2024 Enflasyon Verileri ve Gıda Fiyatları Üzerine Değerlendirme
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Aralık 2024’e ait enflasyon verilerini açıkladı. Bu verilere göre, refah payı eklenmediği takdirde memur ve memur emeklilerinin zam oranı %11,54 olarak belirlenirken, SSK ve Bağkur emeklileri için bu oran %15,75 oldu. Ancak, bu verilerin güvenilirliği konusunda ciddi endişeler bulunmaktadır.
Özellikle Ankara Tabip Odası, ENAG, TÜİK ve İTO verileri arasında büyük farklılıkların bulunduğuna dikkat çekerek, “Gerçeklikten uzak enflasyon hesaplarındaki oynamalarla milyonlarca işçinin, memurun ve emeklinin hakları ve ücret zamları gasp edilmektedir.” şeklinde bir açıklamada bulundu. ATO tarafından yapılan açıklamada, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü verilerine atıfta bulunarak, gıda fiyatlarının dünya genelinde 2024’te %6,7 oranında artacağı, Türkiye’deki artışın ise %43,6 olarak gerçekleştiği vurgulandı. TÜİK, Aralık 2024 dönemine ait gıda enflasyonunu %43,58 olarak belirlese de, DİSK-AR’ın TÜİK verilerinden yola çıkarak hesapladığı emeklilerdeki gıda enflasyonu %60’ı buldu.
- Üçüncü %20’lik gelir grubunda gıda enflasyonu %48,7,
- Düşük gelirli ikinci %20’lik grubun gıda enflasyonu %60,9,
- En yoksul %20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu ise %77,4 olarak gerçekleşti.
Gıda fiyatları halk sağlığı sorunudur!
Açıklamada ayrıca, ortalama 4-6 yaş arasındaki çocuklar için 1963 kalori, 15-18 yaş arasındaki çocuklar için 3244 kalori, yetişkin erkekler için 2953 kalori ve yetişkin kadınlar için 2658 kalori gereksiniminin temel alındığına dikkat çekildi. Bu verilere göre, dört kişilik bir ailenin asgari beslenme tutarı olan açlık sınırı 21.000 – 24.000 TL arasında değişmektedir.
Halk sağlığı açısından büyük risk
3 Ocak itibarıyla Ankara’da 200 gram ekmeğin fiyatına yapılan %25’lik zam, işçi, memur ve emekli maaşlarındaki artıştan daha fazla olması, halk sağlığı açısından ciddi bir risk ve sorun teşkil etmektedir. Açlık sınırının asgari ücretle eşitlenmesi, halkın sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenememesi anlamına gelmektedir.
Yetersiz beslenme nedeniyle sağlık sorunları görülmeye başlanacak
- Maddi olanaksızlıklar nedeniyle yetersiz ve dengesiz beslenmek zorunda kalan kişilerde, çabuk yorulma ve halsizlik, depresyon, çinko ve demir yetersizliğine bağlı saç dökülmesi, zayıflayan bağışıklık sistemi nedeniyle sık hastalanma, kabızlık ve ödem oluşumu, kalsiyum ve D vitamini eksikliğine bağlı diş çürümesi veya kemik erimesi, demir ve folik asit eksikliğine bağlı anemi gibi hastalıkların görülme olasılığı artmaktadır.
- Yüksek gıda fiyatları nedeniyle halk, karnını karbonhidrat, yüksek yağ ve yüksek basit şeker ağırlıklı öğünlerle, bütçesine uygun şekilde doyurmaya yönelmektedir. Bu durum, sofralarda yeterli miktarda protein, taze sebze ve meyve bulunmamasına yol açmaktadır.
- Bu nedenle, obezite, hipertansiyon, diyabet ve metabolik sendrom gibi obezitenin tetiklediği sağlık sorunları ortaya çıkmaktadır. Birkaç yıl önce Meclis’e sunulan Obezite ile Mücadele Yöntemleri ve Önlemleri Komisyonu raporuna göre Türkiye’de her 3 kişiden 1’inde obezite görülmektedir.
