Çift Süper Kütleli Kara Deliklerin Gizemi: 2MASX J21240027+340911
2MASX J21240027+340911 olarak adlandırılan bu ilginç galaksi, yaklaşık on yıldır aktif bir çekirdeğe sahip olduğu biliniyor. Galaksinin merkezinde, yıldızlararası madde, gaz veya tozla beslenen bir süper kütleli kara delik yer almakta. Ancak, gökbilimcilerin son zamanlarda gerçekleştirdiği gözlemler, bu galaksinin merkezinde yalnızca bir değil, iki süper kütleli kara delik bulunduğunu ortaya koydu. Bu çarpıcı keşif, galaksinin merkezinden gelen tekrarlayan sinyallerle destekleniyor.
Bu süper kütleli kara deliklerin toplam kütlesinin, Güneş’in 40 milyon katı olduğu tahmin ediliyor ve birbirlerinden yaklaşık bir ışık günü, yani yaklaşık 26 milyar kilometre uzaklıkta yer alıyorlar. İlgili araştırmalara göre, bu iki kara delik yaklaşık 70.000 yıl içinde çarpışacak ve birbirlerinin etrafında dönerken izledikleri 130 günlük yörüngeleri giderek küçülüyor. Bu yörünge hareketi, gözlemlenen tekrar eden sinyallerin ortaya çıkmasına neden oluyor.
Şili’deki Millennium Astrofizik Enstitüsü ve Valparaíso Üniversitesi’nde çalışan baş yazar Lorena Hernández-García, yaptığı açıklamada, “Bu, her birkaç ayda bir tekrar eden AT 2021hdr adlı oldukça olağanüstü bir olay” dedi. Devamında şöyle ekledi: “Bir gaz bulutunun kara delikleri yuttuğunu düşünüyoruz. Bu kara delikler, birbirlerinin etrafında dönerken, bulutla etkileşim kurarak gazı bozuyor ve tüketiyor. Bu etkileşim, sistemden gelen ışıkta salınımlı bir desen üretiyor.”
Bu ilginç patlama ilk olarak, Palomar Gözlemevi’ndeki Caltech liderliğindeki ZTF (Zwicky Geçici Tesis) ekibi tarafından tespit edildi. Gözlemevi, her 60 ile 90 günde bir bu olayı gözlemlemeye devam etti ve ardından NASA’nın Swift teleskobu tarafından takip edildi. Şili Üniversitesi’ndeki Millennium Astrofizik Enstitüsü ve Matematiksel Modelleme Merkezi’nden ortak yazar Alejandra Muñoz-Arancibia, “Başlangıçta bu parlamanın bir süpernova olduğu düşünülüyordu, ancak 2022’deki patlamalar bize başka olasılıkları düşündürdü” diyor ve ekliyor: “Her bir sonraki olay, sistemde neler olup bittiğine dair modelimizi geliştirmemize yardımcı oldu.”
Ekip, birden fazla olasılığı değerlendirdiğini belirtiyor. Bu sinyallerin kaynağı, aktif bir çekirdekte yaygın bir davranış ya da süper kütleli kara deliğe çok yaklaşan, parçalanarak yavaşça tüketilen bir yıldız olabilirdi. Ancak, en ikna edici olan senaryo, etraflarındaki gaz bulutunu tüketen ve birbirlerinin etrafında dönen bir çift süper kütleli kara delik olmasıydı. Ekip, bu galaksideki olayı daha iyi anlamak ve birleşme sürecinden geçen ev sahibi galaksiyi incelemek için gözlemlerine devam etmeyi planlıyor.
Bu çarpıcı araştırma, Astronomy & Astrophysics dergisinde yayımlandı.
