Tüketicinin Korunması İçin Yeni Düzenlemeler
Bakanlık tarafından yapılan son açıklamalara göre, 2024 yılında tüketici mağduriyetlerinin önlenmesi amacıyla denetim faaliyetlerine önemli bir ağırlık verilecek. Tüketicilerin sağlık ve güvenliğini korumanın yanı sıra, ekonomik çıkarlarının da gözetilmesi adına finansal işlemlerden mesafeli sözleşmelere kadar birçok alanda toplam 283 bin 131 firma üzerinde detaylı denetimler gerçekleştirildi. Bu denetimlerin sonucunda, toplamda 4 milyar 377 milyon lira tutarında idari para cezası uygulandı.
Tüketicilerin zayıf taraflarını daha etkin bir şekilde korumak ve olası mağduriyetlerin önüne geçmek amacıyla, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da önemli değişiklikler yapıldı. Bu değişiklikler arasında aldatıcı ve yanıltıcı reklamlara yönelik etkin bir mücadele yürütmek için Reklam Kurulu’na erişim engeli yetkisi verilmesi bulunmaktadır. Ayrıca, satıştan kaçınma ve satış sonrası hizmetlere dair cezalarda caydırıcılığın artırılması için ceza tutarları yükseltildi.
Bununla birlikte, tüketicilerin kredi sözleşmelerini dijital ortamda da yapabilmeleri sağlandı. Aldatıcı ve yanıltıcı reklamlara karşı caydırıcılık ve orantılılık ilkesinin sağlanması için Reklam Kurulu’na, ceza miktarlarını 10 katına kadar artırma yetkisi tanındı. Yargının iş yükünün azaltılması ve kamu alacaklarının tahsilinin hızlandırılması amacıyla Reklam Kurulu tarafından verilen cezalar uzlaşma kapsamına alındı.
Türkiye’deki ekonomik büyüklüğü 550 milyon dolar olan doğrudan satış sektörü de düzenlendi. Bu sektörde, büyük çoğunluğunu kadınların oluşturduğu 2 milyondan fazla kişinin doğrudan satıcı olarak faaliyet gösterdiği göz önünde bulundurulduğunda, Türkiye Avrupa Birliği’nden (AB) önce doğrudan satışları özel olarak düzenleyen ülke konumuna gelmiştir.
Fiyat Etiketi Yönetmeliğinde Yenilikler
Yiyecek ve içecek hizmeti sunan işletmeler, lokanta, restoran, kafe ve pastane gibi mekanlarda tarife ve fiyat listelerinin, iş yerinin giriş kapısının önüne ve hizmet sunulan masaların üzerine tüketicilerin kolaylıkla görebileceği şekilde asılması zorunlu hale getirildi. Bu düzenlemenin amacı, tüketicilerin önceden ve doğru bir şekilde bilgilendirilmesinin sağlanmasıdır.
Mesafeli satışlarda gerçekleşen iade işlemlerine dair kargo ücretleriyle ilgili düzenlemelerin yürürlüğü ise 1 yıl ertelendi. Bu çerçevede, cayma hakkının kullanılabileceği mal ve hizmetler için sınırlamalar ve iade masraflarının sözleşmeyle tüketici tarafından karşılanabileceğine dair hükümler 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek.
Yenilenmiş Ürünlere Yönelik Düzenlemeler
Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik’te yapılan değişikliklerle, bu ürünlerin ülke genelinde yaygınlaşmasını destekleyecek düzenlemeler hayata geçirildi. Yenileme merkezlerine, şubelerinin yanı sıra, yenileme yetkisi verecekleri TSE hizmet yeterlilik belgesine sahip ticari işletmeler aracılığıyla da yenileme faaliyetlerini yürütme imkanı tanındı. Ayrıca, mevzuata aykırı işlem yapan yenileme merkezlerinin yetki belgelerinin askıya alınmasına dair bir hüküm getirildi.
Cep telefonu gibi elektronik kimlik bilgisine sahip kullanılmış ürünlere ilişkin bilgilerin, Bakanlık tarafından oluşturulacak özel bir sisteme kaydedilmesi zorunlu hale getirildi. İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliği’nde yapılan değişikliklerle “kapıdan satış” olarak bilinen yöntemle tüketicilerin lehine yeni düzenlemeler getirildi. Böylece, iş yeri dışında kurulan sözleşmelerde tüketicilerin cayma hakkını kullanmaları kolaylaştırıldı. Satıcı ve sağlayıcıların yetki belgesi başvuruları ve iptali daha sıkı kurallara bağlandı.
