Demansın Artışı ve Beslenmenin Rolü
Dünya genelinde demans hasta sayısının sürekli artışı, sağlık alanında ciddi bir sorun haline gelmiştir. Harvard Üniversitesi’nin “Jama Network Open” dergisinde yayımlanan bir araştırma, demans nedeniyle ölümlerin giderek arttığını, buna karşın kalp-damar hastalıklarından kaynaklanan ölümlerin ise azaldığını gözler önüne sermektedir. Bilişsel sağlığın korunmasında diyetin önemli bir yeri olduğu da çeşitli çalışmalarla kanıtlanmıştır.
Özellikle meyve, sebze, balık ve bitkisel yağlar açısından zengin olan Akdeniz diyetinin beyin sağlığını koruyucu etkisi pek çok uzman tarafından vurgulanmaktadır. Bu diyetin temel bileşenlerinden biri olan zeytinyağı, içeriğindeki sağlıklı tekli doymamış yağ asitleri, E vitamini ve polifenoller gibi antioksidan maddeler sayesinde kardiyovasküler hastalıklara ve bilişsel gerilemeye karşı koruma sağlamaktadır.
Günde En Az 1 Çay Kaşığı Zeytinyağı Demansa Karşı Koruyor
Harvard Üniversitesi’ndeki bilim insanları, 92.000’den fazla katılımcıyla 28 yıl süren uzun dönemli bir çalışmada zeytinyağının demansla ilişkili ruh sağlığı ve ölüm oranı üzerindeki etkilerini incelemiştir. Araştırmanın başyazarı Anne-Julie Tessier, United Press International’a verdiği demeçte, “Daha yüksek zeytinyağı tüketimi, daha önce düşük kardiyovasküler hastalık ve ölüm riskiyle ilişkilendirilmişti, ancak bunun demans mortalitesi ile ilişkisi henüz bilinmiyordu” ifadelerini kullanmıştır.
Çalışmanın sonuçları, günde en az yedi gram, yani yaklaşık bir çay kaşığı zeytinyağı tüketen bireylerin, zeytinyağı tüketmeyen veya çok nadir tüketenlere kıyasla demanstan ölme riskinin %28 daha düşük olduğunu göstermektedir. İlginç bir şekilde, zeytinyağı tüketiminin etkinliği, genel beslenme alışkanlıklarından bağımsız olarak gözlemlenmiştir. Araştırmacılar, diyetin kalitesinden bağımsız olarak, daha yüksek zeytinyağı tüketiminin demansa bağlı ölüm riskinin azalmasıyla ilişkili olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca, günlük beslenmelerinde beş gram margarin veya mayonez kullanan katılımcıların bunu aynı miktarda zeytinyağı ile değiştirmeleri durumunda, demanstan ölme riskinin %8 ila %14 oranında daha düşük olduğu gözlemlenmiştir.
İçeriğindeki İnflamasyon Demansı Geriletiyor
Bağımsız beslenme uzmanı Anne Danahy, bu sonuçların kendisini şaşırtmadığını belirterek, Medical News Today’e yaptığı açıklamada, “Zeytinyağı, beyindeki hücreler de dahil olmak üzere tüm hücreleri ve kan damarlarını koruyan E vitamini ve polifenoller gibi antioksidanlar açısından zengindir” demiştir. Danahy, zeytinyağının antiinflamatuar özelliklere sahip olduğunu ve inflamasyonun, beyin ile vücudun yaşlanma sürecini hızlandırarak demans ve bilişsel gerilemeye yol açabileceğini ifade etmiştir.
Zeytinyağının sağlık üzerindeki olumlu etkilerini destekleyen pek çok çalışma, zeytinyağının günlük beslenmede tercih edilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Yaşamın ilerleyen dönemlerinde demans gelişimini etkileyebilecek çeşitli risk faktörleri bulunmaktadır. Bu risk faktörlerinden bazıları şunlardır:
- Fiziksel aktivite eksikliği
- Kafa yaralanmaları
- Alkol tüketimi
- İnce toz kirliliği
- Düşük eğitim seviyesi
- Fazla kilo
- Yüksek tansiyon
- Sınırlı işitme yeteneği
- Sigara kullanımı
- Diyabet
- Depresyon
- Sosyal temas eksikliği
