Bongkrekik Asit Zehirlenmesi: Tehlikeler ve Belirtiler
Bongkrekik asit zehirlenmesi, özellikle Asya’nın belirli bölgelerinde sıkça karşılaşılan bir sağlık sorunudur. Bu tür zehirlenmeler, özellikle Çin, Endonezya ve Mozambik gibi ülkelerde fermente gıda ürünlerinin tüketilmesi sonrasında artış göstermektedir. Endonezya’da üretilen geleneksel bir fermente gıda olan Tempe bongkrek, yıllar içinde binlerce ölüm vakasına neden olmuştur.
Çin’de 9 Kişi Hayatını Kaybetmişti
Bu zehirlenmenin vücutta yarattığı zararların temelinde, mitokondrilerin etkisi yatmaktadır. Mitokondriler, hücrelerin enerji üretim merkezleri olarak görev yapar ve bongkrekik asit, hücresel enerji üretimini engelleyerek hücrelere ciddi zararlar verir ve sonuç olarak hücre ölümüne yol açabilir. Geçtiğimiz yıllarda meydana gelen bir olayda, aynı aileden 9 kişi, bir yıl boyunca dondurucuda bekletilen erişteyi tükettikten sonra hayatını kaybetmiştir. Hayatını kaybeden kişilerin, Çin’e özgü bir lezzet olan Suantangzi adı verilen fermente edilmiş erişte yemeğini yedikten sonra gıda zehirlenmesi yaşadıkları bildirilmiştir. Heilongjiang Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nde gıda güvenliği müdürü olan Gao Fei, medyaya yaptığı açıklamada, bongkrek asidi zehirlenmesinin sıklıkla ölümcül olabileceğini vurgulamıştır.
Belirtiler ve Etkileri
Zehirlenme belirtileri genellikle yorgunluk, baş dönmesi, mide bulantısı, kusma, ishal ve aşırı terleme ile başlamaktadır. Bu belirtiler, zamanla daha da şiddetlenebilir. Kan şekeri seviyelerinde dalgalanmalar gözlemlenebilir; hem yüksek (hiperglisemi) hem de düşük (hipoglisemi) kan şekeri seviyeleri meydana gelebilir. İleri düzeydeki vakalarda ise karaciğer yetmezliği, böbrek hasarı ve hatta koma gibi ciddi durumlar ortaya çıkabilir. Bu durumların ardından ölüm oranı %40 ile %100 arasında değişiklik göstermektedir. Ölüme yol açan çoklu organ yetmezliği genellikle ilk semptomlardan yalnızca bir gün sonra kendini göstermektedir.
Panzehiri Yok
Bongkrekik asit zehirlenmesi için bilinen bir panzehir bulunmamaktadır. Tedavi, genellikle hastanede yoğun bakım gerektiren destekleyici bakım ile gerçekleştirilir. Erken müdahale, hayati önem taşımaktadır; ancak çoğu vaka, hastaların tedaviye yeterince erken yanıt vermemesi nedeniyle ağır seyretmektedir.
