Küba’nın Devrimci Haykırışı: “Ben Fidel”
Küba halkının ve Fidel Castro’nun azim dolu mücadelesini sahneye taşıyan “Ben Fidel” adlı oyun, izleyicilere derin bir deneyim sunmak amacıyla sahneleniyor. Onur Erbilen’in yazıp yönettiği bu eser, Castro’yu Tolga Pancaroğlu’nun ustalıkla canlandırmasıyla dikkat çekiyor. Oyun, Fidel Castro’nun hayatını, Küba Devrimi’ni ve bu süreçteki bağımsızlık mücadelesini ele alırken, izleyicilere şu önemli soruyu yöneltiyor: Peki, Küba bu başarıyı nasıl elde etti? Bu sorunun yanıtını ise bizler, Fidel’in kendisinden duyuyoruz.
Oyun, 31 Ocak’ta saat 20.30’da Kadıköy Eğitim Sahnesi’nde, 5 Şubat’ta ise aynı saatte Caddebostan Kültür Merkezi’nde tiyatroseverlerle buluşacak. Peki, “Ben Fidel” oyunu seyirciye ne tür mesajlar veriyor? Öncelikle, Fidel Castro ve Küba’yı tanımayan genç izleyiciler, bu devrimci lideri ve onun ülkesini tanıma fırsatı buluyor. Daha önce Castro ve Küba hakkında bilgi sahibi olan izleyiciler ise, geçmişteki mücadele ateşinin yeniden alevlendiğini görmekte. En önemlisi, oyunda umudun gücünün altı çiziliyor. Yani, umudun en büyük silah olduğuna dair bir vurguyla, eğer yeterince umut edersek, başarabileceğimiz hiçbir şeyin olmadığını, dünyadaki kötülüklere karşı “Ben Fidel” diye haykırmamız gerektiği mesajı veriliyor.
Onur Erbilen, “Kapitalizm insanlığın bütün değerlerini altüst etti, dünya yok oluyor, insanlık çürüyor” diyerek, oyunun arka planını ve nedenlerini sorguluyor. Oyun üzerine yaptığı değerlendirmelerde şunları belirtiyor:
Neden “Ben Fidel”?
Dünya, frenleri patlamış bir kamyon misali hızla felakete sürükleniyor. Dünya nüfusunun büyük bir kısmı yoksullaşırken, temel ihtiyaçlara ulaşmakta zorlanıyor; buna karşın milyarderler çoğalıyor ve bu zenginler, sermayelerini büyütmek amacıyla totaliter baskıcı rejimleri destekleyerek kötü gidişatı hızlandırıyor. ABD, İsrail ve Avrupa’nın dünyaya dayattığı bu sistemin çöktüğünü, Covid-19 salgınında hep birlikte deneyimledik. Kapitalizm, insanlığın tüm değerlerini yerle bir etti; dünya yok olma tehlikesiyle karşı karşıya ve insanlık çürümekte. Ancak belki de en önemli husus, umudun giderek tükendiğidir. Sosyal medya ve televizyon pençesinde yaşam mücadelesi veren günümüz insanının, dünyanın mevcut durumu ve yapılması gerekenler hakkında bir fikri dahi yok. Çünkü umudu elinden alındı. İşte tüm bu nedenlerle “Ben Fidel!” diyoruz. Kaybettiğimiz umudu yeniden kazanmak, mücadele etmemiz gerektiği ve dünyada paradan daha değerli şeyler bulunduğuna dikkat çekmek için…
‘OYUNCU BULMAKTA ZORLANDIM’
Oyunun sahnelenme sürecinden bahseder misiniz? Benim bu oyunu yazmam tam beş yıl sürdü. Fidel Castro ve Küba Devrimi üzerine pek fazla kaynak mevcut değil; bulabildiğim kaynaklar ise genellikle ABD yanlısı belgesel ve kitaplardan oluşuyordu. Bu nedenle doğru bilgiye ulaşmak oldukça güçtü. Başlangıçta, ABD ve küresel sermaye, Fidel’in ve Küba’nın imajını zedelemek amacıyla medya ve sanatı etkin bir şekilde kullanarak, onu kötü göstermek için çaba sarf etti. Fidel, son nefesine kadar ülkesi için çalışan bir lider olarak gösterilmeye çalışılırken, Küba halkının kazandığı değerlerden bahsedilmemektedir. Bu süreçten sonra ise, oyuncu bulma aşaması geldi ve burada da zorluklar yaşadım.
Oyuncuya nasıl karar verdiniz? Fidel Castro’yu oynamak, aslında “Ben Fidel” demektir. Orijinali “Yo Soy Fidel” olan bu söz, ilk defa Fidel Castro’nun cenazesinde bir araya gelen kalabalık tarafından haykırıldı ve bu, dünyadaki tüm haksızlıklara karşı duyarlılığı temsil eden bir sesleniş oldu. Ancak böyle bir oyunda bu sözü haykırabilecek oyuncuyu bulmakta o kadar zorlandım ki sormayın! Her oyuncu biraz solcu, her oyuncunun sol yumruğu havada görünür, ama iş bu noktaya geldiğinde birçok oyuncu geri çekildi. İçinde bulunduğumuz dönemin etkisi de bu kaçışta büyük bir rol oynadı. Üç-beş yılımı, Fidel’i oynayacak oyuncuyu bulmakla geçirdim. Nihayetinde, yollarımız Tolga Pancaroğlu’yla kesişti. Tolga, Fidel Castro üzerine derinlemesine okuma yaptı, çok çalıştı ve bu karakteri müthiş bir şekilde içselleştirdi.
