Emeklilik Planlaması: Erken Yaşlarda Strateji Geliştirmek
Sosyal güvenlik sisteminin derinliklerinde yetişmiş, bu alanda uzmanlaşmış ve 30 yılı aşkın süre SGK’nın Başmüfettişliğini yapmış bir Başuzman olarak, her daim emeklilikte erken yaşlarda planlama yapmanın, ileride telafisi mümkün olmayan pişmanlıkların önüne geçmek adına büyük bir önem taşıdığını vurguladım. Bu konuyu müteaddit kez ele aldım ve kamuoyuyla paylaştım. Bu anlamda, anne babaların çocuklarına bırakacağı belki de en kalıcı miras, sağlam bir emeklilik planlamasıdır.
Emeklilikte doğru bir planlama yapabilmek için güvenilir bilgi kaynaklarına ulaşmak son derece önemlidir. Sosyal güvenlik sistemimizin özellikle emeklilik ile ilgili mevzuatının karmaşıklığı, bilgi kirliliği ile birleştiğinde içinden çıkılmaz bir hal alabilmektedir. Bu nedenle, gerçek ve güvenilir bilgi kaynakları olarak SGK ve SGK çalışanlarını dikkate almak gerekmektedir.
Bana ulaşan, gazete yazılarımı okuyan ve takip eden birçok vatandaşım, çocuklarını ve yakınlarını 65 yaş emekliliğinden kurtarmak için stratejiler geliştirmektedir. Yazının başlığını görenler şimdi “emeklilik yaşı gerçekten 65 mi oldu?” diye merak ediyor olabilir. Lafı uzatmaya gerek yok…
Artık, bugün işe başlayan işçi, memur, esnaf ve diğer tüm bireyler 58-60 yaşında emekli olamayacaklar. Bu bireyler için, emeklilik yaşı artık 65’e dayandı. Ancak, emeklilikte kademe bekleyenler grubundan sonra ilk defa sigortalı olup önlem almayanlar için emeklilik yaşı 65’e ulaşmıştır. Yine de, 65 yaş emekliliğinden kurtulma şansı olanlar için bazı tedbirler bulunmaktadır.
Erken Emeklilikte Belirleyici Unsurlar
Emeklilik için genel olarak üç şart gerekmektedir: ilki ve en önemlisi yaş, ikincisi prim ödeme gün sayısı ve sonuncusu ise belirli bir süre sigortalı olma şartıdır. Erken emeklilikte en belirleyici temel unsur, ilk sigortalı olarak işe başlama tarihiniz ve çalışmalarınızın ne kadar eski tarihlere dayandığıdır.
- Örneğin, 30.03.1984 günü sadece 1 gün ödenmiş SSK primi olan bir kadın, yaş şartı olmadan sadece 5.000 gün primle emekli olma avantajına sahiptir.
- Diğer bir belirleyici unsur, SSK’dan erken emekliliğin, Bağ-Kur ve Emekli Sandığına göre daha az prim gerektirmesidir.
58-60 Yaş Emekliliği Artık Hayal Olacak
50’li yaşlarda emekli olmayı planlayan birçok kişi, günümüzde geç emekli olacağım endişesi taşımaktadır. Ancak, önümüzdeki yıllarda özellikle çocuklarımızın 50’li yaşlarda emekli olması pek mümkün görünmemektedir. Zira emeklilik yaşı, aşağıda verdiğimiz tablodan da anlaşılacağı üzere kademeli olarak 65 yaşına kadar yükseklenecektir. 65 yaş emekliliğinden, 30 Nisan 2008 tarihinden önce 1 gün bile sigortalı çalışması olanlar etkilenmeyecektir. Bu grupta, 09.09.1999-30.04.2008 döneminde prim ödemesi olan emeklilikte kademe bekleyenler bulunmaktadır.
Mevcut düzenlemeye göre emeklilikte kademe bekleyenlerden kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve SSK’lılar için 7.000 gün, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı sigortalıları için ise 9.000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla emekli olma imkânı bulunmaktadır. Emeklilikte kademe bekleyenler, EYT düzenlemesi sonrasında bu yaşlardan önce kademeli bir şekilde yeni düzenleme beklemektedirler.
65 Yaş Emekliliği Üzerine
2006 yılında başlayan SGK reformunun, Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren düzenlemesine göre 40 yıla kadar bir kademeli geçiş öngörülmüştür. Artık makas tamamen kapanmıştır. 30 Nisan 2008 tarihinden sonra işe girenler, 01.01.2036 tarihine kadar gerekli primleri ne zaman doldurursa, aşağıda belirtilen tarihlere göre emeklilik yaşları belirlenecektir.
- Örneğin; 01.01.2015 tarihinden itibaren SSK’lı çalışan Döndü Hanım, 7.200 gün malullük, yaşlılık, ölüm primi bildirilme şartını 31/12/2035 tarihinde tamamlayarak 58 yaşında emekli olabilecektir.
- Fakat, Döndü Hanım gerekli prim gün sayısını 01.01.2048 tarihinde tamamlarsa, 65 yaşında yani 7 yıl daha geç emekli olacaktır.
- Başka bir örnek vermek gerekirse, Dönmez Bey’in 5 Mart 2023 günü itibarıyla bakkal dükkânı açarak esnaf olduğunu varsayalım. Bu durumda Dönmez Bey, 65 yaşından önce normal şartlarla emekli olması mümkün olamayacaktır.
Sonuç olarak, emeklilik için gerekli olan malullük, yaşlılık ve ölüm prim gün sayısını yerine getirme şartına bağlı olarak, 65 yaş emekliliğinden kurtulmak mümkündür. 01 Mayıs 2008 ve sonrasında sigorta girişi olanların, bir an önce gerekli primlerini yasal yollarla tamamlamalarını tavsiye ediyoruz.
