Felç (İnme) Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Tüm dünyada her yıl binlerce insan felç geçiriyor ve maalesef birçok kişi de bu durum sonucunda hayatını kaybediyor. Stroke Association tarafından yapılan araştırmalar, felçlerin yüzde 90’ının önlenebilir olduğunu ortaya koyuyor. Felç, beynin bir kısmına kan akışının durması sonucu meydana gelir.
İnme Derneği, felçin tanımını yaparken, “Felç, beynin bir kısmına kan akışı kesildiğinde ve bu durum beyin hücrelerinin ölümüne neden olduğunda ortaya çıkar. Beyindeki hasar, vücudun hareket kabiliyetini, düşünceyi ve duyguları etkileyebilir.” ifadelerini kullanıyor. Felcin etkileri, hasarın beynin hangi bölgesinde meydana geldiğine ve bu hasarın ne kadar büyük olduğuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İnme, tıbbi bir acil durumdur ve belirtileri fark edildiğinde hemen müdahale gerekebilir.
Felcin belirtilerini tanımak için yaygın olarak kullanılan FAST testi, şu dört temel unsuru içerir:
- Yüz Zayıflığı: Bir tarafın düşmesi veya asimetrik görünüm.
- Kol Güçsüzlüğü: Bir kolun hareket ettirilememesi veya zayıf kalması.
- Konuşma Sorunları: Kelimeleri bulmada zorluk veya anlaşılamayan konuşma.
- Zaman: Bu belirtilerden herhangi birini gördüğünüzde, zaman kaybetmeden acil yardım çağırmalısınız.
Önemli İşaretler: Bunun dışında felç, vücudun bir tarafında ani güçsüzlük veya uyuşma, konuşmada zorluk, görme kaybı, ani hafıza kaybı ve baş dönmesi gibi belirtilerle de kendini gösterebilir. Bu tür belirtiler, hem felç hem de geçici iskemik atak (TIA) gibi durumların işaretleri olabilir. Mini felç, semptomların kısa süreli olup 24 saatten daha az sürdüğü bir durumu ifade eder. Çoğu kişi bunu hafif bir durum olarak görse de, TIA’nın ardından felç geçirme riski oldukça yüksektir.
Öte yandan, bazı baş ağrıları felç öncesinde bir uyarı niteliği taşıyabilir. Yapılan araştırmalar, felçten önceki yedi gün içinde baş ağrısı yaşayan bireylerin oranının yüksek olduğunu göstermektedir. Bu tür baş ağrıları, felçten önceki günlerde artan bir yoğunluk gösterebilir.
Felç riski taşıyan bir diğer durum ise atrial fibrilasyon (AF), yani düzensiz kalp atışlarıdır. AF, beyin pıhtılarının oluşumuna neden olabilir ve bu da felç riskini beş kat artırır. Atrial fibrilasyon genellikle belirti vermez, ancak çarpıntı, yorgunluk ve nefes darlığı gibi semptomlar görülebilir.
