Uzayda Mikropların Sırlarını Keşfetmek
Uzmanlar, mikropların zorlu uzay ortamında nasıl davrandıklarını ve bu koşullarda nasıl çoğalabileceklerini incelemek amacıyla, Uluslararası Uzay İstasyonu’nun (UUİ) dış kısmından mikrobiyolojik örnekler toplamayı planlıyorlar. Astronotlar, yaklaşan bir uzay yürüyüşü sırasında UUİ’nin dış yüzeyinden mikrobiyolojik örnekler toplayacaklar. NASA’nın Salı günü yaptığı açıklamada detaylandırıldığı üzere, bu yüzey örnekleri yaşam destek sistemi havalandırmalarının etrafında toplanacak. Amaçları, istasyonun mikroorganizmaları uzaya salıp salmadığı veya nasıl bir etkileşim içinde bulunduğunu anlamak.
Bu örnek toplama işlemi, UUİ Dış Mikroorganizmalar Deneyi adı verilen ve istasyonun dışındaki mikroorganizmaları inceleyen ilginç bir NASA projesinin bir parçası olarak gerçekleştirilecek. Toplanan örnekler, detaylı bir analiz için Dünya’ya geri getirilecek.
Uzay araçları ve astronot kıyafetleri her görev öncesinde sterilize edilse de, insanlar, temizlenemeyen ve steril hale getirilmeleri mümkün olmayan çeşitli mikroplarla dolu özel mikrobiyomlar taşımaktadır. Dolayısıyla, astronotlar uzaya fırlatıldıklarında, yanlarında trilyonlarca mikroorganizmayı da götürmüş olurlar. NASA mikrobiyoloğu Sarah Wallace, “Uzaya gönderdiğimiz her şeyi sterilize edemiyoruz ve bu durumu da istemiyoruz, ancak potansiyel patojenlerin istasyona ulaşmasını sınırlamak için çok şey yapıyoruz” diyerek durumu açıklıyor. Ayrıca, “Fırlatma sırasında kargo, yiyecek, araçlar ve mürettebat üyelerinin her birinin kendi mikrobiyomu veya mikrop takımı vardır. Her şey istasyona ulaştığında, tüm bu mikrobiyomlar uzay istasyonu mikrobiyomunun bir parçası haline gelir.” ifadesini ekliyor.
Ancak uzaya ulaşan bu mikrobiyomlar, Dünya’dakilerden çok daha sert bir ortamla karşılaşır. Radyasyon ve mikro yerçekimi gibi zorlu koşullar, bu canlıların bir kısmının hayatta kalmasını sağlayabilir; bu da onların ortama uyum sağladığı ve çoğaldığı anlamına gelir. Bu benzersiz çevresel baskılar, Dünya’da gözlemlenmeyen mikrobiyal mutasyonları tetikleyebilir. Bilim insanları, bu aşırı koşullara dayanabilen yaşam formları olarak bilinen ekstremofillerin sırlarını çözmek için yoğun bir çaba harcıyorlar. Bu canlıların özellikleri, Dünya’daki endüstriler için önemli sonuçlar doğurabilir ve Ay veya Mars gibi diğer dünya dışı ortamlarda nasıl hayatta kalabileceklerine dair ipuçları sunabilir.
Bu nedenlerle, astronotlar UUİ’nin iç kısmını düzenli olarak temizler ve bu benzersiz mikrobiyomu izlemek üzere örnekler alırlar. Yakında gerçekleştirilecek olan UUİ’nin dış kısmından örnek toplama işlemi, istasyonun havalandırma egzozu aracılığıyla muhtemelen bu mikropların bir kısmının uzaya salınması nedeniyle önem kazanıyor. Bu örnekler, Dünya’daki yaşamın uzaydan geldiğine dair bir hipotez olan Panspermia konseptini incelemeye de yardımcı olabilir. Bu hipotezin geçerli olabilmesi için, Dünya üzerindeki yaşamı başlatmış olabileceği iddia edilen tek hücreli organizmaların, uzaydaki zorlu koşullara dayanıklı olması ve uzun süreler boyunca hayatta kalabilmesi gerekmektedir.
İlginç bir şekilde, daha önce yapılan araştırmalar, hem alglerin hem de tardigradların uzay boşluğunda son derece iyi performans gösterdiğini ortaya koymuştur. Bu durum, uzayın gizemleri arasında kaybolmamak için bilim insanlarının sürekli olarak yeni bilgiler arayışında olduklarını kanıtlıyor.
