NASA’nın Trump Dönemi: Bilim ve Uzay Araştırmalarında Yeni Bir Dönem
NASA, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump’ın yayımladığı bir dizi başkanlık emrinin ardından, bazı astrofizik ve gezegen bilimi komitelerinin faaliyetlerini durdurma kararı aldı. SpaceNews tarafından aktarılan habere göre, NASA Genel Merkezi, çeşitli değerlendirme ve analiz gruplarının liderlerine, çalışmalarının gözden geçirildiğini ve uzay ajansının Trump yönetiminin son emirlerine uymalarını sağlamak amacıyla toplantı ve faaliyetlerini duraklatmaları gerektiğini bildirdi.
NASA’nın yayımladığı bildiride, Trump yönetiminin federal çalışanları çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık (DEIA) alanlarında işten çıkarma kararına, “cinsiyet ideolojisi aşırılığını” sona erdirmek amacıyla yayımlanan yürütme emrine ve önceki yönetimin iklim değişikliği ile ilgili kararlarını geri alarak “Amerikan enerjisini serbest bırakmayı” hedefleyen diğer kararlara atıfta bulunuldu. Trump’ın federal hükümetteki DEIA ofislerini kapatma yönündeki yürütme emrinin duyurulmasının hemen ardından, NASA, çeşitlilik programını hızla sona erdirdi ve ilgili tüm sözleşmeleri iptal etti.
Nasa’nın geçici yöneticisi Janet Petro, paylaştığı bir yazıda, “Hükümetteki bazı kişilerin bu programları belirsiz veya yanıltıcı bir dil kullanarak gizlemeye çalıştığının farkındayız” ifadesini kullandı ve ekledi: “5 Kasım 2024’ten bu yana sözleşme açıklamalarında veya personel pozisyonu açıklamalarında DEIA veya benzeri ideolojilerle ilgili bağlantıyı gizlemek amacıyla bir değişiklik olduğunu biliyorsanız, lütfen tüm gerçekleri ve koşulları bildirin.”
NASA’nın Yeni Yüzü: Trump Döneminin Etkileri
Görünüşe göre uzay ajansı, herhangi bir bölümde sorun olmadığından ve Trump’ın son emirlerini ihlal etmediğinden emin olmaya çalışıyor. NASA’nın analiz grupları, Federal Danışma Komitesi Yasası kapsamına girmeyen, ancak ajansın Astrofizik ve Gezegen Bilimi Bölümüne geri bildirim sağlayan, resmi önerilerde bulunmayan topluluk tarafından organize edilmiş gruplar olarak biliniyor. Bu gruplar, Ay ve Mars’ın keşfi, dış gezegenlerin incelenmesi ve Venüs, Merkür ile diğer güneş sistemi hedeflerine yönelik görevlerle ilgili konuları ele alıyor.
Örneğin, Mercury Exploration Assessment Group (MExAG), Salı günü bir toplantı düzenlemeyi planlamıştı; ancak yapılan bildirim nedeniyle bu toplantıyı iptal etmek zorunda kaldı. MExAG yönlendirme komitesi üyesi Mallory Kinczyk, sosyal medya platformu Bluesky’da “MExAG yönlendirme komitesi, ilk yüz yüze toplantımızın bu nedenle iptal edilmesinden dolayı çok üzgün” şeklinde bir paylaşımda bulundu.
Bilime Savaş mı Açıldı?
Trump yönetiminin kısa sürede yayımladığı bu çok sayıda emir, yalnızca NASA’yı değil, diğer federal bilim kurumlarını da etkiledi. Örneğin, Başkan Trump’ın Ulusal Sağlık Enstitüsü gibi kurumlarda araştırma hibesi incelemelerini, seyahatleri ve eğitimi askıya almasının ardından, Ocak ayının sonlarında birçok bilim toplantısı ve buluşması aniden iptal edildi. Trump’ın göreve başlama konuşmasında Mars’a astronot indirme ve Amerikan bayrağını orada dalgalandırma vaadi, NASA’nın güneş sistemini keşfetme ve önemli bilimsel soruların yanıtlarını bulma hedefleriyle çelişiyor gibi görünüyor.
Ayrıca, NASA, 2027’ye kadar Ay’a astronot indirmeyi ve 2030’larda Mars’a ulaşmak için bir geçit olarak Ay yüzeyinde sürdürülebilir bir insan varlığı kurmayı amaçlıyor. Özellikle Mars’a inme hayalinin, başkanın milyarder arkadaşı Elon Musk tarafından da paylaşıldığı düşünülürse, bu planın Trump yönetimi altında halen devam edip etmediği belirsizliğini koruyor.
