Enflasyon ve Gıda Güvenliği Sorunları
Son dönemde enflasyon oranlarının yeterince yüksek olmaması, devletin uyguladığı vergi artışlarının da etkisiyle vatandaşları daha ucuz veya kaçak üretim ve tüketime yönlendirmiştir. Artan maliyetler ve vergiler, gıda ürünlerine hile karıştırılmasına yol açmıştır. Satıcılar, ürünlerini daha düşük maliyetle sunabilmek ve alıcı bulabilmek için kaliteden ödün vermekte, tüketiciler de daha fazla araştırma yapmadan en ucuz ürünü tercih etmektedir. Bu durumun bir sonucu olarak, Tarım ve Orman Bakanlığı her gün güncellediği taklit ve tağşiş yapılan gıdalar listesinde yer alan ürün sayısı 800’ü aşmıştır.
Can Kayıpları Artıyor
Son günlerde yaşanan olaylar, gıda güvenliğinin tehlikede olduğunu gözler önüne seriyor. İzmir’de bir restoranda kumpir yiyen bir vatandaş, yiyecekteki bakteri nedeniyle hayatını kaybettiği gibi, Denizli’de de pişmiş tavuk alan bir başka kişi yatağında ölü bulundu. Acil servisler, gıda kaynaklı rahatsızlanmalar nedeniyle hastaneye başvuran vatandaşlarla dolup taşarken, sahte içki tüketimi sonucunda yaşanan can kaybı sayısı 37’ye ulaştı. Valilik açıklamalarına göre, 2024 yılı içerisinde kent genelinde 302 ton sahte alkol ele geçirildiği bildirilmektedir. Yılbaşından bu yana ise 29 ton sahte alkol yakalanmış, 64 işletmenin ruhsatı iptal edilerek kapatılmıştır.
Yüksek Vergiler ve Gıda Güvenliği
Öte yandan, yüksek alkollü ve damıtılmış içkilere uygulanan maktu ÖTV tutarına 158.71 lira zam yapılmasının ardından, birçok alkol grubuna peş peşe zamlar gelmiştir. Son birkaç ayda meydana gelen tüm bu elim olaylar, hayat pahalılığı ve yüksek vergilerin, hem tüketim hem de üretim açısından gıda güvenliğini ciddi şekilde tehdit ettiğini ortaya koymaktadır.
Halk Sağlığı Üzerine Etkileri
İstanbul Tabip Odası, sahte içki zehirlenmelerinin ciddi bir halk sağlığı sorunu olduğunu belirterek, öncelikli sorumlu olarak kamu otoritesini göstermiştir. Yayınladıkları mesajda, “Ülkemiz koşullarında alkollü içkilere yönelik fahiş vergi uygulamaları sebebiyle alkolün satış fiyatı çok yüksek seviyelere ulaşmıştır. Bu durum, merdiven altı üretimi teşvik etmektedir. Maliyeti düşürmek ve daha fazla kazanç sağlamak amacıyla yasal olmayan merdiven altı üretimle, insan sağlığı hiçe sayılarak içkiye metil alkol eklenmektedir.” şeklinde ifadelerde bulunmuşlardır.
