Avrupa Birliği ile Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Özbekistan arasında 4 Nisan’da Semerkand’da İlk AB-Orta Asya Zirvesi’ni gerçekleştirdi. Beş Türki cumhuriyet ve Avrupa Birliği Konseyi, bu zirve sonrasında ortak bir açıklamaya imza atarak karşılıklı tahhütlerde bulundu.
Ortak açıklamadaki bir madde ise hem Türk Devletleri Teşkilatı’nın üyesi Türkiye hem de gözlemci ülkesi Kuzey Kıbrıs için ayrı bir diplomasi çıkarımı oldu.
Tarafların imza attığı söz konusu ortak açıklamanın son derece önemli olan 4. maddesi der ki:
“BM Güvenlik Konseyi’nin ilgili 541 (1983) ve 550 (1984) sayılı kararlarına olan güçlü bağlılığımızı bir kez daha teyit ettik.
Bölgesel işbirliği çerçevelerine katılımın, AB-Orta Asya ilişkilerinin geliştirilmesi için gerekli olan bu uluslararası ilkelere tam olarak saygı göstermesi gerektiğini vurguladık. Bu bağlamda Türkmenistan, uluslararası taahhütlerini daimi tarafsızlık statüsünün ilkelerine sıkı sıkıya bağlı olarak uyguladığını hatırlatır.”
Buna göre Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Özbekistan BM Güvenlik Konseyi’nin ilgili 541 (1983) ve 550 (1984) sayılı kararlarına olan güçlü bağlılığını teyit ederek Kuzey Kıbrıs’ı tanımamış olduklarını teyit etti.
Karar 541, Kuzey Kıbrıs’ın bağımsızlığını hukuken geçersiz kıldı
BMGK’nın 1983 tarihli 541 nolu karar, özetle der ki:
“Tüm Devletleri Kıbrıs Cumhuriyeti’nin (Güney Kıbrıs) egemenliğine, bağımsızlığına, toprak bütünlüğüne ve bağlantısızlığına saygı göstermeye çağırılır,”
ve
“Tüm Devletlere, Kıbrıs Cumhuriyeti (Güney Kıbrıs) dışında herhangi bir Kıbrıs Devletini tanımamaları çağrısında bulunulur”
Karar 550 ise Türkiye’nin diplomatik eylemlerini geçersiz kılar
BMGK’nın 1984 tarihli 550 nolu kararında ise şu ifadeler yer alır:
“Türkiye ile Kıbrıs Türk liderliği arasında yapıldığı iddia edilen büyükelçi değişimi de dahil olmak üzere tüm ayrılıkçı eylemleri kınar, bunları yasa dışı ve geçersiz ilan eder ve derhal (bu eylemlerin) geri alınmaları çağrısında bulunur”
Dolayısıyla Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Özbekistan, BMGK 541 ve 550’ye “güçlü bağlılığını” teyit ederek Kuzey Kıbrıs’ı tanımayacaklarını ve Güney Kıbrıs’ın toprak bütünlüğüne ve egemenliğe saygı göstereceklerini garanti etmiş oldu.
