Yünlü Mamutların Gizemi ve Yeniden Doğuşu
Yünlü mamutlar… Bu muazzam yaratıklar, çoğu yaklaşık 10 bin yıl önce Buzul Çağı’nın sona ermesiyle birlikte yok oldu. Ancak, bilim dünyasında onların mirası hala güçlü bir şekilde yaşıyor. Soylarının 4 bin yıl kadar önce tamamen tükendiği düşünülüyor. Peki, bu dev fillerin akrabaları binlerce yıl sonra geri dönebilir mi? İşte bu sorunun yanıtı için ABD’li bilim insanları harekete geçti ve yünlü mamut ile fillerden elde ettikleri genetik bilgileri kullanarak “yünlü” fareler geliştirdiler. Bu, nesli tükenmiş bir türün yeniden hayata döndürülmesi yolunda atılan cesur bir adım olarak değerlendiriliyor.
Colossal Biosciences adındaki biyoteknoloji şirketi, Asya fillerini kullanarak mamutları yeniden türetebileceğine inanıyor. Şirket, bu hafta “Yünlü Farenin” doğuşunu duyurdu. Bu yeni fareler, gen düzenleme teknikleriyle yünlü mamutlarla benzer özellikler taşıyan bir tür olarak karşımıza çıkıyor. Yani, klasik gri-kahverengi tüyler yerine mamutun uzun, yünlü tüyleri ve buzul çağında hayatta kalmasına yardımcı olan hızlandırılmış yağ metabolizması ile donatılmış durumda.
Yedi geni aynı anda başarıyla değiştiren Colossal Biosciences, soyu tükenmiş yünlü mamutun temel fenotipleriyle uyumlu olarak geliştirdiği farelerin kürk rengi, dokusu ve kalınlığı üzerinde de önemli değişiklikler gerçekleştirdiğini belirtiyor. Araştırmacılar, mamutun tüylü kürkünü kodlayan 7 genin yanı sıra, kürke altın rengini veren bir gen ve lipit metabolizmasını yöneten başka bir geni de tanımladılar. Deney sürecinde yaklaşık 250 embriyo üretildi ve bunlardan 38 fare yavrusu dünyaya geldi. Bu farelerin görünümü, mamutların altın, yünlü tüylerini yansıtıyor.
Şirketin CEO’su Ben Lamm, bu başarıyı “bir dönüm noktası” olarak nitelendiriyor. Lamm, mamutun soğuğa direnç sağlayan özelliklerini canlı bir türe mühendislik yoluyla kazandırdıklarını ve “Bu başarı, bizi yünlü mamutu geri getirme hedefimize bir adım daha yaklaştırıyor” ifadesini kullanıyor. Dr. Beth Shapiro ise, “Colossal Yünlü Fare, en son genom düzenleme araçlarını kullanma yeteneğimizi sergiliyor” diyor.
Soyu Tükenmiş Hayvanlar Yeniden mi Doğacak?
Ekip, 3.500 ila 1.200.000 yaş arasındaki 59 mamut örneğinden alınan genleri kullanarak bu fareleri geliştirdiklerini açıkladı. Ortaya çıkan fareler, tarih öncesi çağlarda yaşamış mamutların çizimlerinde gördüğümüz türden uzun kahverengi tüylere sahip. Bu deney, daha gelişmiş çalışmaların henüz başlangıcı olarak görülüyor. Şirket, bu yöntemlerle soyu tükenmiş pek çok hayvan türünü yeniden hayata döndürebileceğine inanıyor.
Colossal Biosciences, fareler üzerinde test ettikleri bu yöntemi yakında Asya filleri üzerinde denemeyi planlıyor. Eğer başarılı olursa, ilk yünlü mamut yavrusunun 2028 yılının sonuna kadar doğması hedefleniyor. Ancak bu konuda gelen yorumlar da bir o kadar ilginç. Henüz bağımsız bilim insanları tarafından incelenmemiş olan bu çalışma bazı tartışmalara yol açtı. Asya fillerinin de soyu tükenme tehdidi altında olması, üzerinde deney yapmanın önünde etik ve bürokratik engeller oluşturuyor.
- Bir mamut, kürkünden yağ yapısından çok daha fazlasıdır.
- Bu nedenle, bir mamutun geri gelmesi için düzinelerce farklı genin tasarlanması gerekmektedir.
Çalışmayla ilgili farklı görüşler de var. Bazı uzmanlar, “Bir Asya filinin tüy yapısı değişirse, ya da soğuğa daha dayanıklı hale gelirse bu onu bir mamut yapar mı? Yoksa sadece Asya filini mi değiştirmiş olursunuz?” şeklinde sorguluyor. Diğer uzmanlar ise bu çalışmanın etkileyici olduğunu ve sağlık alanında da kullanılabileceğini düşünüyor. Peki, ya siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
