Çılgın Proje: Kanal İstanbul ve Yenişehir İmar Süreci
Çılgın proje olarak adlandırılan Kanal İstanbul’un etrafında inşa edilmesi planlanan Yenişehir, verimli tarım ve orman arazilerinin imara açılması amacıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 2021 yılında üç etap halinde hazırlanmıştı. Ancak, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) açtığı davalar sonucunda, İstanbul 11. İdare Mahkemesi, 2023 Aralık ve 2024 Ocak aylarında verilen kararla bu planların tamamını iptal etti. Mahkeme, iptal gerekçelerinde şehircilik ilke ve esaslarına, planlama tekniklerine ve hukuka uygunluk bulunmadığını belirtti.
Mahkeme kararlarına rağmen, kanal çevresinde konut inşaatları durmaksızın devam etti. Bu durumda, Bakanlık, Arnavutköy Baklalı ve Boyalık Mahallesi’nde plansız kalan Yenişehir Rezerv alanı (Kanal İstanbul Projesi) 1. etap sınırları içinde TOKİ tarafından yürütülen konut inşaatları için harekete geçti. 18 Eylül 2024 tarihinde, plansız kalan bölge için hazırlanan imar planları, bakanlık tarafından onaylanarak askıya çıkarıldı.
İhale Süreci ve İnşaatların Durumu
Plan açıklama raporunda, TOKİ tarafından 2020 Yılı 100 Bin Sosyal Konut Projesi kapsamında inşaatına başlanan 3 bin 750 sosyal konut projesinin ilerleyişi hakkında bilgiler verildi. İmar planlarının mahkeme kararları doğrultusunda iptal edilmesi nedeniyle, bu alanın plansız kaldığı vurgulandı. Raporda şu ifadeler yer aldı: “Dolayısıyla, ihaleleri yapılmış olan, fiili durumda yerinde inşaatı başlanan ve devam etmekte olan süreç sekteye uğramıştır. Plansız kalan alanda mahkeme kararlarında gerekçe olarak ortaya konan iptal nedenleri göz önünde bulundurularak, yaklaşık 315 hektarlık (3 milyon 154 bin metrekarelik) alana yönelik imar planları hazırlanması ihtiyacı doğmuştur.”
Nüfus Yoğunluğu ve Yapılaşma Koşulları
Mahkemenin iptal gerekçeleri dikkate alınarak yapılan plan düzenlemesi şu şekilde özetlenebilir:
- Alanın kuzeyindeki bazı konut adalarının emsal değerleri düşürülerek nüfus yoğunluğu azaltılmıştır.
- Toplam 18 bin 787 kişi nüfus öngörülmektedir.
- 3 bin 750 adet Sosyal Konut Projesi kapsamında ihalesi yapılmış konut adalarının yapılaşma koşulları korunmuş, bu alanlarda yapılaşma değerleri projede belirlenmiş olan değerler kabul edilmiştir.
- Planlama alanındaki fiili durumda yer alan mezarlık alanları, projelendirilmiş ‘Su Yüzeyi’ alanına yakınlığı nedeniyle ‘Ağaçlandırılacak Alan (Mevcut Mezarlık Alanı)’ olarak planlanmış olup, bu alanda yeni gömü yapılmayacağına dair hükümler plan notlarında belirtilmiştir.
