Sağlık Uygulaması Tebliği Tarife Değişikliğinin TÜFE’ye Yansımaları
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nda (TCMB) yardımcı ekonomistler Merve Çapan ve Orhun Özel ile uzman yardımcısı Hakkı Yılmaz tarafından kaleme alınan “Sağlık Uygulaması Tebliği Tarife Değişikliğinin TÜFE’ye Yansımaları” başlıklı analiz, Bankanın resmi blog sayfası Merkezin Güncesi’nde yayımlandı.
Sağlık Ücretlerinin Enflasyona Etkisi
Analizde, 25 Ocak 2025 tarihinde gerçekleştirilen SGK Sağlık Uygulama Tebliği’ndeki (SUT) düzenlemeler doğrultusunda, resmi sağlık hizmeti sunucularında muayene katılım payının ortalama 6,50 TL’den 30 TL’ye, özel sağlık hizmeti sunucularında ise 15 TL’den 50 TL’ye yükseltildiği belirtilmektedir. Ayrıca, 23 Şubat 2025 tarihinde bu Tebliğ’le birlikte, 15 Ocak’tan itibaren geçerli olacak yeni bir düzenlemenin yapılmasıyla muayene katılım payının ortalama 10 TL’ye çekildiği ifade edilmektedir.
Bu düzenlemelerin enflasyon verileri üzerindeki etkilerini daha iyi anlayabilmek amacıyla, son iki ayda gerçekleştirilen değişikliklerin manşet ve çekirdek enflasyon göstergeleri üzerindeki yansımaları incelenmiştir. SUT düzenlemesinin, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) sağlık grubu altında iki ana kalemi etkilediği aktarılmaktadır.
Ocak Enflasyonunu Yükseltti, Şubat Enflasyonunu Düşürdü
Analizde, bu kalemlerin muayene katılım payı (kamu) ve özel hastane doktor muayene ücreti (Genel Sağlık Sigortası kapsamında) olarak sıralandığı ve tebliğ değişikliğinden tüketici enflasyonuna gelen etkinin esas itibarıyla resmi sağlık hizmeti sunucularına yönelik muayene katılım payındaki artıştan kaynaklandığı belirtilmiştir. Öte yandan, özel hastane doktor muayene ücretinin mevcut durumda görece yüksek bir seviyede olduğu için bu kaleme yapılan artışın enflasyona önemli bir katkı sağlamadığı vurgulanmıştır.
Analizde şu ifadelere yer verilmiştir: “Düzenlemelerin enflasyon üzerindeki etkisini, gerçekleşen TÜFE ile düzenlemelerin yapılmadığı bir senaryoda gerçekleşmesi beklenen TÜFE arasındaki farkla gösteriyoruz. Buna göre; muayene katılım payındaki düzenlemeler ocak ayı enflasyonuna 0,56 puan yükseltici etki yaparken, şubat ayı enflasyonuna 0,29 puan düşürücü yönde yansıdı. Yılbaşından bu yana SUT’ta yapılan düzenlemelerin yıllık enflasyona nihai etkisi ocak ayında 0,76 puan, şubat ayı itibarıyla ise 0,34 puan yukarı yönde olmuştur.”
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle yapılan incelemede, düzenlemenin ocakta aylık tüketici enflasyonunu yaklaşık 0,4 puan yukarı yönde etkilediği hesaplanmıştır. Çekirdek göstergelere bakıldığında ise, ocak ayındaki düzenlemenin B ve C endekslerinin ortalama artışına yansımasının yaklaşık 0,6 puan olduğu ifade edilmiştir. Şubat ayında ise, düzenlemelerin etkisiyle mevsimsellikten arındırılmış aylık tüketici enflasyonu ile B ve C endekslerinin ortalamasının 0,1 puan daha düşük gerçekleştiği aktarılmıştır.
Analiz, enflasyon görünümü hakkında fikir veren ana eğilim göstergeleri bazında ele alınmış ve bu doğrultuda, ilgili göstergelerin 2025’te bu düzenlemenin olmadığı durum için geçen yılın aynı dönemi ile kıyaslandığı belirtilmiştir. Burada, ana eğilim göstergelerinde geçen yıla kıyasla net bir iyileşme olduğu gözlemlenmektedir. Nitekim, geçen yıl şubat ayında ortalama yüzde 4,1 olan ana eğilim göstergeleri, bu yıl şubat ayında ortalama yüzde 2,4 civarında seyretmektedir. Bu durum, yıllık enflasyondaki gerilemenin baz etkilerinden ziyade, ana eğilimdeki düşüşten kaynaklandığını göstermektedir.
Özetle, analiz edilen veriler, hem manşet enflasyonda hem de çekirdek göstergelerde muayene katılım payındaki düzenleme sonucu artan ocak ayı enflasyonunun şubat ayında bir miktar dengelendiğine işaret etmektedir. Enflasyona geçici etkisi olan SUT düzenlemesi dışarıda bırakıldığında, yıllık tüketici enflasyonundaki yavaşlamanın ana eğilimdeki düşüşten kaynaklandığı görülmektedir.
