Sanat ve Siyaset Üzerine Düşünceler
Ediz Hun, Levent Üzümcü, Aydan Şener ve Yücel Erten, Cumhuriyet gazetesine verdikleri röportajda sanat ve siyaset arasındaki ilişkiyi derinlemesine ele aldılar.
‘Sanat Siyasetten Uzak Olmalı’
Ediz Hun: İlyas Bey, Yeşilçam rüzgârının hızla estiği yıllarda önemli bir sinema oyuncusuydu. Kendisiyle bugüne kadar bir araya gelmemiş olsak da, aynı mesleği icra eden iki birey olarak ortak bir paydada buluşuyoruz. Sinema, özellikle 20. yüzyılın en önde gelen görsel sanatlarından biri olmuştur. Benim görüşüm, sinema sanatının siyasetten uzak durması gerektiğidir. Çünkü sanat, herkesin benimseyip severek kucakladığı evrensel bir boyuta sahiptir. Sanatı siyasetin etkisi altına almak, acaba ne derece doğru bir yaklaşım olabilir? Bu konuda takdiri sizlere bırakıyorum. Bunlarla uğraşmak yerine, aziz Ata’mızın gösterdiği bilim ve aklın yolunda hızla ilerlemeyi tercih etmeliyiz.
‘Kimsesiz Olmamalı’
Levent Üzümcü: Sanat, özünde bir özgürlük alanıdır ve bu özgürlük, ifade biçimlerinin hiçbir birey ya da otorite tarafından kontrol edilemeyeceği anlamına gelir. Sanat alanında denetim uygulamaya yeltenen memurlar, aslında kendi görevlerini kötüye kullanma suçu işlemektedirler. Küçük iktidar adacıklarını kaybetme korkusunu yaşamayacakları, onurlu ve dürüst bir çalışma ortamı dilerim tüm memurlara. Sanat, herkesin kendi düşüncelerini özgürce ifade edebileceği bir mecra olmalıdır.
‘Kabul Edilemez’
Aydan Şener: Sanat, yasaklarla sınırlandırılmamalıdır. Her birey, düşüncelerini özgürce ifade etme hakkına sahiptir ve bunu sanatsal bir biçimde ortaya koyabilmelidir. Sanat, sınırlamalara değil, tam aksine özgürlüğe dayanır. Bu nedenle, herhangi bir yasak kabul edilemez ve sanatın bu tür kısıtlamalarla karşılaşması son derece üzücüdür.
‘Bir Gün Mutlaka!’
Yücel Erten: Sanatta sansür ve yasaklama, katili oynayan bir oyuncuyu gerçek bir katil gibi görmekten farksızdır. Bu, aşamadığımız bir anlayış eksikliğinin göstergesidir. Kabuk demokrasisinin, Aydınlanma’dan oldukça uzak dayatmalarıdır bunlar. Sanat, hukukun, adaletin, ekonominin ve eğitimin iflasa doğru sürüklendiği bir ortamda, elbette sözünü söyleyecek, eleştirisini ve itirazını dile getirecektir. Bu, bir gün mutlaka gerçekleşecektir, ancak zaman vermek mümkün değil, üzgünüm.
‘Yasak Faşizmdir’
Sanatçılar Girişimi ve DİSK’e bağlı Sinema Emekçileri Sendikası (SİNE-SEN), sosyal medya platformu X üzerinden bir açıklama yayımladı. Sanatçılar Girişimi adına filmin oyuncusu Orhan Aydın, “Tüm sanat yaratıcılarını ve sanat meslek örgütlerini, ‘Oy’una Geldik’ filminin Kültür Bakanlığı tarafından yasaklanmış olmasına karşı ses olmaya, güç birliğine davet ediyoruz. Sanata sansür ve yasak faşizmdir” ifadelerini kullandı. SİNE-SEN’in yaptığı açıklamada, bakanlığın verdiği yasak kararının sanatın özgürlüğüne vurulan bir darbe olduğu vurgulanarak, “Sanat özgür olduğu sürece anlamlıdır. Sansür, yalnızca bir film değil, toplumun eleştirel düşünme özgürlüğünü de hedef alır. Biz sinema emekçileri olarak, bu tür yasakları reddediyor ve sanatta özgürlüğü savunuyoruz. Tüm sanatseverleri ve özgür düşünceleri savunan herkesi bu sansüre karşı ses çıkarmaya davet ediyoruz” denildi.
