Beyin Yaşlanması ve Koruma Yöntemleri
Yaşlandıkça beynimizin anatomisinde bazı değişiklikler gözlemlenir. Zamanla bazı bölgelerde büzülmeler veya yapısal değişiklikler meydana gelir. Beyindeki atrofi, yani doku kaybı, yaşın ilerlemesiyle birlikte ortaya çıkan bir durumdur. Ancak herkesin beyin yaşlanma hızı aynı değildir. Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Kaynak Selekler, bu süreci yavaşlatmak için atılacak adımları şu şekilde sıralıyor:
NELER YAPABİLİRSİNİZ?
Bilimsel araştırmalar, sağlıklı yaşam tarzına sahip olan bireylerin, demans (bunama) riskinin, olumsuz bir yaşam tarzı benimseyenlere göre daha düşük olduğunu göstermektedir. Kısaca, beyin her yaşta ve farklı koşullarda yeniden yapılandırılma kapasitesine sahiptir. İşte bunun için yapmanız gerekenler:
- 1 – Hareketli Olun: Düzenli egzersiz, Alzheimer gelişim riskini azaltır.
Çünkü;- Kan akışını artırarak belleği güçlendirir.
- Öğrenme, düşünme ve duygusal durumu iyileştiren kimyasal değişiklikleri tetikler.
- Stresi azaltır.
- Uyku kalitesini iyileştirir.
(Haftada 3-5 kez aerobik, kuvvet, esneklik ve denge egzersizleri yapın. Eğer bunları yapamıyorsanız, her fırsatta yürüyün, dans edin veya koşun.)
- 2 – Risk Faktörlerine Dikkat Edin: Kronik hastalıkları ciddiye alın, kafa travmalarından korunmaya çalışın, alkol ve sigaradan uzak durun.
Çünkü;- Birçok hastalık beyin fonksiyonlarını bozabilir. Örneğin, hipertansiyon, beyin yapısında hasar yaratarak zihinsel işlevleri olumsuz etkiler.
- Aşırı kilo, demans riskini artıran diyabetin gelişimine yol açabilir.
- Yüksek LDL kolesterol, demans riskini artırır.
- Depresyon da Alzheimer riskini artırabilir.
- Orta veya şiddetli kafa travmaları, demans veya Alzheimer riskini yükseltir. Sigara içenler için Alzheimer riski, içmeyenlere göre iki kat fazladır. Alkol de demansa neden olabilir.
(Bu nedenle, kronik hastalıklarınızı kontrol altında tutun, düzenli sağlık kontrolleri yaptırın, sağlıklı kilonuzu koruyun, ilaçlarınızı düzenli kullanın ve kan basıncınızı takip edin. Uzun süreli depresyon durumunda mutlaka destek alın.)
- 3 – Sosyal İlişkilerinizi Güçlendirin: Aile üyeleri ve arkadaşlarınızla sık sık bir araya gelin.
Çünkü;- Sosyal etkileşimler beyin sağlığını olumlu etkiler.
- Bu tür ilişkiler, bellek kaybı oranını azaltır.
- Stresi azaltır ve depresyona karşı koruma sağlar.
- Entelektüel uyarıcıların artmasına yardımcı olur.
(Aile üyeleri ve arkadaşlarınızla birlikte vakit geçirmenin yanı sıra, yeni insanlarla tanışabilir, sosyal gruplara veya gönüllü kuruluşlara katılabilirsiniz.)
- 4 – Beyin Egzersizlerini İhmal Etmeyin: Beyin sağlığı için zihinsel aktiviteler, fiziksel egzersizler kadar önemlidir.
Çünkü;- Zihinsel uyarıcı faaliyetler, beyin fonksiyonlarını iyileştirir.
- ‘Bilişsel rezervi’ artırarak yaşa bağlı değişikliklere karşı direncinizi artırır.
- Yeni beyin hücrelerinin gelişimini teşvik eder.
- Demans riskini azaltır.
(Resim yapmak, fotoğraf çekmek gibi yeni hobiler edinin ya da bir kursa katılın. Yeni faaliyetler, beyninizin yeni hücrelerle ilişki kurmasına ve mevcut hücreleri güçlendirmesine yardımcı olur.)
- 5 – Akdeniz Diyetini Tercih Edin: Daha fazla sebze, meyve ve zeytinyağı içeren bu beslenme tarzını benimseyin.
Çünkü;- Antioksidanlardan zengin bir diyet, beyne zarar veren oksidatif stresin etkilerini azaltır.
- İltihabı (enflamasyonu) azaltır.
- Beyne kan akışını iyileştirir.
- Beyinde zararlı plakların oluşumunu önler.
- Alzheimer hastalığı riskini azaltır.
- 6 – Stresi Yönetmeyi Öğrenin: Yeterli uyku almak ve stresten uzak durmak beyin sağlığı açısından son derece önemlidir.
Çünkü;- Günde en az 7 saat uyku, beyninizi genç ve dinç tutar.
- Stres yönetimi (örneğin, derin nefes almak, bulunduğunuz ortamdan uzaklaşmak veya başka bir aktivite ile meşgul olmak) beyin sağlığınıza iyi gelir.
- Bağışıklık sisteminizi destekler.
- Alzheimer’ın beyin üzerindeki toksik etkilerini azaltır.
(Yatak odanızı karanlık tutun ve elektronik cihazları kullanmaktan kaçının. Stresin her zaman olabileceğini unutmayın; önemli olan onunla nasıl başa çıkacağınızı bilmektir.)
