Veri Yedeklemenin Geleceği: Ay’da Bir Veri Merkezi
Geçmişte, büyük medeniyetler kültürel miraslarını gelecek nesillere taşımak için taşa ve kayaya yazılar bırakmışlardı. Bu çabalar, binlerce yıl sonra bile gün yüzüne çıkabilen eserler olarak kalmayı başardı. Ancak kağıt ve kalemin icadından sonra üretilen veriler, birkaç yüz yıl bile dayanmazken, dijital çağda depolanan verilerin ortalama ömrü yalnızca 10 yıl civarına kadar düşebiliyor. 20 yıl önce büyük bir heyecanla CD ve DVD’lere kaydedilen fotoğraflar, videolar ve dijital günlüklerimizin pek çoğuna artık ulaşamıyoruz. Günümüzde bulut sistemlerine kaydettiğimiz veriler ise, abonelik ücretimizi ödemeyi bıraktığımızda birkaç yıl içinde silinebilir. Daha da kötüsü, dünya üzerinde büyük felaketler yaşandığında, medeniyetin temellerini oluşturan bankacılık kayıtları, tapu ve nüfus bilgileri gibi kritik veriler ağır hasar görebilir ve bu verilerin yedekleri bile kaybolma riski taşıyabilir.
Böylesine bir belirsizlik içinde, veri güvenliğini sağlamak adına yenilikçi çözümler arayan kurumlar ve devletler için umut verici bir gelişme yaşanıyor. Ay üzerinde veri yedeklemesi yapmak için çalışmalar yürüten bir şirket, bu hayali gerçeğe dönüştürmek için adımlar atıyor. Florida merkezli Lonestar Data Holdings, 2021 yılında Ay’da veri yedekleme hizmeti sunmak amacıyla kuruldu. Şirket, 2021 ve 2022 yıllarında Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) dünyanın ilk yazılım tanımlı veri merkezinin testini başarıyla gerçekleştirdi ve ardından geçen yıl Ay yüzeyinde tam veri depolama testini de tamamladı.
İlk Deneme 2024’te Gerçekleşti
Şirket, IM-1 Odysseus Nova-C uzay aracının Şubat ayında Ay’ın güney kutbuna inişinin ardından bir test gerçekleştirdi. Bu test, Ay’dan Dünya’ya etkili bir veri transferinin mümkün olduğunu kanıtladı. Şimdi şirket, Ay’da sürekli olarak çalışacak bir veri merkezini Ay’a göndermek için yoğun bir çaba içinde. Bu sunucular, büyük finans kuruluşlarının ve dünya genelindeki yedekleme istasyonlarının güvenli birer yedeği olarak işlev görecek.
Bu hizmetin hayata geçirilmesiyle birlikte, diğer şirketlerin de Ay’a minik roketlerle sunucular indirmeye başladığını görebileceğiz. Ancak öncelikle, Lonestar’ın NASA ve SpaceX ile uygun bir fiyat anlaşması yaparak Ay’a inmesi planlanan SpaceX Athena aracına sunucularını yerleştirmesi gerekiyor. Fakat Elon Musk şu sıralar Ay’a değil, Mars’a gitmek için NASA ile kıyasıya bir rekabet içinde olduğundan, bu planın gerçeğe dönüşmesi 5-10 yıl daha sürebilir.
