Kocaeli Üniversitesi’nde Önemli Bir Bilimsel Gelişme
Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) akademisyenleri ve 15 bilim insanının ortaklaşa yürüttüğü bir bilimsel araştırma, dikkat çekici bir buluşa imza attı. Bu ekip, yoğun bakımda bulunan hastaların, uyutulmadan solunum desteği alabilmesine, akciğerlerde biriken sıvının vücuttan atılmasına ve göğüs kafesi içinden kalp masajı yapılmasına olanak tanıyan bir cihaz geliştirdi. Koronavirüs tedavisinin yanı sıra SMA (Spinal Musküler Atrofi) ve ALS (Amiyotrofik Lateral Skleroz) hastalıklarında da kullanılabilecek olan bu cihazın adı ‘LDI-CM’ olarak belirlendi. Laboratuvar deneylerinden başarıyla geçen cihaz, İstanbul’daki bir özel üniversitenin laboratuvarında 5 hayvan üzerinde yapılan deneyde de olumlu sonuçlar verdi.
“Cihazın Bilim Dünyasına Kazandırılması Hedefleniyor”
Özellikle koronavirüs ve zatürre tedavisinde kullanılmak üzere tasarlanan bu cihaz, vücudun her iki tarafına göğüs tüpü takarak akciğerlerin işlevlerini devralmayı amaçlıyor. Hayvanlar üzerinde gerçekleştirilen deneyde, hayvanlara her iki taraftan göğüs tüpleri takıldı. Ardından, 1 saat süreyle hayvanların solunum cihazıyla bağlantısı kesildi. Yapılan gözlemler, cihazın 1 saat boyunca solunum cihazı bağlıymış gibi çalıştığını ve kandaki oksijen seviyesinin istenilen düzeyde kaldığını gösterdi.
Koronavirüs tedavisi için yapılan deneyde ise hayvanların akciğerleri sıvıyla dolduruldu. Solunum cihazının işlevini durdurmasının ardından, cihazın akciğerleri boşaltma fonksiyonu devreye alındı. İki dakika süresince yapılan basınçla akciğer içerisindeki sıvı dışarı atıldıktan sonra, solunum cihazı tekrar bağlanarak solutma işlemine devam edildi. KOÜ Ortopedi ve Travmatoloji, Anestezi ve Reanimasyon, Kardiyoloji, Göğüs Hastalıkları ve Biyomedikal Mühendisliği Bölümü öğretim üyeleri, doktorlar ve veteriner hekimlerin iş birliğiyle geliştirilen bu cihazın, insan deneylerine başlanması bekleniyor. İnsan deneylerinde de başarılı sonuçlar elde edilmesi halinde, cihazın bilim dünyasına kazandırılması hedefleniyor.
‘Çözüm Arayışına Girdik’
Sürecin nasıl başladığını anlatan KOÜ Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emre Karadeniz, “Koronavirüs salgınında birçok insan kaybettik. Türk akademisyenler olarak, ‘Acaba bir faydamız olabilir mi? Bu solunum açlığını giderebilir miyiz?’ gibi sorular üzerinde düşündük. Zatürre nedeniyle de birçok insan kaybı yaşanıyor, bunlara fayda sağlayabilir miyiz diye düşündük. Ayrıca, SMA ve ALS hastalarının sürekli cihaza bağlı kalmaları ve bilinçlerinin sürekli kapatılması sağlık sorunlarına yol açıyor. Bunlara çözüm arayışı içine girdik. Kalp masajı da oldukça efor gerektiren bir durum, bu nedenle bu süreci kolaylaştırabilir miyiz diye düşündük ve bir cihaz geliştirdik” ifadelerini kullandı.
“Akciğerin İçerisindeki Sıvının Atılması Önem Taşıyor”
Geliştirdikleri cihazı daha detaylı anlatan Doç. Dr. Karadeniz, “Amacımız akciğerlerin solutma fonksiyonunu, insanoğlunun yaptığına benzer bir şekilde, göğüs kafesi içerisindeki basıncı değiştirerek gerçekleştirmek. Bu çerçevede teknik altyapı geliştirdik. Zatürre ve koronavirüs gibi durumlarda akciğerlerin içerisindeki sıvının dışarı atılması kritik bir önem taşıyor. Bu sıvının dışarı alınabilmesi için çalışmalara başladık. Cihazın prototip tanımlamalarını gerçekleştirdik ve laboratuvar ortamında akciğer simülasyonları yaparak cihazımızın işlevlerini test ettik. Sonuçlar, cihazın istenilen fonksiyonları yerine getirdiğini gösterdi” dedi.
Hayırlı Bir Deneyim: Hayvan Deneyleri Başarıyla Sonuçlandı
Hayvan deneylerini de detaylandıran Karadeniz, “Hayvanlarda 1 saat süreyle akciğer fonksiyonlarını solunum cihazından ayırdık. Solunum cihazı ile bağlantıyı kestikten sonra, cihazımızı bağlayarak 1 saat boyunca karbondioksit değerlerini kontrol ettik ve solunum açlığına yol açmadık. Kandaki oksijen değerleri de istediğimiz seviyedeydi. Bu cihazla solunum cihazı bağlantısını kesip akciğerleri fonksiyonel hale getirmeyi başardık. Aynı mantıkla, akciğerlerdeki sıvıyı dışarı atmayı da denedik. Hayvanların akciğerlerine sıvı doldurduktan sonra, solunum cihazı devre dışı kaldığında cihazımızı çalıştırdık. İki dakika süresince uyguladığımız basınçla akciğerlerdeki sıvıyı aspire edebildik. Sonuç olarak, solunum açlığına neden olmadan akciğerlerin fonksiyonlarını yerine getirebildiğimiz sonucuna ulaştık” diye belirtti.
‘Biz Bu Cihazla Artık Kişileri Entübe Etmeden Solutabiliyoruz’
Kalp masajı konusunda bazı zorluklar yaşadıklarını ancak bununla ilgili çalışmaların devam ettiğini belirten Karadeniz, “SMA ve ALS hastalarında, diyafram fonksiyonları kontrol edilemez hale geldiğinde, kişiyi solunum açlığıyla kaybediyoruz. Hayvan deneyleri sonucunda şu gerçeği ortaya koyduk; biz bu cihazla artık kişileri entübe etmeden, kesi yapmadan solutabiliyoruz. Bu cihaz, kişileri solutma yeteneğine sahip. Koronavirüs tedavisinde de akciğerlerdeki sıvıyı dışarı atarak oksijen açlığını gidermeyi planlıyoruz. Koronavirüs salgınında yaşanan kitlesel ölümlerin önemli bir kısmının önüne geçebiliriz” dedi.
‘Solunum Desteği Sağlamak Bilinci Kapatmadan Mümkün Olabilecek’
Kişilerin entübe edilmesine gerek kalmadan solunum desteği sağlanabileceğini vurgulayan Karadeniz, “Geliştirdiğimiz cihaz sayesinde, kişiye göğüs tüpü takıyoruz. Bu işlem sonrasında kişinin bilincini kapatmamıza gerek kalmıyor; kişi sizinle konuşabilmekte, yemek yiyebilmekte ve günlük ihtiyaçlarını karşılayabilmektedir. ALS ve SMA hastalarında, solunum desteğini sağlamak bu cihazlarla bilinci kapatmadan mümkün olabilecektir” ifadelerini kullandı.
‘Yoğun Bakımdaki Kişileri Uyanık Halde Tutabileceğiz’
Cihazın başarılı olması durumunda kullanım alanlarına da değinen Karadeniz, “Yoğun bakımda kişileri uyanık ve solunum desteği alabilir halde tutabileceğiz. Ayrıca acil servislerde boğulan kişilerin ilk yardımında da önemli değişiklikler olacak. Eskiden ‘entübe edeyim, oksijenli hava vereyim’ yaklaşımı varken, artık ‘önce akciğerlerini boşaltayım, akciğerlerindeki sıvıyı atayım, ondan sonra solutmaya çalışayım’ şeklinde bir yaklaşım benimseyeceğiz. Temel tıbbi yaklaşımımızda önemli değişiklikler bekliyorum. Hayvan deneylerinde elde ettiğimiz bu akciğerlerin solunumu simüle etme başarısını, insan deneyleri aşamasına taşımayı planlıyoruz. Bu süreçte etik kurul onayları alınacak ve bakanlıklarla görüşülecek. Amacımız, insanlığa bu ürünü bir çözüm yolu olarak sunmak” dedi.
‘Umarım Destek Alabilir ve Ürünü İnsanlığa Kazandırabiliriz’
Yatırımcı desteğine ihtiyaç duyduklarını ifade eden Karadeniz, “Buraya kadar getirdik, bundan sonrası için inovasyon çerçevesinde ürünü ticari hale getirmemiz gerekiyor. Bunun için yatırımcı desteğine ihtiyacımız var. Umarım bu süreçte destek alabilir ve ürünü insanlığa kazandırabiliriz” şeklinde konuştu.
