Topraktan Terapi: Psikiyatrik Rehabilitasyonda Yeni Bir Yaklaşım
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ali Erdoğan, tarım ve toprakla uğraşmanın insan sağlığı üzerindeki olumlu etkilerini vurguladı. Bu bağlamda, psikotik bozukluklar yaşayan hastalar için tarımla terapi uygulamaları geliştirdiklerini belirten Erdoğan, Psikiyatri Gündüz Hastanesi’nin arkasındaki boş araziye sera kurmayı başardıklarını ifade etti. Ekip arkadaşı hemşire Şeyma Kaplan Ekinci ile birlikte “topraktan topluma” sloganıyla geçen yıl başlattıkları bu projeyi sürdürüyorlar.
Erdoğan, “Hastalarımız, ilaç tedavilerinin yanında hemşire hanım ve usta öğreticilerimizin gözetiminde serada domates, biber, patlıcan ve karnabahar gibi sebzeleri yetiştiriyorlar” dedi. Mevsimine göre yetiştirilen bu sebzelerin hastaları oldukça mutlu ettiğini belirten Erdoğan, “Merkezimizin mutfağında pişirilen bu sebzeler, hem hastaların hem de yakınlarının beslenme ihtiyacını karşılamaktadır” diye ekledi.
Şizofreni ve bipolar bozukluk tanısı konulan hastaların tarımla rehabilitasyon sürecinde önemli gelişmeler kaydedildiğini vurgulayan Erdoğan, “Bu hastalar için rehabilitasyon süreci son derece önemlidir. Sadece ilaç tedavileri yeterli olmayabilir” şeklinde konuştu.
“Hasta yakınlarının yükünü azaltıyor”
Projeyi tüm Türkiye’ye duyurmak ve yaymak istediklerini dile getiren Erdoğan, şu şekilde devam etti: “Tarım ile rehabilitasyon hizmetine başladıktan sonra hastalarımızın topluma katılımı ve işlevselliği belirgin bir şekilde artmış, damgalama da önemli ölçüde azalmıştır. Merkezde 1000’den fazla kayıtlı hastamız bulunmakta, çalışmak isteyen hastalarımızı belirleyerek birlikte serada çalışmalar yapıyoruz. Seramızda gönüllü çalışan hastalarımız, yetiştirdikleri meyve ve sebzeleri toplayarak yemek haline getiriyor ve bu süreçten büyük mutluluk duyuyorlar. Çok olumlu geri bildirimler alıyoruz. Hastalarımızın yanı sıra hasta yakınları da bu durumdan oldukça memnun, çünkü rehabilitasyon süreci, hasta yakınlarının üzerindeki yükü de hafifletiyor.”
“Hastaneye yatış oranları düştü”
Hemşire Şeyma Kaplan Ekinci, üretime dayalı tedavinin hastaların iyileşmesine katkı sağladığını vurguladı. Serayı, tedaviye gelen hastalarla birlikte kurduklarını belirten Ekinci, “İhtiyacımız olan her şeyi, mutfakta pişmesi gereken her ürünü ektik. Ektiğimiz fidelerin gelişimini hastalarımızla birlikte gözlemliyoruz. Serada domates, biber, patlıcan, aromatik bitkiler ve kış sebzeleri gibi pazarda bulabileceğimiz her türlü sebzeyi üretiyoruz” dedi.
Psikiyatri desteği alan hastaların serada usta öğreticilerden hem teorik hem de pratik eğitim aldıklarını kaydeden Ekinci, “Turşu, konserve ve sos yaptığımız bazı ürünleri kermeslerde satışa sunuyoruz. Hastaların toprakla iç içe olmaları, tedavi süreçlerinde olumlu sonuçlar elde etmemizi sağlıyor” şeklinde konuştu.
Ekinci, “Serada üretime katılan hastalarımız için geriye dönük 5 yıllık verilerimize baktığımızda, hastaneye yatış oranlarının büyük ölçüde düştüğünü görüyoruz. Yani sadece 3 veya 4 hasta, bu da genellikle ilaç değişikliklerinden kaynaklanıyor. Ailelerden aldığımız geri bildirimler oldukça olumlu. Hastalarımız ve aileleri son derece mutlu; hem kaliteli zaman geçiriyorlar hem de yaşam becerilerini yeniden kazanıyorlar” değerlendirmesinde bulundu.
