tiyatrocular, şairler ve sanatçılar için bir merkez olduğunu vurgulayan Kadıoğlu, “Liman kenti olmasının yanı sıra, antik çağın ünlü lirik şairlerinden Anakreon’un bu topraklarda yetişmesi, ünlü mimar Hermogenes’in mimarisiyle Dionysos Tapınağı’nın varlığı ve Dionysos Sanatçılar Birliği’nin Teos’ta kurulması, kentin sanatla olan bağını güçlendiren unsurlar arasında yer alıyor.” dedi.
Teos’un diğer bir önemi de Helenistik ve Roma dönemine ait yazıtların bulunmasıdır. Kentte bulunan bir yazıtta, Dionysos Sanatçılar Birliği’nin Timogenes adında bir şahsın oyunları finanse ettiği için onurlandırıldığını bildirmektedir. Teos’ta çıkarılan, siyah rengiyle bilinen özel bir mermer türü de kentin tarihi değerleri arasında önemli bir yer tutmaktadır. Milattan önce 1. yüzyılda Romalı General Lucullus, bugünkü Karagöl mevkisindeki renkli mermer ocaklarını keşfederek buradan çıkarılan mermerleri Roma’ya taşımıştır. Bu mermer, ‘Lucullus mermeri’ olarak adlandırılmakla birlikte, burada çalışan işçilerden dolayı ve renginin siyah olmasından ötürü ‘Africano mermeri’ olarak da bilinmektedir. Bu mermerin, 450 farklı kente yayıldığı kaydedilmektedir.
Kazı ve restorasyon çalışmalarıyla birlikte, Teos’un turist sayısının artacağına inandığını belirten Kadıoğlu, Tanrıça Roma ve Augustus Tapınağı kazısını bu yıl tamamlamayı planladıklarını ifade etti.
