ABD’de Yumurta Fiyatları Rekor Seviyelere Ulaştı
Son aylarda, Amerika Birleşik Devletleri’nde yumurta fiyatları tarihi zirvelere tırmandı. Ülke genelinde etkili olan kuş gribi salgını, milyonlarca tavuk itlaf edilmesine yol açarak kümes hayvanı çiftliklerini derinden sarstı. Bu hafta, toptan piyasalarda bir düzine yumurtanın fiyatı 8 doları aşarak, geçen yıla göre neredeyse iki katına çıkmış durumda. Bu durum, büyük market zincirleri olan Walmart ve Kroger gibi firmaların bazı mağazalarında yumurta satışına kısıtlama getirmesine neden oldu. Örneğin, ABD’nin güneyi ve Ortabatısı’nda yaygın olan Waffle House restoran zinciri, yumurta başına 50 sent ek ücret almaya başlamış durumda.
SATIŞLARA KOTA KONULDU
Tüketici fiyat endeksi ocak ayında yıllık bazda yüzde 3 artarken, yumurta fiyatlarının bu süreçte yüzde 50’den fazla yükselmesi dikkat çekici. ABD Tarım Bakanlığı, ortalama bir Amerikalının bu yıl yaklaşık 270 yumurta tüketeceğini öngörüyor. Yumurtanın, Türkiye’de ekmek fiyatları gibi enflasyonun hissedilir göstergelerinden biri olması, siyasi tartışmaların merkezine oturmasına yol açtı. Geçen yıl başkan yardımcısı adayı olan JD Vance, kampanya sürecinde süpermarketlerdeki yumurta reyonunun önünde durarak, Kamala Harris’in ekonomi politikalarını eleştirmişti. Ocak ayında büyük boy A sınıfı yumurtanın ortalama fiyatı 4,95 dolara yükseldi. Walmart, Costco, Kroger, Albertsons ve Aldi gibi büyük marketler, ABD’nin en büyük yumurta satıcıları arasında yer alıyor.
Pazar araştırma şirketi Numerator’a göre, tüketicilerin yüzde 55’i marketlerde yumurta kıtlığı yaşandığını fark etti. Kroger, Aldi ve Walmart, bazı mağazalarında belirli paket boyutlarına satın alma sınırlaması getirdi. Örneğin, Walmart, 60’lık yumurta paketlerinden kişi başına en fazla iki adet satış yapılacağını duyurdu. Ülkenin en büyük yumurta üreticisi ve dağıtıcısı olan Cal-Maine Foods, yumurta talebinin arzı geçtiğini ifade etti. Şirket, geçen yılın aynı dönemine kıyasla karının dört katına çıkarak 356 milyon dolara ulaştığını açıkladı.
KUŞ GRİBİ SEKTÖRÜ YIPRATTI
Son dört ayda yaklaşık 46 milyon yumurtacı tavuk itlaf edildi. Bu, ABD’deki toplam 304 milyonluk tavuk nüfusunun yaklaşık yüzde 15’ine denk geliyor. Uzmanlar, son yıllarda dalgalar halinde gelen kuş gribi salgınlarının en şiddetli evresine ulaştığını ve bu durumun yavaşlama belirtisi göstermediğini belirtiyor. Penn State Üniversitesi’nden kümes hayvanları bilimleri uzmanı Gino Lorenzoni, virüsün vahşi kuşlar aracılığıyla çiftlikler arasında yayıldığını ifade ediyor. Çiftlik çalışanları, virüsü ayakkabılarıyla kümeslere taşıyabiliyor ve hastalık tespit edildiği anda tüm sürünün yok edilmesi gerekiyor.
Yumurta fiyatlarındaki yükseliş, sadece tavuk sayısının azalmasından kaynaklanmıyor. Çiftliklerde uygulanan salgın hastalıklara karşı güvenlik önlemlerinin maliyetleri artırdığı belirtiliyor. Kullan-at tulumlar, ayakkabı kılıfları ve dezenfektan sıvılar gibi tedbirler üretim giderlerini yükseltiyor. Ayrıca, kafessiz yumurta üretimine olan artan talep de maliyetleri daha da artırıyor. ABD Tarım Bakanlığı, 2025 yılı için toptan yumurta fiyatı tahminini 4,44 dolara yükseltmiş durumda. Ülkenin bu yıl 8,96 milyar düzine yumurta üretmesi öngörülüyor. Fiyatların yüksek seyretmesinde, kış tatillerinde yumurtaya yönelik yoğun talebin etkili olduğu belirtiliyor. Süpermarketler, müşterileri çekmek için perakende yumurta fiyatlarını bazen toptan fiyatın altında tutsa da, uzmanlar fiyat artışlarının tüketici talebini henüz caydırmadığını belirtiyor.
