Batman’ın Tarihi Hasankeyf İlçesinde Kazı Çalışmaları Tamamlandı
Dünyanın en eski yerleşim yerlerinden biri olarak bilinen Batman’ın tarihi Hasankeyf ilçesinde, 2024 yılına ait kazı çalışmaları sona ermiş bulunmaktadır. Mardin Artuklu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zekai Erdal liderliğindeki uzman ekip, bu süreçte birçok önemli eseri gün yüzüne çıkarmıştır. Bulunan eserler arasında, Artuklular dönemine ait, Türkiye’de neslinin tükendiği düşünülmekteyken 2019 yılında ilk defa görüntülenen Anadolu parsının figürü olduğu tahmin edilen kap parçası ile Geç Roma dönemine ait gözyaşı şişeleri dikkat çekmektedir.
Kazı Başkanı Doç. Dr. Zekai Erdal, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izni ve desteği ile 2024 yılı kazı sezonunun geçen yıl temmuz ayında başladığını ve 31 Aralık’ta çalışmaların tamamlandığını belirtmiştir. Geçtiğimiz yıl özellikle Büyük Saray ve çevresinde yoğun kazı faaliyetleri gerçekleştirilmiş olup, İslami döneme ait lüster tekniğinde (cam, porselen ve fayans bezeme ve renklendirme tekniği) kap seramik malzemelerinin ortaya çıktığı kaydedilmiştir.
“Kabın Kenarında Hayvan Mücadelesi Sahnesi Tespit Ettik”
Bulunan eserler arasında en dikkat çekici parça, Artuklular dönemine ait lüster tekniği ile yapılmış ve üzerinde hayvan mücadelesini tasvir eden bir kap parçasıdır. Doç. Dr. Erdal, bu konuda şu bilgileri vermektedir: “Kırık olan parça üzerinde önde bir vahşi hayvanın gövdesi yer almakta, ancak baş kısmı eksiktir. Arkasında ise bir yaban keçisinin baş kısmı tespit edilmiştir. Kabın kenarında yer alan bu sahne, hayvanların mücadelesini yansıtmaktadır. Bu figürün Anadolu parsı olabileceği yönündeki düşüncemiz nedeniyle Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Daire Başkanlığı ile iletişime geçtik; ilgili fotoğraflar gönderildi. Yapılan değerlendirmeler sonrasında, Yaban Hayatı Daire Başkanlığı’ndaki uzmanlar, kapta yer alan hayvan figürünün büyük olasılıkla Anadolu parsına ait olduğunu belirtmişlerdir.”
Kabın Eksik Parçasının Sonraki Kazılarda Bulunması Hedefleniyor
Erdal, kabın eksik kalan kısmını bir sonraki kazı sezonunda bulmayı hedeflediklerini ifade ederek, “Artuklular dönemine ait bu parça, 1200’lü yıllarda Anadolu parsının bu bölgede yaşadığını ve burada yaşayan insanların bu hayvanı kullanım eşyalarında ve sanat eserlerinde resmettiğini göstermektedir. Bu parça, belgelenme özelliği açısından son derece değerlidir.” şeklinde konuşmuştur. Ayrıca, geçen yıl kazılarda Büyük Saray’ın doğusundaki mezarlık alanında 4. yüzyıla ait iki gözyaşı şişesi bulduklarını belirten Erdal, gözyaşı şişelerinin Hristiyanlık öncesi dönemlerdeki inanışlarla bağlantılı olduğunu da sözlerine eklemiştir.
