Çin Ekonomisinde Tüketici ve Üretici Fiyatlarının Gelişimi
Çin’de tüketici fiyatlarındaki durgunluk ve üretici fiyatlarındaki azalma, Ekim 2024 itibarıyla devam etti. Çin Ulusal İstatistik Bürosu (UİB), bu döneme ait fiyat artışlarına ilişkin verileri kamuoyuyla paylaştı. Buna göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) geçen yılın aynı dönemine göre yalnızca yüzde 0,3’lük bir artış gösterirken, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) yüzde 2,9 oranında bir düşüş yaşadı. Bu durum, Ekim ayında tüketici fiyatlarındaki durgunluk ve üretici fiyatlarındaki gerilemenin deflasyon eğilimini hissettirdiğini ortaya koydu. Hükümetin parasal genişlemeye yönelik attığı adımların henüz fiyat artışlarına yansımadığı gözlemlendi.
Tüketici Fiyatlarındaki Artış
Enflasyonun temel göstergesi olarak kabul edilen TÜFE, Şubat 2023’ten bu yana yüzde 1’in altında bir seyir izliyor. Bu yıl ocak ayında TÜFE, yüzde 0,8 oranında gerileyerek Eylül 2009’dan bu yana en hızlı düşüşü kaydetmişti. Bahar Bayramı tatil döneminde artan harcamaların etkisiyle, Şubat ayında 6 ay aradan sonra ilk kez yüzde 0,7’lik bir artış yaşandı. Takip eden aylarda ise artışlar şu şekilde gerçekleşti: Martta yüzde 0,1, Nisan’da yüzde 0,3, Mayıs’ta yüzde 0,3, Haziran’da yüzde 0,2, Temmuz’da yüzde 0,5, Ağustos’ta yüzde 0,6 ve Eylül’de yüzde 0,4. Analistler, TÜFE’deki bu durgunluğun deflasyon endişelerini artırdığını belirtiyor.
Üretici Fiyatlarındaki Düşüş
Üretici fiyatları, Ekim 2022’den itibaren devam eden bir düşüş trendi içinde. İmalat ürünlerinin fabrika çıkış fiyatlarından hesaplanan ÜFE, Ekim ayında yüzde 2,9 azaldı. 2022’nin son çeyreğinden itibaren başlayan gerileme, 2023 boyunca da devam etti. Üretici fiyatları, bu yılın ocak ayında yıllık bazda yüzde 2,5, Şubat’ta yüzde 2,7, Mart’ta yüzde 2,8, Nisan’da yüzde 2,5, Mayıs’ta yüzde 1,4, Haziran’da yüzde 0,8, Temmuz’da yüzde 0,8, Ağustos’ta yüzde 1,8 ve Eylül’de yüzde 2,8 azalma gösterdi. İç talepteki zayıflık, yerel yönetimlerin borç riskleri ve gayrimenkul sektöründeki sıkıntılar, dünyanın ikinci en büyük ekonomisi olan Çin’in büyümesini olumsuz yönde etkilemeye devam ediyor. Kovid-19 salgını sonrası, özellikle gelişmiş ekonomilerde yüksek seyreden enflasyon dönemine rağmen, Çin’de tersine bir eğilimin kökleştiği gözlemleniyor.
Ekonomik Büyüme Hedefinin Altında Performans
Çin ekonomisi, 2023 yılının ilk 9 ayında yüzde 4,8 büyüyerek, hükümetin yıl sonunda “yüzde 5 civarında” olan büyüme hedefinin altında bir performans sergiledi. Yerel yönetimlerin borç problemleri, gayrimenkul sektöründeki düşüş, zayıflayan iç talep ve fiyatlardaki deflasyon eğilimi gibi sorunlar, ekonomik büyümeye olumsuz yansıyor. Pekin yönetimi, son haftalarda piyasa beklentilerine paralel olarak ekonomiyi canlandırmak amacıyla bazı adımlar atmış durumda. Çin Merkez Bankası (PBoC), 24 Eylül’de ters repo faizinde indirim yaparak, zorunlu karşılık oranlarını düşürmüş ve konut kredisi faizleri ile asgari teminat ödemelerini azaltmıştı. Ayrıca, 21 Ekim’de kurumsal krediler ve emlak kredileri için gösterge faizi işlevi gören 1 ve 5 yıllık kredi faiz oranlarında 25’er baz puanlık bir indirim gerçekleştirdi. Çin’de yasama organı işlevini gören Ulusal Halk Kongresi Merkez Komitesinin bu hafta yaptığı toplantıda, ekonomik büyümeyi teşvik amacıyla borç problemleri yaşayan yerel yönetimlere özel borç tahvili çıkarma kotasının 3 yıl için 6 trilyon yuana (yaklaşık 840 milyar dolar) çıkarılması kararlaştırıldı. Ekonomik büyümeyi teşvik etmeye yönelik bu adımların reel ekonomiye etkileri ise yavaş yavaş kendini göstermeye başladı. İmalat sanayinde, Ekim ayında, 5 ay aradan sonra ilk kez bir genişleme yaşandı. UİB verilerine göre, imalat sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) Ekim ayında 0,3 puan artarak 50,1’e yükseldi.
