Piyasalardaki Değişimler ve Trump’ın Seçim Zaferi
Piyasalar, dünyanın en büyük ekonomisine sahip olan ABD’deki başkanlık seçiminin sonuçlarına odaklanırken, Donald Trump zafer konuşmasını gerçekleştirdi. Kesin olmayan sonuçların Trump’ın galibiyetini işaret etmesiyle, küresel piyasalarda önemli dalgalanmalar meydana geldi. Bu durum, Trump döneminin Türkiye ekonomisine olan potansiyel etkilerini de gündeme getirdi. Türk Lirası (TL), gelişmekte olan para birimleri arasında pozitif bir ayrışma göstererek, küresel çapta güçlenen dolara karşı değer kazanabilen nadir para birimlerinden biri olmayı başardı.
Cumhuriyetçi Parti’nin adayı Donald Trump’ın seçim zaferinin ilan edilmesinin ardından, TL dolar karşısında yüzde 0,2 gibi sınırlı ancak dikkat çekici bir değer kazancı yaşadı. Bu belirsizliğin sona ermesi, TL’nin diğer piyasalara yansımasını da olumlu yönde etkiledi. TL’deki bu nadir görülen gün içi değer kazancı, dolar endeksinde yaşanan yüzde 1,6’lık artışa rağmen gerçekleşti. Ayrıca, Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi de yüzde 3 civarında bir yükseliş gösterdi. ABD borsalarının vadeli işlem kontratları tarihi zirvelere ulaşırken, dolar ve tahvil getirileri keskin bir şekilde yükseldi. Bitcoin ise ilk kez 75 bin dolar seviyesini aştı. S&P 500 vadeli kontratlarındaki yükseliş yüzde 2 seviyesine ulaşırken, ABD Hazinesi’nin 10 yıllık tahvillerinin getirileri dört aylık zirvesi olan yüzde 4,47’ye yükseldi. Yatırımcılar, Trump’ın zaferinin ardından bu tür piyasa hareketlerinin yaşanacağını tahmin ediyorlardı.
Erdoğan’dan Tebrik ve Uzmanların Uyarıları
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanlık seçimini kazanan Donald Trump’ı tebrik etti. Erdoğan, Amerikan halkının seçimi ile başlayacak yeni dönemde Türkiye-ABD ilişkilerinin güçlenmesini umduğunu belirtti. Bir bankanın döviz masası müdürü, “Hem Erdoğan hem de Trump güçlü liderler. Bu nedenle, diğer adaylar kadar istikrarlı bir ABD-Türkiye ilişkisi olasılığı düşük. İlk fiyatlama, belirsizliğin azalmasından dolayı TL’nin pozitif yönde hareket etmesine neden oldu” dedi.
Ayrıca müdür, “Bölgesel iki konu riskli. Biri Rusya-Ukrayna, diğeri ise İsrail-Filistin meselesi. Bu konularda nasıl bir ilerleme kaydedileceği, ekonomiyi de doğrudan etkiler. Orta vadede etkisinin pozitif mi yoksa negatif mi olacağını kestirmek zor, ancak hangi yönde olursa olsun etkisinin kuvvetli olacağını söyleyebiliriz” diye ekledi.
Trump’ın Vergi Politikaları ve Türkiye Üzerindeki Etkileri
Trump, ithal edilen tüm mallara yüzde 10, Çin mallarına ise yüzde 60 gümrük vergisi getirilmesini önererek, ABD’nin dış ticaret açığını kapatmayı amaçladığını ifade etti. Uzmanlar, Trump’ın vergi politikalarının dolara yarar sağlayacağını ve bunun orta vadede Türkiye ekonomisi için dezavantaj oluşturabileceğini belirtiyor. ‘Kontrollü kur’ politikası gereği kısa vadede belirgin bir hareket beklenmezken, faiz indirimlerinin de gelmesi durumunda bu durumun TL üzerinde baskı yaratabileceği ve ekonomi yönetiminin döviz kurundaki kontrolünü zorlaştırabileceği ifade ediliyor.
Diğer yandan, gümrük vergileri nedeniyle ABD ile 10 milyar dolarlık dış ticaret hedefinin daha da ulaşılmaz hale gelebileceği düşünülüyor. Trump, önceki başkanlık döneminde Rahip Brunson krizi nedeniyle Türkiye’den ithal edilen çelik ve alüminyum vergilerini iki katına çıkarmıştı. Trump’ın Türkiye’ye yönelik vergileri iki katına çıkardığını duyurmasının ardından, dolar ve Euro’da sert yükselişler gözlemlenmişti. Trump, “Türkiye’ye çelik ve alüminyum vergilerini az önce iki katına çıkaran kararı imzaladım. Türk Lirası, güçlü dolarımız karşısında değer kaybediyor. Alüminyum vergisi yüzde 20, çelik vergisi ise yüzde 50 olacak. Türkiye ile ilişkilerimiz bu kez iyi değil” demişti.
Türkiye’nin döviz gelirlerinin büyük kısmı Euro cinsinden iken, döviz giderleri ve dış borç ödemeleri ise dolar cinsindendir. Bu nedenle, Euro-dolar paritesinin Türk ekonomisine etkisinin, dış borç ödemelerinde kendini göstermesi bekleniyor. ABD tahvil faizlerindeki yükselişin de dış borçlanma maliyetlerini artırarak Türkiye ekonomisini olumsuz etkilemesi öngörülüyor.
