Solunum Yolu Enfeksiyonları ve Bulaşma Yolları
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Emre Çenesiz, solunum yolu enfeksiyonlarının havada asılı duran küçük damlacıklar aracılığıyla bulaştığını belirtiyor. Bu damlacıklar, hapşırma, öksürme, konuşma ve nefes alma gibi durumlarda salınmakta ve diğer bireyler tarafından solunarak vücuda girmektedir. İnfluenza virüsleri gibi bazı patojenler, hapşırma veya öksürme sırasında elde veya dokunulan yüzeylerde de bulunabilir. Kirli ellerin ağız, burun veya göz gibi mukozalara teması, enfeksiyonun yayılmasına neden olabilmektedir.
Bağışıklık Sisteminin Rolü
Üç yaş üzerindeki çocuklar, yılda ortalama 6-8 kez üst solunum yolu enfeksiyonu yaşayabilirler. Bunun temel sebebi, çocukların henüz tam olarak olgunlaşmamış bir bağışıklık sistemi ile doğmalarıdır. Uzm. Dr. Çenesiz, “Yeni bir mikropla ilk temas, enfeksiyon riski taşır, çünkü bağışıklık sisteminin özel antikorlar üretmesi zaman alır. Soğuk algınlığına ve solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan birçok farklı patojen mevcuttur. Çocuğun bağışıklık sisteminin bu patojenlere alışması ve zamanla daha güçlü bir tepki vermesi gereklidir. Genellikle beş yaş civarında enfeksiyon sıklığı ve süresi azalır,” şeklinde açıklamalarda bulunmaktadır.
Enfeksiyonların Tedavisi
Solunum yolu enfeksiyonlarının çoğunun viral kaynaklı olduğunu ifade eden Uzm. Dr. Emre Çenesiz, “Her bir atak genellikle 8-10 gün sürer. Okul öncesi dönemdeki çocuklarda bu süre 14 güne kadar uzayabilir. Viral enfeksiyonların tedavisinde, influenza dışındaki durumlar için özgün bir tedavi mevcut değildir. Sıvı alımını artırmak, bol miktarda C vitamini içeren gıdalar tüketmek, burun temizliğine dikkat etmek ve ağrı kesici ilaçlar almak, viral enfeksiyonlarda önerilir. Influenza virüsünde ise gerekli durumlarda antiviral ilaçlar kullanılabilir,” demektedir.
Enfeksiyon Belirtileri
Dr. Emre Çenesiz, farklı enfeksiyonlarda gözlemlenen belirtileri şu şekilde sıralamaktadır:
- İnfluenza A ve B: Ani başlayan yüksek ateş, yaygın kas ağrıları, halsizlik, burun akıntısı.
- Rinovirüs enfeksiyonları: Burun tıkanıklığı, burun akıntısı.
- Parainfluenza virüs enfeksiyonları: Ses kısıklığı, krup sendromu.
- Adenovirüs enfeksiyonları: Boğaz ağrısı, gözde kızarıklık, çapaklanma, kusma ve ishal.
- Sars-Cov-2 (COVID-19): Boğaz ağrısı, ses kısıklığı, burun tıkanıklığı, ateş ve kas ağrısı.
Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar
Viral üst solunum yolu enfeksiyonları sırasında orta kulak iltihabı, sinüzit veya zatürre gibi bakteriyel hastalıklar gelişebilir. Uzm. Dr. Çenesiz, “Yılda dörtten fazla orta kulak iltihabı, ikiden fazla ciddi sinüzit veya zatürre geçiren çocuklarda, enfeksiyon atakları esnasında menenjit, kemik-eklem enfeksiyonu, iç organlarda apse gelişimi veya kronik ishal gibi bulgular varsa, mutlaka bağışıklık sistemi sorunları araştırılmalıdır,” şeklinde uyarıyor.
Viral Enfeksiyonları Azaltma Yöntemleri
Çocuklarda viral üst solunum yolu enfeksiyon sıklığını azaltmak için önlemler almak oldukça önemlidir. Uzm. Dr. Çenesiz, şu önerilerde bulunuyor:
- Yemekten önce ve sonra, dışarıdan eve geldikten sonra ve tuvalet kullanımı sonrasında ellerin sabun ve su ile yıkanması gereklidir.
- Çocukların ellerini sık sık yüzlerine, ağızlarına ve gözlerine götürmeleri engellenmelidir.
- Bağışıklık sisteminin güçlenmesi için C vitamini ve antioksidan açısından zengin gıdalar tüketilmelidir; ayrıca D vitamini düzenli olarak kullanılmalıdır.
- Vücutta toksinlerin atılmasına yardımcı olmak için yeterli su tüketimi sağlanmalıdır.
- Özellikle salgın dönemlerinde toplu aktivitelerden kaçınılmalı ve maske kullanılmalıdır.
- Hasta bireylerle teması sınırlamak için hasta çocukların okula veya kreşe gönderilmemesi önemlidir.
- Ortak kullanılan eşyaların yüzeyleri, oyuncaklar, su şişeleri ve kapı kolları sık sık dezenfekte edilmelidir.
- Risk grubundaki çocuklar dahil, her yıl önerilen zamanlarda influenza aşısı yaptırılması tavsiye edilmektedir.
