Döviz Rezervleri ve Doların Yükselişi
Döviz piyasasında geçtiğimiz hafta itibarıyla 37 liraya doğru hızlı bir yükseliş gözlemlendi. Bu durum, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) yeniden rezerv satışına başlamasına sebep oldu. TCMB, 14 Şubat’ta toplam rezervleri 173.2 milyar dolar ile tarihinin en yüksek seviyesine ulaştı; ancak bu tarihten sonra piyasaya dolar satışı yeniden gündeme geldi.
Ekonomistlerin TCMB’nin bilanço verilerinden yaptıkları hesaplamalara göre, rezervlerde 10 milyar dolarlık bir erime geçen hafta gerçekleşti. Son iki günde ise bu rakam 3 milyar dolara ulaştı. Yani, 14 Şubat’tan bu yana toplamda 13 milyar dolarlık bir kayıp söz konusu.
Eski TCMB Stratejisine Dönüş
2020 yılından itibaren doları kontrol altında tutmak amacıyla milyarlarca dolarlık döviz satışı yapan Merkez Bankası, 2023 yılı Mayıs seçimlerinin ardından Mehmet Şimşek ve yeni ekonomi yönetiminin göreve gelmesiyle birlikte piyasalara müdahaleyi azaltmış ve aksine piyasadan döviz almaya başlamıştı. Bu süreçte net rezervler eksi 65 milyar dolara kadar gerileyerek ülkenin finansal kırılganlığını artırmışken, bankanın rezervleri zamanla iyileşme göstermeye başladı.
Ancak, doların değerinin artmasıyla birlikte Merkez Bankası yeniden müdahalelere yöneldi. TCMB, döviz talebini karşılamaya çalışırken, doların 14 Şubat’tan bu yana yalnızca %0.9 oranında bir artış göstermesi dikkat çekti. Bu süreçte, swap ve hazine dövizleri hariç tutulduğunda TCMB’nin net rezervleri 50 milyar dolar seviyesine kadar geriledi. İki hafta önce bu rakam 61.3 milyar dolar ile rekor kırmıştı.
TÜSİAD soruşturmalarıyla başlayan belirsizlik süreci, Cuma günü ‘Devlet Bahçeli’nin sağlık durumu ve kabine değişikliği’ dedikodularıyla birleşince rezervler üzerinde büyük bir tahribat yarattı. Ekonomistlere göre, TCMB’nin müdahaleleri, olası bir döviz talebinde kur üzerinde ciddi bir volatiliteye izin vermeyecek şekilde düzenlenmiş durumda.
Piyasalardaki Gerginlik ve Doların Hareketliliği
14 Şubat’tan bu yana Merkez Bankası rezervlerinde 13 milyar dolara yakın bir erime yaşandığını belirten İktisatçı Mahfi Eğilmez, bir televizyon kanalında şu açıklamalarda bulundu: “Son haftalarda kurda bir miktar hareketlilik var. Bu hareket büyük bir artış değil; 36’nın üzerine kadar yükseldi. Rezervlerdeki erime nedeniyle böyle bir durum ortaya çıkmış olabilir. Son siyasi gelişmeler ve açıklamalar, piyasalarda bir ürkeklik yaratmış görünüyor. Bu durum, insanların dolara yönelmesine neden oldu. Merkez Bankası, piyasaya dolar sunarak bu talebi karşılamaya çalıştı.”
