Karaciğer Yağlanması: Sinsice İlerleyen Bir Problem
Günümüzde karaciğer yağlanması, sağlık alanında en yaygın sorunlardan biri haline gelmiştir. Belirtilerini genellikle gizleyen bu hastalık, ileri evrelerinde karaciğer kanseri, siroz ve hatta karaciğer nakline kadar gidebilecek ciddi sonuçlara yol açabilmektedir. Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Remzi Emiroğlu, “Karaciğer, kendini yenileyebilen tek organımızdır; ancak sağlıklı beslenme ile desteklenmesi şarttır. Çünkü birçok besin, içerdiği bileşikler sayesinde karaciğer enzimlerini iyileştirir, yağ birikimine karşı korur ve iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olur,” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Tüm Vücudu Etkileyen Bir Hastalık
Karaciğer yağlanması genellikle belirti vermez; ancak metabolik sendrom ile birlikte olduğunda, buna bağlı çeşitli şikayetler ortaya çıkabilir. Metabolik sendrom, yüksek tansiyon, yükselmiş kan yağları, bozulmuş şeker metabolizması ve %90 oranında obezite ile ilişkilidir. Halsizlik, çabuk yorulma ve fiziksel aktivitede azalma gibi belirtiler, hastalığın seyrinde görülebilir. Ayrıca, bu durum kansere ve karaciğer yetmezliğine de yol açabilmektedir. Hareketsiz yaşam tarzı, hazır gıda tüketiminin artması, gıdalara eklenen antibiyotik ve hormonlar ile alkol tüketiminin yükselmesi gibi etkenler sağlık problemlerinin artmasına neden olmuştur. Bunların başında kanser ve karaciğer yağlanması gelmektedir. Son yıllarda, erişkin hastalarda karaciğer nakline yol açan en yaygın neden, viral hastalıklar yerine karaciğer yağlanması olmuştur. Karaciğer yağlanması, iltihaplanmaya ve vakaların %30’unda siroza neden olarak günümüzde en sık karaciğer nakli gerektiren hastalık durumuna dönüşmüştür. Bazen siroza dönüşmeden kanserle de sonuçlanabilir. Oysaki bu hastalık genellikle önlenebilir niteliktedir.
Önlem Almanın Önemi
Sağlıklı bir yaşam sürmek için ata tohumlarımızı korumak, temiz sulama sistemlerine sahip olmak, hayvansal ürünlerdeki ilaç ve hormonların yasaklanması ve Çin tuzu ile nişasta bazlı şekerlerin sınırlandırılması gerekmektedir. Aksi takdirde, karaciğer yağlanması ülkemizde de Amerika gibi ülkelerde olduğu gibi %50’lerin üzerine çıkabilir.
Doğal Detox: Karaciğeri Temizleyen Besinler
Karaciğer yağlanması tedavisinde ilk adım, kilo vermek ve alkolü bırakmaktır. Diyet ile ve bu diyette yer verilmesi gereken bazı besinlerle karaciğer yağlanmasının önüne geçmek ya da tedavi edilmesi mümkündür. İşte tedaviye yardımcı olan o besinler:
- Fındık, Yer Fıstığı, Ay Çekirdeği: Dozunda tüketilen fındık, yer fıstığı, badem ve özellikle ay çekirdeği, karaciğerdeki iltihaplanmayı baskılar ve antioksidan özellikleri ile kendinizi daha dinç hissetmenizi sağlar. Yer fıstığı, karaciğer sağlığı açısından faydalı kolin içeriği yüksek bir besindir. Ayrıca, E vitamini yönünden zengin olan bu gıdalar, karaciğeri kansere ve enfeksiyonlara karşı korur.
- Ceviz, Avokado, Zeytinyağı: Ceviz, avokado ve soğuk sıkım zeytinyağı, karaciğeri temizleyen gıdalar arasında yer alır. İçerdikleri amino asit ve L-arginin sayesinde temizleyici etkileri vardır.
- Kahve: Kahve, karaciğer iltihabının iyileştirilmesi ve hepatitlere bağlı karaciğer hasarlarının önlenmesi üzerinde etkilidir. Vücutta yağ yakımını hızlandırarak karaciğer yağlanmasını önlemeye yardımcı olur. Aşırıya kaçılmadığı takdirde (günde en fazla 2 fincan) karaciğer dostu besinler arasında sayılabilir.
- Sarımsak: Antioksidan ve antiinflamatuar özellikleri ile sarımsak, karaciğer iltihabını önler ve karaciğerin hasar görmesini engeller. Çiğ olarak tüketilmesi önerilmektedir.
- Enginar ve Turpgiller: Enginarın karaciğer dostu olduğu bilinmektedir. Bunun yanı sıra lahana, karalahana, karnabahar, tere, brokoli ve Brüksel lahanası da karaciğeri temizleyen sebzeler arasında yer alır.
- Greyfurt: Greyfurtta bulunan naringin ve naringenin bileşenleri, karaciğer sağlığını koruma ve karaciğer fonksiyonlarını geliştirme konularında önemli etkilere sahiptir. Bu maddeler ayrıca hücrelerin kanserleşmeye karşı korunmasında da rol oynar.
- Zerdeçal ve Zencefil: Bu iki baharat, güçlü antioksidan ve iltihap giderici etkilere sahip olan allisin, allinin ve ajoen gibi karaciğeri destekleyici maddeler açısından zengin kaynaklardır.
Bol Su için ve Yürüyün
Başta böbrekler olmak üzere pek çok organ için son derece önemli olan bol su tüketimi, karaciğer sağlığı için de faydalıdır. Gün içinde susamayı beklemeden su içilmesi önerilmektedir. Ayrıca, alkol ve sigara kullanımından kaçınılmalı, bilinçsiz bir şekilde ilaç ya da besin takviyesi kullanılmamalıdır. Her gün düzenli yürüyüş yapmak ve sağlık kontrollerini ihmal etmemek büyük önem taşımaktadır.
