2024 Yılı Bütçe ve Borçlanma Verileri Üzerine Değerlendirme
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’ndan Dr. M. Coşkun Cangöz, 2024 yılına ilişkin bütçe ve borçlanma verilerini kapsamlı bir şekilde değerlendirdi. Cangöz, 3 yıl önce 2.7 trilyon TL olan Hazine borç stokunun, 2024 yılı sonunda 9.2 trilyon lirayı aşacağını vurguladı. “Geçtiğimiz yıl Hazine’nin gerçekleştirdiği toplam borçlanma, 2.6 trilyon TL’ye yani yaklaşık olarak gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) yüzde 6’sına ulaştı. Bu dönemde Hazine, 1.04 trilyon TL’lik anapara ödemesi için yeniden borçlanmak zorunda kaldı. Ayrıca, bunun üzerine 1.5 trilyon TL de yeni borç aldı. GSYH’nin yüzde 3.5’ine karşılık gelen bu tutar, son beş yılda yapılan en yüksek net borçlanma seviyesine işaret ediyor” dedi.
DESTEĞİ ÜÇE KATLADI
2024 yılı itibarıyla Hazine’nin 1 trilyon 43 milyar TL’lik ana para ödemesine karşılık, 1 trilyon 175 milyar TL’lik faiz ödemesi gerçekleştireceğini belirten Cangöz, bu durumun “Hazine, kriz dönemleri dahil olmak üzere ilk defa borç anaparasından fazla faiz ödemesi gerçekleştirmiş oldu” yorumunu yaptı. Faiz giderinin GSYH’ye oranının son 3 yılda giderek artarak yüzde 2.9’a ulaştığını ifade eden Cangöz, “Ödediğimiz vergilerin giderek artan oranda faiz ödemeleri için kullanıldığını görmekteyiz” şeklinde konuştu.
Faiz Harcamaları Daha da Artacak
Merkez Bankası, Aralık 2024’te faiz indirimlerine başladığına dikkat çeken Cangöz, Hazine’nin faiz giderinin önümüzdeki yıllarda artmaya devam edeceğini vurguladı. Cangöz, “Faiz indirimleri, kısa vadede sadece Hazine’nin yeni borçlanmalarına ve stoktaki TLREF’e endeksli senetler gibi değişken faizli borçlara etki edecektir. İndirimlere rağmen, 2025 ve sonraki yıllarda da bütçedeki faiz yükünün arttığını ve faiz giderlerinin anapara üzerinde olduğunu görmeye devam edeceğiz” ifadelerini kullandı. Hazine’nin 9.2 trilyonluk borç stokunun 5.19 trilyonu (yüzde 56) dövize, 4.05 trilyon lirası (yüzde 44) ise TL’ye endeksli durumda.
