Son Kullanma Tarihi Geçmiş İlaçlar: Ne Yapmalısınız?
Bir sabah soğuk algınlığına yakalandığınızı hayal edin. Gözlerinizi zor açarak, baş ağrınızla ve burun tıkanıklığınızla mücadele ederken, hemen bir ilaç almayı düşünüyorsunuz. Ancak, son kullanma tarihine bakmadan, belki de geçmiş bir ilacı seçip, onu yudumluyorsunuz. Sonradan fark ediyorsunuz ki, bu ilacın son kullanma tarihi çoktan geçmiş. Peki, şimdi ne yapacaksınız?
ABD Gıda ve İlaç Dairesi’nin (FDA) net bir tavsiyesi var: “İlacınızın son kullanma tarihi geçtikten sonra kullanmayın.” FDA, bu konuda oldukça ciddi: “Son kullanma tarihi geçtiğinde ilacın güvenli ve etkili olacağının garantisi yoktur.” Ancak, panik yapmadan önce bir noktayı belirtmekte fayda var: Bilim insanları, son kullanma tarihinden sonra çoğu ilacın toksik hale gelmediğini, ancak etkinliğini kaybettiğini belirtiyor. Yani, yanlışlıkla tarihi geçmiş bir parasetamol almış olsanız bile, hemen korkmamalısınız.
Çoğu ilaç, zamanla kimyasal bileşimindeki değişiklikler nedeniyle etkinliğini yitiriyor. Ancak eski ilaçları kullanmanın riskleri, göz ardı edilemeyecek kadar ciddi. Antibiyotik Direnci konusunda özellikle dikkatli olmalısınız. FDA, bu konuda uyarıyor: “Bazı son kullanma tarihi geçmiş ilaçlar, bakteri üremesi riski taşır ve etkisi azalmış antibiyotikler, enfeksiyonları tedavi edemeyerek daha ciddi hastalıklara ve antibiyotik direncine yol açabilir.”
Antibiyotik direnci, bakteriyel bir enfeksiyon sırasında ilaçların etkisiz hale gelmesi ve bu durumun vücudunuzu sararak ölüme kadar götürebilmesi anlamına geliyor. Böyle bir riskle karşı karşıya kalmak kesinlikle istemezsiniz. Eğer elinizdeki ilacın son kullanma tarihi geçmişse, prospektüsünde yazan uyarılara uygun olarak çöpe atmalısınız. İlaçları lavaboya veya tuvalete dökmekten kaçının; bu hem çevreye zarar verebilir hem de su kaynaklarını kirletebilir.
Ve eğer yanlışlıkla tarihi geçmiş bir ilaç kullandıysanız, anormal bir durum yaşarsanız mutlaka doktorunuza başvurun. Sağlığınız her şeyden önce gelir; bu nedenle dikkatli olun ve ilacınızı kullanmadan önce her zaman son kullanma tarihini kontrol edin!
