Kafein ve Emzirme Dönemi
Kafeinin uyanıklık, dikkat ve enerji seviyelerini artırıcı etkileri, emziren anneler için oldukça önemlidir. Dr. Betül Özbek, emzirme döneminin, annelerin uyku düzeninin bozulduğu ve yorgunluk seviyelerinin arttığı bir süreç olduğunu belirtiyor. Bu dönemde anneler, kahve veya çikolata gibi kafein içeren ürünlere yönelerek kendilerini daha enerjik hissetme arayışında olabilirler. Ancak, kafeinin belirli bir miktardan sonra anne sütüne geçişinin bebek üzerinde olumsuz etkilere yol açabileceği konusunda dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor.
Kafeinin Fiziksel ve Psikolojik Etkileri
Dr. Özbek, kafeinin vücuttaki etkilerini şu şekilde açıklıyor: “Kafein, merkezi sinir sisteminde uyku ve yorgunluk hissini baskılayan bir moleküldür. Adenozin adlı nörotransmiterin etkisini engelleyerek uyanıklığı artırır. Bunun yanı sıra dopamin ve norepinefrin gibi nörotransmiterlerin üretimini teşvik eder. Dopamin, beynimizdeki ödül mekanizmalarıyla ilişkilidir ve kafein, bu mekanizmaları uyararak mutluluk, zevk ve genel olarak iyi hissetme durumlarını artırabilir. Ancak, aşırı kafein tüketimi anksiyete, sinirlilik, huzursuzluk ve uykusuzluk gibi istenmeyen yan etkilere neden olabilir.”
Kafeinin Anne Sütüne Geçiş Süresi
Emzirme dönemindeki anneler için kafein tüketiminin en önemli noktalarından biri, kafeinin anne sütüne geçiş süresidir. Dr. Özbek, “Yapılan araştırmalara göre, emziren anneler kafein içeren ürünleri tükettikten yaklaşık bir saat sonra, anne sütünde kafein bulunmaya başlar. Bu nedenle, emzirme dönemindeki annelerin kafein alımını dikkatli bir şekilde sınırlamaları önemlidir. Aksi takdirde, fazla kafein alımı bebeklerde huzursuzluk, gerginlik ve düzensiz uyku gibi olumsuz etkilere yol açabilir.” diye ekliyor.
Kafein Tüketiminde Güvenli Sınırlar
Emziren anneler için kafein tüketiminin güvenli sınırlarına değinen Dr. Özbek, “Yapılan bilimsel çalışmalar, günde 10 fincan kahve içen annelerin bebeklerinde kafein kaynaklı huzursuzluk ve uyku problemleri gibi yan etkilerin görüldüğünü göstermektedir. Ayrıca, günde 450 ml’den fazla kahve tüketen annelerin sütündeki demir miktarının azalabileceği ve bu durumun bebeklerde kansızlık riskini artırabileceği bulunmuştur. Amerika ve Avrupa’daki yetkili sağlık kuruluşları, emziren anneler için önerilen günlük kafein limitinin 200 mg olduğunu belirtmektedir. Erken doğmuş veya düşük doğum ağırlıklı bebekler, kafeine daha duyarlı oldukları için, bu bebeklere sahip annelerin kafein tüketimini daha da sınırlamaları gerekmektedir.” şeklinde açıklıyor.
Kafein İçeren Ürünlerdeki Miktar
Dr. Özbek, Türkiye’de yaygın olarak tüketilen bazı içeceklerin kafein içeriklerini şu şekilde sıralıyor:
- 1 fincan Türk Kahvesi (60 ml): 50-65 mg
- 1 shot Espresso (30 ml): 65-80 mg
- 240 ml Filtre Kahve: 70-140 mg (ortalama 95 mg)
- 240 ml Americano: 65-80 mg
- 240 ml Kafeinsiz Kahve: 2-7 mg
- 240 ml Soğuk Demlenmiş Kahve: 100 mg
- 240 ml Hazır Kahve: 30-120 mg
Kafein miktarının, kullanılan kahve türüne, demleme yöntemine ve sıcaklık gibi faktörlere bağlı olarak değişebileceğini belirten Dr. Özbek, “Ayrıca, siyah ve yeşil çay da anneler tarafından yaygın olarak tüketilmektedir. 240 ml’lik bir porsiyon siyah veya yeşil çay ortalama 30-50 mg kafein içermektedir.” ifadelerini ekliyor.
