Tele Cerrahi Alanında Çığır Açan Bir Deneyim
Kısa bir süre önce, Hong Kong’daki bir domuz, alışılmışın dışında bir endoskopi prosedürüne katıldı. Bu sıradışı deneyimde, endoskopu yöneten kişi, İsviçre’nin Zürih kentinde, tam 9.300 kilometre uzakta bir laboratuvarda oturuyordu. ETH Zürih ve Hong Kong Çin Üniversitesi araştırmacıları, süper hızlı internet bağlantısı ve gelişmiş robotik teknolojiler kullanarak, anestezi altındaki bu hayvanın midesini dünyanın diğer ucundan incelediler.
Doktora öğrencisi Alexandre Mesot, bir PlayStation kontrol cihazı ile Zürih’teki laboratuvarda görüntüleri izlerken, Hong Kong’daki endoskopu yalnızca 300 milisaniyelik bir gecikmeyle yönetebildi. Bu başarı, tele cerrahi alanında önemli bir adım olarak kaydedildi. COVID-19 pandemisi birçok kişi için telemedikal uygulamaların önemini gözler önüne serse de, cerrahın cerrahi müdahale sırasında fiziksel olarak odada bulunmasının gerekliliği yaygın bir varsayım olarak kalmıştır.
Aslında, ilk transatlantik cerrahi operasyon 2001 yılında gerçekleştirilmişti ve o zamandan beri, cerrah ve hastanın aynı ortamda olması gerekmeksizin neler yapılabileceği üzerine araştırmalar sürdürülüyor. Bu alandaki en son çalışmalar arasında, bilim insanlarının Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (UUİ) bir cerrahi robotu çalıştırdığı deneyler de yer alıyor. Ancak bu deney sırasında, UUİ yörüngede laboratuvardan sadece 400 kilometre yukarıdaydı. Şimdi ise, 9.000 kilometreden fazla mesafelerde bir sondayı çalıştırmak için, tutarlı bir internet bağlantısının yanı sıra titiz planlama ve test süreçleri gerekmekte.
Hong Kong’daki ameliyathanede, domuz anestezi altına alındı ve cerrahlar endoskopu ağız yoluyla mideye güvenli bir şekilde yerleştirdiler. Bu endoskop, ETH Zürih ekibi tarafından manyetik bir alan kullanarak hareket etmesi için özel olarak tasarlanmıştı. Mesot’un yaptığı açıklamada, “Endoskop, manyetik başlığı sayesinde yalnızca herhangi bir yöne bükülebilmekle kalmıyor, aynı zamanda geleneksel cihazlardan çok daha küçük ve manevra kabiliyeti daha yüksek.” ifadeleri dikkat çekiyor. Mesot, endoskopun esnekliğini sergileyerek, İsviçre’deki kontrolünü eline aldıktan sonra başını 180° geriye doğru bükmeyi başardı ve mide girişini görüntüleyebildi. Küçük bir tutucu, Mesot’un mide duvarından doku örnekleri almasına imkan sağladı.
Endoskopun boyutu normalden daha küçük olmasına rağmen, yüksek manevra kabiliyeti sayesinde insan hastalarda ağız yerine burun yoluyla kullanılma potansiyeli taşıdığı belirtildi. Bu durum, hastalar için daha konforlu bir deneyim sunabilir ve daha hafif sedasyon kullanımını mümkün kılabilir; ayrıca çocuklar için de daha uygun bir seçenek sunar.
ETH Zürih’teki Çok Ölçekli Robotik Laboratuvarı’ndan Profesör Bradley Nelson, “Araştırmamızın bir sonraki aşamasında, insan midesinde tele operasyonlu bir endoskopi gerçekleştirmeyi umuyoruz.” diyerek bu alandaki potansiyeli vurguladı. “Bu teknolojinin birçok alanda uygulama fırsatı var. Özellikle kanser taraması gibi gastrointestinal sistemde minimal invaziv prosedürler üzerinde çalışmayı hedefliyoruz.”
Sonuç olarak, domuz bu prosedürden zarar görmeden çıktı ve muhtemelen ne kadar önemli bir gün geçirdiğinin farkında olmadan yaşamına devam ediyor. Bu ilgi çekici çalışma, Advanced Intelligent Systems dergisinde yayımlandı.
