Dijital İçerik Üreticisi Adem Ulusoy’un Tarihi Belgeseli
Dijital içerik üreticisi Adem Ulusoy, Diyarbakır’ın tarihi zenginliklerini yapay zeka teknolojisiyle yeniden canlandırarak, geçmişin ticaret hayatını günümüze taşıyor. 1683 yılında Hanilioğlu Mahmut Çelebi ve kız kardeşi Atike Hatun tarafından inşa edilen Sülüklü Hanı, 1572-1575 yılları arasında Diyarbakır Valisi Vezirzade Hasan Paşa’nın yapımına öncülük ettiği Hasan Paşa Hanı ve 1527 yılında Hüsrev Paşa döneminde inşa edilen Deliller Hanı, Ulusoy’un projelerinin merkezinde yer alıyor.
FPV dronlar kullanarak bu tarihi hanların görüntülerini çeken Ulusoy, yapay zeka yardımıyla asırlık yapıları ve o dönemdeki yaşamı detaylı bir şekilde görselleştirdi. Ulusoy, İHA muhabirine verdiği demeçte, Diyarbakır’ın tarih boyunca önemli bir ticaret merkezi olduğunu vurgulayarak, bu mirasın yeterince görselleştirilmediğini ifade etti. Bu bağlamda, yapay zeka teknolojilerini kullanarak Hasan Paşa Hanı, Sülüklü Han ve Deliller Hanı’nın ticaret merkezi olarak işlevini anlatmayı hedefledi.
Dönemin Ticaret Hayatı Canlandırıldı
Ulusoy, 1500’lü yıllarda bir tüccarın bu hanlarda nasıl alışveriş yaptığını, hangi ürünlerin ticaretini gerçekleştirdiğini ve buradaki canlı hareketliliği detaylandıran bir senaryo yazdığını aktardı. “Daha sonra, yapay zeka destekli görselleştirme araçları ile dönemin atmosferini yansıtan görüntüler oluşturdum. Bu görüntüleri hareketlendirerek, izleyicilere 500 yıl önceki Diyarbakır’da bir gezintiye çıkma fırsatı sundum” dedi.
Diyarbakır, Tarihi Ticaret Merkezi
Diyarbakır’ın, tarih boyunca İpekyolu güzergahında önemli bir durak olarak, hanları ve çarşılarıyla ticaretin kalbinin attığı bir şehir haline geldiğini belirten Ulusoy, şu ifadeleri kullandı:
- “Hasan Paşa Hanı, Sülüklü Han ve Deliller Hanı gibi yapılar yalnızca konaklama değil, aynı zamanda ticaretin merkeziydi.”
- “Bu belgeselde, dönemin esnaf ve tüccarlarını, kervanlarını ve ticaretin nasıl yapıldığını göstererek, bu mirası yeniden hatırlatmak istedim.”
- “Bu belgesel benim için bir başlangıç. Gelecekte Diyarbakır’ın diğer tarihi alanlarını da yapay zeka ile canlandırmak istiyorum.”
Ulusoy, “Özellikle Sur içindeki yaşamı ve eski pazar kültürünü görselleştirerek, izleyicilere interaktif bir deneyim sunmayı hedefliyorum. Teknoloji ve tarih birleştiğinde, geçmişi çok daha etkileyici bir şekilde anlatabiliyoruz” diyerek gelecekteki projelerine dair heyecanını dile getirdi.
Deliller Hanı’nın Önemi
Ulusoy, Deliller Hanı’nın Hüsrev Paşa döneminde inşa edilmiş önemli bir yapı olduğunu belirtti. “Bu handa dikkatimi çeken, hacca giden kafilelerin burayı bir durak noktası olarak kullanmalarıdır. Deliller olarak bilinen rehberler, buraya gelen hacı adaylarına yol göstermekte ve burada konaklamaları ile güzergahları hakkında bilgi vermektedirler. Böylece bir tür kılavuzluk işlevi üstlenmektedirler” ifadelerini kullandı.
