TÜİK’in Eski Başkanı Birol Aydemir’den Kritik Dilekçe
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) eski Başkanı Birol Aydemir, Türkiye’deki istatistiksel verilerin güvenilirliğine dair endişeleri dile getiren önemli bir yazılı beyanı mahkemeye sundu. Aydemir, TÜİK’in bağımsızlığını kaybettiği ve bu durumun verilerin güvenilirliğini olumsuz etkilediğini vurguladı. 2022 yılından itibaren TÜİK’in, enflasyonu gerçek seviyesinin %31 altında gösterdiğini belirtti.
Aydemir’in mahkemeye sunduğu dilekçede yer alan bazı kritik tespitler şöyle:
- Maddelerin Fiyat Ortalamaları Açıklanmadı: TÜİK, 2022 yılının Mayıs ayından itibaren, temel maddelerin fiyat ortalamalarını açıklamayı durdurdu. Bu durum, İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) enflasyonu ile TÜİK enflasyonu arasındaki farkın açılmasına neden oldu.
- Düşük Enflasyon Raporlama: Elde edilen verilere göre, TÜİK ve İTO endekslerini 2022 yılı Ocak ayında eşitlediğimizde, TÜİK’in son 3 yılda enflasyonu toplamda %31 oranında düşük gösterdiği sonucuna ulaşıyoruz. Bu durum, memur ve emeklilerin yıllık maaş artışının %31 oranında engellendiği anlamına gelmektedir. Dolayısıyla, emekliler ve memurlar maaşlarının en az üçte biri kadar daha fazla alacaklı durumda kalmaktadır.
Aydemir’in dilekçesinde ayrıca şu ifadeler de yer almaktadır:
- TÜİK Başkanının Bağımsızlığı: TÜİK başkanının güvencesinin kaldırılması, siyasi iradenin istediği zaman tek bir imza ile görevden alabileceği bir başkanın, iktidarın hoşuna gitmeyen bir enflasyon raporladığında görevden alınma korkusunu taşımaktaydı. Nitekim, benim görev süremden sonra son 8 yılda 6 kez başkan değişikliği yaşanmıştır. Mevcut başkan, Ocak 2022 tarihinde atanmış olup, üç yıldır bu görevi sürdürmektedir. Bu süre zarfında açıkladığı enflasyona ilişkin siyasi iradenin memnuniyet duyması muhtemeldir.
- Zamların Enflasyona Yansıtılmaması: Dilekçede belirtilen bir diğer önemli tespit ise, fiyat artışlarının ve ağırlığının çok yüksek olduğu otomobil gibi ürünlerde, 2021 yılının bazı aylarında bu artışların üst yönetimin talimatları doğrultusunda yansıtılmadan TÜFE hesaplamalarının yapıldığı yönündedir. Üst yönetim tarafından TÜFE’nin düşük gösterilmesi talimatı verildiği iddia edilmektedir. Ayrıca, Bölge Müdürlerine doğrudan telefonla ulaşarak yüksek fiyat artışı gösteren ürünlerin fiyatlarının değiştirilmesi talimatları verilmiştir. Bu talimatlara itiraz eden Bölge Müdürleri ise görevden alınmıştır.