Endometriozis Nedir?
Endometriozis, üreme çağındaki kadınların yaklaşık %10’unu etkileyen karmaşık ve yaygın bir sağlık sorunudur. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Ömer İlker Göçmen, bu durumun belirtilerinin bireyden bireye değişiklik gösterebileceğini belirtmektedir. Bazı kadınlar, bu hastalıktan etkilenmelerine rağmen herhangi bir belirti yaşamayabilirler. Belirtilerin şiddeti, endometriozisin yaygınlığı ile her zaman doğru orantılı olmayabilir. Bu rahatsızlığın yaygın belirtileri arasında şunlar yer alır:
- Ağrılı adet kanaması
- Ağrılı cinsel ilişki
- Kronik pelvik ağrı
- Kısırlık
- Bağırsak sorunları
- İdrar yaparken ağrı
- Yorgunluk
- Şişkinlik
- Adet düzensizliği
Erken Adet Görme Riski
Ailesinde endometriozis öyküsü bulunan kadınların, bu hastalığa yakalanma olasılıklarının daha yüksek olduğu vurgulanmaktadır. Op. Dr. Göçmen, bazı araştırmaların erken adet görme, uzun süreli adet kanamaları gibi faktörlerin endometriozis riskini artırabileceğini ortaya koyduğunu ifade etmektedir. Ayrıca, her kadında aynı tip endometriozis görülmeyebilir ve farklı endometriozis tipleri bir arada da gözlemlenebilir. En sık rastlanan endometriozis tipi, yüzeyel peritoneal endometriozis olarak adlandırılmaktadır. Bunun yanında, over endometriozisi yani çikolata kisti ve derin endometriozis de mevcuttur.
Endometriozis, üreme çağındaki kadınların önemli bir kısmını etkileyen, kronik ve ağrılı bir rahatsızlıktır. Aynı zamanda kısırlığa yol açabilme potansiyeli de taşımaktadır. Bu nedenle, tanı ve tedavi süreçleri multidisipliner bir yaklaşım gerektirmektedir. Belirtiler yaşayan kadınların bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurması büyük önem taşımaktadır. Tedavi planı ise her bireyin ihtiyaçları doğrultusunda kişiselleştirilmeli ve hastanın durumuna uygun bir şekilde oluşturulmalıdır.
Yumurtalık Kanseri Riski
Op. Dr. Göçmen, endometriozisin pelvik bölgede yarattığı iltihaplanmalar, yapışıklıklar ve hormonal dengesizliklerin sperm ve yumurta kalitesini olumsuz etkileyebileceğini belirtmektedir. Bu durum, döllenmeyi, tüplerdeki geçişi ve embriyo yerleşimini zorlaştırabilir. İnfertilite tedavisi için cerrahi müdahaleler ve yardımcı üreme teknikleri (IVF) gibi yöntemler tercih edilebilir. Ayrıca, endometriozis ile yumurtalık kanseri arasında bir bağlantı olabileceği düşünülmektedir. Özellikle endometriomalar, yumurtalık kanseri riskini artırabilir; fakat bu risk, düşük seviyededir ve yalnızca atipik hücre gösteren endometriomalar gerçek bir kanser öncüsü olarak kabul edilmektedir.
Yaşam Kalitesi Üzerindeki Etkileri
Son olarak, endometriozisin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen kronik bir rahatsızlık olduğu vurgulanmaktadır. Ağrı, yorgunluk, sosyal yaşam kısıtlamaları, iş gücü kaybı, cinsel yaşam sorunları ve ruhsal sıkıntılar gibi birçok alanda sorunlar yaratabilmektedir. Bu nedenle, tedavi planı oluşturulurken hastanın tüm bu sorunları dikkate alınmalı ve hasta merkezli bir yaklaşım benimsenmelidir. Hastaların uzun ve zorlu bir süreçten geçebileceği asla göz ardı edilmemeli, onlara destek ve empati gösterilmelidir.
