Doğal Şifa: Kaplıca ve Termal Sular
Doğal kaynak sularının, belli bir mineral içeriği ile insanlarda fiziksel ve ruhsal gevşeme sağladığı, tarih boyunca pek çok medeniyet tarafından keşfedilmiştir. Ülkemiz, kaplıca yönünden zengin bir potansiyele sahip olup, birçok hasta bu termal sular aracılığıyla şifa bulmaktadır. Ancak toplumda yaygın olan “termal su her derdin devasıdır” anlayışı yanıltıcı olabilir. Her birey için aynı yararı sağlamayan kaplıcalardan bilinçli bir şekilde faydalanılması gerektiği konusunda uyarılarda bulunan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Nafiz Akman, bu konuda dikkat edilmesi gereken önemli noktaları aşağıda özetlemektedir:
Prof. Dr. Nafiz Akman
Sağlık Kontrolü Şart
Özellikle kalp-damar hastalığı bulunanlar, yakın zamanda kalp krizi geçirenler, kontrol altına alınmamış kalp yetmezliği yaşayanlar, hipertansiyonu ve diyabeti kontrol edemeyenler, beyin dolaşım sorunları yaşayanlar, belirgin varisi olanlar, iltihabi romatizma hastalığı bulunanlar ve ateşli hastalıkları olanlar, kaplıcaya gitmeden önce mutlaka doktorlarına danışmalıdır.
Kaplıca Krizi Tehlikesi
Kaplıca veya daha geniş anlamıyla Spa (Sanus Per Aquam), Latince’de “suyla gelen sağlık” veya “su ile tedavi” anlamına gelir. Ancak, kaplıca tedavileri birçok kişi için faydalı olsa da, sağlık durumu özellikle yüksek sıcaklıktaki su banyolarına dayanamayacak hastalar için bazı riskler taşımaktadır:
- Ani tansiyon düşmesi veya yükselmesi, nefes darlığı, çarpıntı, sersemlik veya bilinç kaybı gibi durumlar ortaya çıkabilir.
- Bazı bireylerde “Kaplıca krizi” olarak adlandırılan huzursuzluk, uykusuzluk, bulantı, baş ağrısı, çarpıntı, ateş, terleme ve titreme gibi belirtiler gelişebilir.
- Özellikle kalp-damar ve solunum sistemi hastalıkları olan kişiler, yoğun ısı ve buhara maruz kaldıklarında kalp ritmi sorunları, nefes darlığı ve tansiyonda ani değişiklikler yaşayabilir.
- Epilepsi hastaları atak geçirebilir ve boğulma riski ile karşılaşabilir.
- Kontrolsüz veya ileri düzeyde diyabeti olanlar fenalaşabilir.
- Romatizmal hastalıklar, kaplıca tedavisi sonrası aktive olabilir.
- Varisli damar ağrıları artabilir ve varisler kötüleşebilir.
- İltihaplı romatizma hastalıkları aktif hale gelebilir.
- İdrar yolu, bağırsak, solunum yolu, cilt, kulak ve göz enfeksiyonları görülebilir.
Kaplıcada Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kaplıca tedavisi sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar şu şekilde sıralanabilir:
- Kalp-damar hastalığı olanlar ve tansiyon ilacı kullananlar, her banyo öncesi ve sonrası, sağlıklı bireyler ise ilk gün ve rahatsızlık hissettiklerinde kan basınçlarını ve nabızlarını kontrol ettirmelidir.
- Her ne kadar bilimsel veri olmasa da, kaplıca-kür tedavilerinin 10 ila 20 gün sürdürülmesi önerilmektedir.
- Suyun sıcaklığı 40 derecenin üzerinde olmamalıdır.
- Hijyenik koşullar mutlaka sağlanmalıdır.
- Ateşi veya ishal durumu olanlar kesinlikle kaplıcaya girmemelidir.
- Aşırı tok veya açken kaplıcaya girilmemelidir.
- Sıcak suda 15-20 dakikadan fazla kalınmamalıdır.
- Günde en fazla iki kez, tercihen bir kez kahvaltıdan 1-2 saat sonra kaplıcaya girilmelidir.
- Kaplıca tedavisi süresince yeterli sıvı ve elektrolit alımına dikkat edilmelidir.
- Hafta sonu için kaplıcaya girip uzun süre ve defalarca sıcak suya girip çıkmak, faydadan çok zarar getirebilir.
- Ateş, uykusuzluk, iştahsızlık, terleme, bulantı, kusma, ishal, çarpıntı gibi belirtiler ortaya çıkarsa kaplıcaya ara verilmeli ya da tedavi sonlandırılmalıdır.
Kimler İçin Faydalıdır?
Kaplıca tedavisine en uygun hastalar; ek sağlık sorunu bulunmayan, geçirilmiş nörolojik veya romatizmal hastalıklar sonucunda kısıtlanmış eklem hareketleri, yaygın veya bölgesel ağrısı olan, hareket veya yürüme zorluğu çeken bireylerdir. Ayrıca, yaşa bağlı veya genetik-gelişimsel bozukluklar nedeniyle oluşmuş kireçlenme ve eklem dejenerasyonu yaşayanlar da bu tedaviden fayda görebilir. Ek sağlık sorunları olan bireyler, eğer hastalıkları kontrol altındaysa ve kaplıca merkezinde ulaşabilecekleri sağlık profesyonelleri mevcutsa, bu tedaviyi gözetim altında alabilirler.
