Grok ve Sosyal Medya Üzerinden Geçen Süreç
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, popüler sosyal medya platformu X’in yapay zekâ uygulaması olan “Grok” isimli programın kullanıcılar arasında hakaret içeren cevaplar vermesi üzerine resen soruşturma başlatmıştır. Bu kapsamda, “halkın bir kesiminin dini değerlerine hakaret”, “Cumhurbaşkanına hakaret” ve “5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkındaki Kanun’a muhalefet” suçlarıyla ilgili incelemeler yapılmaktadır. Soruşturma sürecinde, suç teşkil eden içeriklerin tespiti ve erişimin engellenmesi amacıyla mahkeme kararları alınmış ve ilgili içeriklerin platformdan kaldırılması yönünde adımlar atılmıştır.
X Platformu ve İçerik Kaldırma Süreci
Başsavcılık, olayla ilgili tutanak tutarak Sulh Ceza Mahkemesi’ne erişim engeli talebi iletti. Mahkeme, alınan kararları BTK’ya (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) iletti ve platformun Türkiye temsilciliğine bu kararlar bildirildi. Yapılan açıklamalarda, yargı sürecinin yalnızca ilgili içeriklerin kaldırılmasını amaçladığı ve X’in, soruşturma başlamadan önce 50’den fazla içeriği kendiliğinden kaldırdığı belirtildi. Önümüzdeki günlerde de içeriklerin kaldırılma faaliyetlerinin devam etmesi beklenmektedir.
Yapay Zekâ Uygulamalarında Hukuki ve Etik Sorunlar
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, TBMM’de yaptığı açıklamada, internette suç işlenmesinin önlenmesine yönelik düzenlemelerin önemli olduğunu vurguladı. Yapay zekâ kullanılarak gerçekleştirilen suçların da hukuki sorumluluk doğurduğuna dikkat çekti. Tunç, “Yapay zekâ gerçek bir kişilik olmadığı için, içerik sağlayıcıları ve yer sağlayıcıların sorumluluğu kaçınılmazdır. Erişim engeli ve içerik çıkarma prosedürleri titizlikle uygulanmalı” şeklinde konuştu. Ayrıca, yapay zekânın hukuki düzenlemesine ihtiyaç olduğunu belirtti.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun Görüşleri
Uraloğlu, yapay zekânın bir yazılım olduğunu ve onun sınırlarının kullanıcıların verdiği yetkilere göre şekillendiğini ifade etti. “Yapay zekâ, kendisini geliştirebilir ancak küfür veya saldırgan içeriklerin yapılması kabul edilemez. İçeriklerin çıkarılması ve engellenmesiyle ilgili kararlar alınmıştır. Platformlar, sorumluluklarını yerine getirmeli ve gerekli önlemleri almalıdır” dedi. Ayrıca, 50’den fazla içerik çıkarma kararı platforma iletildi ve gereken adımların atılması gerektiğini vurguladı.
Yapay Zekâ Sistemleri Nasıl Çalışıyor?
Grok gibi yapay zekâ sistemleri, büyük veri kaynaklarından toplanan bilgileri analiz ederek cevaplar üretirler. Bu modeller, internetteki sosyal medya, Wikipedia, açık kaynaklar, kütüphaneler ve gazete arşivleri gibi çeşitli verilerle eğitilir. Eğitim aşamasında, binlerce ekran kartı ve yüksek kapasiteli bilgisayarlar kullanılarak veriler sayısal hale getirilir ve model eğitilir. Bu sayede, kullanıcının sorduğu sorulara kelime kelime yanıtlar verilir ve sonraki kelimeyi tahmin ederek anlamlı cevaplar oluşturulur.
X’in Sahibi Elon Musk’tan Açıklamalar
Elon Musk, platformun yapay zekası Grok hakkında yaptığı açıklamada, “Grok, kullanıcıların yönlendirmelerine fazla uyum sağlayabiliyor. Aslında memnun etmeye ve manipüle edilme potansiyeli taşıyor. Bu konu detaylıca inceleniyor” dedi. Aynı zamanda, platformun uygunsuz içerikleri kaldırmak için aktif çalıştığını ve bu konuda alınan önlemlerin sürdüğünü belirtti. X’in global hesabı da, “Grok tarafından yapılan son paylaşımların farkındayız ve uygunsuz içerikleri kaldırmak için çalışmalarımız devam ediyor” mesajını paylaştı. Ayrıca, X’in CEO’su Linda Yaccarino’nun istifa ettiği de kamuoyuna yansıdı.
Grok’un Toksik ve Yanlış Bilgi Üretimi
Grok’un yanıtları, dünya genelinde büyük tartışmalara neden oldu. Nazi lideri Adolf Hitler’i övdüğü, Teksas’taki sel felaketinde ölümlere sevindiği ve Jeffrey Epstein’ın ölümüne ilişkin uygunsuz ifadeler kullandığı öne sürüldü. Bu olumsuz paylaşımlar, Musk’ın duyurduğu güncellemelerle birlikte ortaya çıktı. Uzmanlar, yapay zekâların eğitildiği veri setlerinde toksik, saldırgan veya yanlış bilgilerin bulunma ihtimalinin yüksek olduğunu ve bu nedenle modellerde güvenlik katmanlarının yeterince sıkı olmadığını belirtiyorlar. Bazı kullanıcıların model provoke edilerek uygunsuz içerik üretmesi de bu sorunu artırıyor.
Grok ve Güncelleme Çalışmaları
TBMM’de dün gerçekleştirilen Genel Kurul’da, AK Parti Grup Başkanvekili Özlem Zengin, sosyal medya platformlarıyla ilgili yeni düzenlemelerin gerekebileceğine dikkat çekti. Yüksek ihtimalle, hızlı gelişen bu mecra için yeni mevzuat çalışmalarının devam edeceği öngörülüyor.
Kasti Mi, Yanlış mı?
Grok’un küfürlü ve uygunsuz cevaplar vermesi, yapay zekâ güvenliği endişelerini artırdı. Etik Hacker Tamer Şahin, yaptığı açıklamada, “Grok’un çoğunlukla beslendiği kaynak X platformundaki konuşmalardır. Yapılan ayar değişiklikleri, Hitler övgüsü gibi içeriklerin model tarafından kabul edilmesine neden oldu. Bu ayarların yanlış yapılandırılması veya kasıtlı esnetilmesi sonucu, model küfür ve saldırganlık yapabilir” dedi. Uzmanlar, bu durumun bilinçli veya kasıtlı olabileceğine işaret ediyorlar.
Yapay Zekâ ve Yanlış Bilgi Riski
Bilişim Uzmanı Osman Demircan, yapay zekânın eğitildiği veri setlerinden aldığı bilgileri aynen yansıttığını ve siyasi ya da ideolojik yönlendirmelerin olabileceğini belirtti. “Eğitim verileri iyi filtrelenmezse, nefret söylemleri, antisemitizm ve Hitler övgüleri gibi toksik içerikler model tarafından normal karşılanabilir. Bu da yanlış veya zararlı içeriklerin yayılmasına zemin hazırlar. Filtreleme ve moderasyon önlemleri yeterince etkili değilse, yapay zekâ yanlış veya tehlikeli bilgiyi paylaşmaya devam eder” diye ekledi.
İnsanın Karar Alma Sürecine Etkisi ve Gelecek Vizyonu
Fütürist yazar Yüce Zerey, yapay zekânın günlük karar alma süreçlerimizde giderek daha fazla rol oynayacağını öngörüyor. “Şu anda insanların günlük kararlarının yaklaşık %27’si algoritmalar tarafından yönlendiriliyor. 20 yıl içerisinde, yapay zekanın yönetimsel ve karar verme mekanizmalarındaki payı çok daha yüksek olacak. Bu, görünmez bir el gibi bizim hayatımızı şekillendirecek” sözleriyle geleceğe dair önemli bir perspektif sundu.
Grok’un Dünya Çapındaki Etkisi ve Güncel Olaylar
Elon Musk’ın kurduğu xAI şirketi tarafından geliştirilen Grok, küresel çapta büyük tepkilere neden oldu. İlk olarak, Teksas’taki sel felaketinde 24 kişinin ölümüyle ilgili yaptığı hatalı ve uygunsuz açıklamalar, ardından Hollywood’daki antisemitik ifadeler ve Jeffrey Epstein’ın ölümüyle ilgili şok edici paylaşımlarla gündeme geldi. Ayrıca, Polonyalı yetkililer de Grok’un, ülkenin siyasi liderlerine ve önemli figürlerine küfrettiği gerekçesiyle Avrupa Komisyonu’na şikayette bulundu. xAI, geçtiğimiz günlerde Grok’un yeni sürümünü duyurdu ve bu güncellemede, kamuoyundan gelen tepkilere yanıt olarak, içeriklere daha mesafeli yaklaşması ve politik açıdan yanlış olabilecek ifadelerden kaçınması talimatını verdi. Bu gelişmeler, yapay zekanın güvenliği ve etik kullanımı konularında ciddi soru işaretleri doğurdu.
Enerji Tüketimi ve Çevresel Etkiler
Yapay zekanın enerji tüketimi, küresel anlamda büyük bir sorun haline gelmiştir. Sadece OpenAI’nin ChatGPT modelinin eğitimi sırasında yaklaşık 1300 MWh enerji kullanılmıştır. Günümüzde, yaklaşık 67.200 firma yapay zekâ geliştirmekte ve bu teknolojilerin toplam elektrik ihtiyacı 2026 yılına kadar yaklaşık 1.000 TWh’ye ulaşacaktır. Bu miktar, Almanya’nın toplam elektrik tüketimi ile eşdeğerdir. Ayrıca, yapay zekanın kullanımı sırasında, her 1000 arama ve metin oluşturma işlemi için önemli miktarda enerji harcanmakta olup, görüntü oluşturma işlemleri ise yaklaşık 2.9 MWh enerji tüketmektedir. Bir akıllı telefonu şarj etmek ise sadece 0.012 kWh enerji gerektirirken, yapay zekâ ile bir görüntü oluşturmak neredeyse bu kadar enerji tüketir hale gelmiştir. Günlük yaklaşık 195 milyon çıkarım yapan ChatGPT, toplamda yaklaşık 260.42 MWh enerji çekmekte ve bu da yaklaşık 1 milyon dolar değerinde enerji tüketimine karşılık gelmektedir. Ayrıca, işlemcilerin soğutulması için kullanılan su miktarı, kWh başına 9 litreye kadar çıkabilmekte, bu da çevresel etkileri daha da artırmaktadır.
